Hướng dẫn sơ cứu người bị tai nạn giao thông

Chỉ tính từ ngày 15/12/2021 đến ngày 14/06/2022, toàn quốc đã xảy ra 5703 vụ tai nạn giao thông, có 3314 người chết và 3690 người bị thương. Đây chính là những con số biết nói về thực trạng tai nạn giao thông tại Việt Nam. Tai nạn giao thông đã khiến cho nhiều người thương vong, nếu biết cách sơ cứu người bị tai nạn giao thông sẽ góp phần giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực mà tai nạn giao thông đem lại.

Tầm quan trọng của sơ cứu tai nạn giao thông

Các chuyên gia cho biết, việc sơ cứu người bị tai nạn giao thông là hết sức cần thiết. Tuy nhiên, việc sơ cứu phải được thực hiện bởi những người có kiến thức về sơ cứu, tránh làm cho việc sơ cứu phản tác dụng, gây hại cho người gặp nạn. 

Việc sơ cứu trước khi nhập viện giúp tăng tỷ lệ sống sót cho những người bị tai nạn giao thông, song mỗi trường hợp lại có những yếu tố khác nhau, cách xử trí cũng khác nhau và không có công thức chung cho tất cả các trường hợp. Phần lớn người dân nước ta không được dạy những kỹ năng cơ bản về sơ cứu, dẫn đến nhiều trường hợp lòng tốt của người dân đã gây hại cho người bị nạn, thậm chí còn khiến người bị tai nạn giao thông tử vong trên đường đến bệnh viện. 

Người dân cùng các nhân viên y tế tiến hành sơ cứu tai nạn giao thông

Các bước sơ cứu người bị tai nạn giao thông cơ bản

Thông thường, khi gặp các vụ tai nạn giao thông tâm lý chung của những người chứng kiến là hoảng loạn, bối rối, mất bình tĩnh. Một số hướng dẫn cơ bản dưới đây có thể giúp nạn nhân được sơ cứu kịp thời và đúng cách hơn:

• Gọi thêm người hỗ trợ, gọi xe cấp cứu qua hệ thống tổng đài khẩn cấp liên thông 113 - 114 - 115.
• Thực hiện hồi sức tim phổi:

Nếu nạn nhân bị ngừng tim (gọi hỏi không trả lời, ngừng thở hay thở ngáp, mạch ở cổ không đập), hãy để nạn nhân nằm ngửa nhẹ nhàng, tay chân duỗi thẳng, không gối đầu… và thực hiện ép tim ngay cho nạn nhân. 

Đặt hai tay lên lồng ngực nạn nhân, điều chỉnh tư thế sao cho cánh tay của người sơ cứu vuông góc với ngực nạn nhân, ấn thật nhanh và mạnh, ấn xuống khoảng 5cm ở người trưởng thành rồi thả tay ra để ngực về trạng thái bình thường. Lặp lại liên tục, có thể để nhiều người thay phiên nhau ép. 

Kiểm tra đường thở của nạn nhân xem có dị vật hay lưỡi nạn nhân có chặn đường thở không. Ép cho đến khi tim nạn nhân đập trở lại hoặc cán bộ y tế, nhân viên cứu hộ đến. Nếu nạn nhân còn tỉnh hoặc lơ mơ mạch và tim vẫn đập thì chuyển sang bước sau.

• Sơ cứu các vết thương trên người bị tai nạn giao thông.
• Di chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất bằng xe cứu thương hoặc ô tô với điều kiện có người đủ chuyên môn đi cùng.

Gọi ngay cho hệ thống tổng đài khẩn cấp liên thông khi gặp tai nạn giao thông

Sơ cứu các vết thương ở người bị tai nạn giao thông

Các vết thương khác nhau sẽ có những cách xử trí khác nhau, dưới đây là hướng dẫn xử trí một số loại chấn thương thường gặp ở người bị tai nạn giao thông:

Sơ cứu vết thương chảy máu

Đây là vết thương thường gặp nhất ở người bị tai nạn giao thông. Nguyên nhân do bị vật sắc nhọn đâm, va đập, mạch máu đứt… làm máu chảy ra ngoài. Nạn nhân mất nhiều máu sẽ gây tụt huyết áp, choáng váng, bất tỉnh và có thể tử vong nếu không được cầm máu kịp thời.

Các trường hợp vết thương lớn, chảy nhiều máu thì cần phải làm garo cầm máu bằng cách quấn thật chặt ở vị trí bên trên vết thương từ 3cm đến 5cm. 

Nếu không có sẵn dụng cụ y tế có thể dùng vải sạch để garo cho nạn nhân, kiểm tra độ chặt của garo thường xuyên. Nếu trong vết thương có dị vật thì không nên lấy dị vật ra vì có thể làm vết thương chảy nhiều máu hơn. Đối với những vết thương không có dị vật cần vệ sinh bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý sau đó dùng gạc hoặc vải sạch băng ép trực tiếp lên vết thương để cầm máu. 

Mọi thao tác cần nhanh chóng, sạch sẽ tránh nhiễm trùng.

Sơ cứu gãy xương

Khi bị gãy xương, dấu hiệu điển hình là cảm giác đau nhói ở vùng gãy, nạn nhân sẽ cảm thấy rất đau nên sờ ấn hoặc cử động xương bị gãy. Xương bị gãy sẽ giảm hoặc mất khả năng vận động kèm theo phù nề, chảy máu. Có nhiều loại gãy xương khác nhau như gãy xương kín, gãy xương hở do xương đâm thủng da, chân tay gãy rời…

Việc thiết yếu cần làm là cố định tạm thời xương bị gãy cùng với khớp bên trên và bên dưới của xương gãy. Có thể dùng các loại nẹp từ tre, gỗ để cố định vùng gãy xương. Đặc biệt với xương gãy hở, không được rửa mà chỉ lau nhẹ xung quanh vết thương, sát trùng và băng ép vô khuẩn. Tuyệt đối không được ấn đầu xương gãy vào trong. 

Sau đó, đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để chữa trị.

Cố định tạm thời xương bị gãy bằng nẹp 

Đặc biệt lưu ý các trường hợp nạn nhân bị tai nạn giao thông dẫn đến gãy đốt sống cổ. Không được tự ý di chuyển bệnh nhân và có thể dẫn đến nguy cơ bị liệt toàn thân hoặc tử vong tại chỗ do bị đứt tủy.

Gãy đốt sống cổ, một trong những chấn thương nguy hiểm nhất của tai nạn giao thông

Sơ cứu người bị chấn thương sọ não

Sơ cứu người bị tai nạn giao thông dẫn đến chấn thương sọ não cần hết sức cẩn trọng. Hộp sọ nạn nhân có thể bị vỡ, không gian trong hộp sọ thông với bên ngoài, dập não, xuất huyết, phù. Khi đó, không nên di chuyển nạn nhân, để nạn nhân nằm nơi thoáng khí. Nếu nạn nhân ngưng thở thì thực hiện hô hấp nhân tạo và xử lý các vết thương khác và gọi cấp cứu ngay lập tức.

Nếu nạn nhân bị thương quá nặng, cách tốt nhất để giúp bệnh nhân là đặt nạn nhân nằm ở nơi thoáng khí và chờ người có chuyên môn đến sơ cứu.

Những lưu ý khi sơ cứu người bị tai nạn giao thông

Để quá trình sơ cứu tai nạn giao thông diễn ra thuận lợi, có hiệu quả cũng như để đảm bảo an toàn cho người thực hiện sơ cứu. Trong quá trình sơ cứu cần lưu ý những điểm sau:

• Sử dụng găng tay y tế trong quá trình sơ cứu để tránh làm nhiễm trùng vết bẩn và tránh các bệnh truyền nhiễm cho cả nạn nhân và bản thân người thực hiện sơ cứu.
• Không lấy bất cứ một dị vật nào ở da đầu, xương sọ của nạn nhân. Nếu bị các vật nhọn đâm và cơ thể nhất là cùng ngực và bụng thì ko được rút vật nhọn ra, vì thời điểm đó các vật này đang có tác dụng bịt mạch máu. Nếu rút ra, máu sẽ chảy nhiều hơn, nạn nhân mất máu nhiều có thể sẽ tử vong.
• Không cho bất cứ vật lạ nào hay cho bệnh nhân uống nước khi không tỉnh táo, có thể gây sặc, ngạt thở.
• Không dùng tay nâng đầu nạn nhân lên vì có thể làm tổn thương cột sống cổ, nên để nạn nhân nằm ở tư thế đầu thấp hơn chân.
• Không di chuyển nạn nhân khỏi hiện trường nếu chưa thực hiện các sơ cứu cần thiết.
• Hạn chế di chuyển nạn nhân bằng xe đạp, xe máy.

Hi vọng rằng với các thông tin hữu ích mà Nhà Thuốc Long Châu cung cấp, có thể giúp bạn bình tĩnh hơn và có cách xử trí thông minh khi sơ cứu người bị tai nạn giao thông.

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp