Huyết áp tâm trương cao bao nhiêu thì nguy hiểm đến sức khỏe?

Huyết áp tâm trương cao có sao không là vấn đề được nhiều người quan tâm khi kết quả đo huyết áp vượt ngưỡng bình thường. So với huyết áp tâm thu, chỉ số tâm trương ít biểu hiện triệu chứng rõ ràng nhưng lại tiềm ẩn mức độ rủi ro rất cao đối với sức khỏe nếu không phát hiện và kiểm soát sớm.

Huyết áp tâm trương cao bao nhiêu thì nguy hiểm?

Mặc dù huyết áp tâm trương có thể dao động tùy theo tuổi tác và thể trạng mỗi người nhưng theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chỉ số lý tưởng nên duy trì ở mức 75 - 80 mmHg, đây được xem là ngưỡng giúp cơ tim nhận đủ oxy và hạn chế nguy cơ biến chứng tim mạch. Dựa trên mức tăng của chỉ số tâm trương, mức độ nguy hiểm được phân loại như sau:

Có thể thấy, chỉ số tâm trương từ 90 mmHg trở lên cần bắt đầu cần theo dõi và kiểm soát. Đối với trường hợp huyết áp tâm trương cao trên 100 mmHg được xem là mức nguy hiểm, tăng đáng kể nguy cơ biến chứng nghiêm trọng như suy tim, đột quỵ hay tổn thương thận cấp.

Huyết áp tâm trương cao có sao không?

Trong hệ tuần hoàn, huyết áp tâm trương là áp lực máu tác động lên thành động mạch khi tim đang ở trạng thái nghỉ giữa hai nhịp đập. Nhiều người thường chỉ chú ý đến chỉ số tâm thu mà quên rằng tâm trương mới là yếu tố chính phản ánh mức độ “nghỉ ngơi thật sự” của tim và mạch máu.

Khi huyết áp tâm trương tăng cao trong thời gian dài, tim không được thư giãn đúng mức dẫn đến tình trạng quá tải. Đặc biệt ở người có bệnh nền như tim mạch, thận mạn, rối loạn chuyển hóa hoặc từng bị tổn thương cơ quan đích, mức độ nguy hiểm sẽ cao hơn.

Tình trạng này thường diễn ra âm thầm, hầu như không biểu hiện triệu chứng rõ ràng cho đến khi biến chứng xuất hiện nên rất nguy hiểm với sức khỏe. Chỉ số tâm trương cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây suy tim, bệnh mạch vành, đột quỵ, tổn thương thận, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh.

Biến chứng nguy hiểm khi huyết áp tâm trương cao

Theo thống kê, có đến 46% người bị tăng huyết áp không biết mình mắc bệnh. Trong đó, tăng huyết áp tâm trương đơn độc (chỉ số tâm trương tăng cao trong khi tâm thu vẫn bình thường) là dạng đặc biệt và dễ bị bỏ sót. Nếu không được kiểm soát kịp thời, tình trạng này có thể gây ra hàng loạt biến chứng nguy hiểm sau:

Biến chứng tim và mạch máu

Huyết áp tâm trương tăng khiến tim phải làm việc liên tục kể cả trong lúc nghỉ, gây phì đại thất trái, lâu ngày dẫn đến suy tim. Đồng thời áp lực cao lên thành động mạch cũng đẩy nhanh quá trình xơ vữa động mạch, làm tăng nguy cơ phình động mạch chủ bụng, một biến chứng có thể gây tử vong đột ngột.

Nguy cơ đột quỵ và tổn thương não

Tình trạng tăng huyết áp tâm trương kéo dài liên quan trực tiếp đến thiếu máu não cục bộ hoặc xuất huyết não. Chỉ cần tăng 10 mmHg tâm trương đã khiến nguy cơ tử vong do đột quỵ tăng gấp đôi ở người trên 40 tuổi. Do đó, tình trạng tâm trương tăng cao hơn ngưỡng bình thường cần được kiểm soát chặt chẽ.

Ảnh hưởng đến thận và thị lực

Mạch máu tại thận và võng mạc rất nhạy cảm với áp lực máu. Khi huyết áp tâm trương tăng bất thường, màng lọc cầu thận bị tổn thương dẫn đến suy thận mạn. Bên cạnh đó, mạch máu trong đáy mắt cũng dễ bị phù nề, xuất huyết, gây mờ mắt hoặc mất thị lực vĩnh viễn.

Sa sút trí tuệ, suy giảm nhận thức

Huyết áp tâm trương tăng cao kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến tim và mạch máu mà còn tác động trực tiếp đến khả năng hoạt động của não bộ. Khi áp lực máu trong động mạch não tăng lên, các tế bào thần kinh dễ bị tổn thương làm giảm quá trình dẫn truyền thông tin giữa các vùng chức năng.

Tình trạng này âm thầm gây suy giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung và ảnh hưởng đến tốc độ xử lý thông tin. Một nghiên cứu tại Đại học Alabama (Mỹ) cũng cho thấy cứ tăng 10 mmHg huyết áp tâm trương sẽ làm tăng thêm 7% nguy cơ sa sút trí tuệ, đặc biệt ở người trên 45 tuổi và nguy hiểm nhất là các dấu hiệu thường tiến triển thầm lặng, khó nhận ra ở giai đoạn đầu.

Phương pháp phòng ngừa huyết áp tâm trương cao

Để ngăn ngừa và kiểm soát huyết áp tâm trương tăng cao bạn nên thực hiện đồng bộ, kết hợp các biện pháp sau:

• Theo dõi huyết áp thường xuyên, nên chủ động kiểm tra tại nhà bằng máy đo điện tử hoặc khám định kỳ tại cơ sở y tế uy tín để phát hiện sớm bất thường.
• Giảm muối trong khẩu phần ăn, tốt nhất nên duy trì dưới 5g muối/ngày, tăng rau xanh, hoa quả tươi và bổ sung thực phẩm giàu kali.
• Duy trì cân nặng hợp lý với BMI nên ở mức 18,5 - 22,9, vòng bụng <90cm ở nam và <80cm ở nữ.
• Hạn chế rượu bia, nên bỏ thuốc lá hoàn toàn.
• Vận động mỗi ngày 30 - 60 phút với các bộ môn như đi bộ, đạp xe, bơi lội hoặc tập thể dục vừa sức.
• Giảm căng thẳng tâm lý bằng cách ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thư giãn, tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột.

Tóm lại, huyết áp tâm trương cao bao nhiêu thì nguy hiểm? Tâm trương từ 90 mmHg trở lên cần theo dõi cẩn trọng và từ 100 mmHg trở lên là mức phải can thiệp y tế. Dù triệu chứng không rõ rệt nhưng biến chứng có thể cực kỳ nghiêm trọng nếu chủ quan. Vì vậy, việc đo huyết áp định kỳ, duy trì lối sống lành mạnh và thăm khám sức khỏe sớm khi phát hiện bất thường là yếu tố then chốt giúp bảo vệ tim mạch, não bộ, thị lực và kéo dài tuổi thọ một cách an toàn.