Huyết áp tâm trương: Tầm quan trọng và những điều bạn cần biết

Chính vì lý do trên, bài viết sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về huyết áp tâm trương để có thể đánh giá tình trạng sức khỏe của mình và áp dụng những biện pháp phòng ngừa, điều trị khi cần thiết.

Huyết áp tâm trương

Huyết áp là gì?

Máu được bơm từ tim đến tất cả các bộ phận trong cơ thể thông qua các động mạch và tĩnh mạch. Mỗi lần tim co bóp, nó đẩy máu đi khắp cơ thể, tạo ra áp lực máu tác động lên thành của các mạch máu được gọi là huyết áp.

Đơn vị đo huyết áp (áp lực máu) là milimet thủy ngân (mmHg). Áp lực máu được đo bằng hai chỉ số, thường được viết dưới dạng một tỷ số. Chỉ số đầu tiên (hoặc số trên) là huyết áp tâm thu hay gọi là huyết áp tối đa, chỉ số thứ hai (hoặc số dưới) là huyết áp tâm trương hay huyết áp tối thiểu.

Huyết áp tâm trương là gì?

Huyết áp tâm trương, còn được gọi là áp lực tâm trương là áp lực máu thấp nhất trong mạch máu xảy ra giữa các nhịp tim. Huyết áp tâm trương đo lường áp lực máu lên thành động mạch khi tim thả lỏng sau khi co bóp. 

Huyết áp tâm trương thường dao động trong khoảng từ 60 đến 90 mmHg. Chỉ số huyết áp tâm trương ít được chú ý đến hơn vì đây là một yếu tố khó thay đổi phản ánh khả năng đàn hồi của thành mạch.

Huyết áp tâm trương ở người khỏe mạnh là bao nhiêu?

Để xác định xem huyết áp của một người có bình thường hay không, cần phải đo cả hai chỉ số huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương:

• Huyết áp bình thường ở người trưởng thành là khi huyết áp tâm thu là 120 mmHg và huyết áp tâm trương là 80 mmHg. 
• Huyết áp được xem là tăng cao khi huyết áp tâm thu từ 140 mmHg trở lên và/hoặc huyết áp tâm trương từ 90 mmHg trở lên. 

Lưu ý, nếu huyết áp tâm trương của bạn là 80 - 89 mmHg, cần chú ý đặc biệt vì bạn đang ở giai đoạn tiền tăng huyết áp.

Sự chênh lệch giữa huyết áp tâm thu và tâm trương giữ một tỉ lệ nhất định để đảm bảo áp lực tưới máu hiệu quả cho các cơ quan. Tuy nhiên, khoảng chênh lệch này không bao giờ lớn hơn hoặc bé hơn 20 mmHg. Nếu chênh lệch này nhỏ hơn 20 mmHg, được gọi là huyết áp kẹp, bác sĩ sẽ coi đây là trường hợp khẩn cấp và thực hiện các biện pháp cấp cứu. 

Các mức huyết áp tâm thu và tâm trương bình thường rất quan trọng đối với sự hoạt động hiệu quả của các cơ quan sinh tồn như tim, não và thận, cũng như cho sức khỏe tổng thể của cơ thể.

Rối loạn huyết áp tâm trương

Khi huyết áp tâm trương cao

Tăng huyết áp tâm trương là khi áp suất trong động mạch vượt quá giới hạn bình thường, đồng thời số trên của chỉ số huyết áp vượt quá 140mmHg. Khi huyết áp tâm trương tăng cao, mạch máu có thể bị tổn thương và dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh tim, đột quỵ, hay bệnh thận.

Nếu huyết áp tâm trương nằm trong khoảng 120 - 139 mmHg, thì đó là tiền tăng huyết áp và cần được kiểm tra và theo dõi để tránh các biến chứng.

Tăng huyết áp tâm trương là một tình trạng có thể đe dọa tính mạng và không được bỏ qua. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng huyết áp tâm trương cao có mối liên kết chặt chẽ với nguy cơ đau ngực, bệnh tim và đột quỵ. 

Bên cạnh đó, nó còn có thể dẫn đến các biến chứng tim mạch nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim và thậm chí là tử vong. Ngoài ra, tăng huyết áp tâm trương cũng là tiền đề cho bệnh tiểu đường và suy tim. Suy giảm nhận thức cũng được liên kết với tình trạng này. Vì vậy, việc kiểm soát  huyết áp tâm trương cũng là một bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa các biến chứng có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Khi huyết áp tâm trương thấp

Huyết áp tâm trương thấp, hay còn gọi là hạ huyết áp tâm trương đơn độc, là tình trạng áp suất máu trên thành động mạch giảm xuống dưới mức 60 mmHg trong khi áp suất tâm thu duy trì ở mức bình thường hoặc giảm theo. 

Thường thì trong giai đoạn tim nghỉ giữa các nhịp đập, các động mạch sẽ cung cấp máu giàu oxy cho cơ tim. Tuy nhiên, nếu áp suất tâm trương giảm xuống quá thấp, cơ tim sẽ không nhận được đủ lượng máu và oxy cần thiết, dẫn đến suy giảm chức năng tim theo thời gian, tăng nguy cơ mắc bệnh thiếu máu cơ tim cục bộ và các vấn đề nghiêm trọng khác như suy tim và các bệnh lý mạn tính về tim mạch. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, hậu quả có thể kéo dài và gây hại nặng nề cho sức khỏe.

Một số biện pháp phòng tránh rối loạn huyết áp tâm trương

Để duy trì huyết áp tâm trương ổn định, bạn có thể tham khảo các gợi ý sau đây:

• Tập thể dục thường xuyên để cải thiện sức khỏe, tăng cường miễn dịch và giúp đốt cháy lượng mỡ thừa.
• Chế độ ăn uống: Cần bổ sung nhiều chất xơ và ăn nhiều rau, quả, gạo lứt và hạn chế đồ chế biến từ nội tạng động vật, dầu mỡ. Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất cho cơ thể
• Cung cấp đủ nước cho cơ thể sẽ giúp ổn định huyết áp.
• Duy trì lối sống điều độ, không làm việc quá nặng và nhiều, có thời gian nghỉ ngơi hợp lý.
• Hạn chế sử dụng rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích khác để duy trì một lối sống lành mạnh.
• Theo dõi huyết áp định kỳ: Để đo huyết áp chính xác và phát hiện đúng tình trạng của cơ thể, cần lấy nhiều chỉ số huyết áp trong nhiều ngày và thời điểm khác nhau. Ngoài ra, cần đo huyết áp sau khi ngồi nghỉ ít nhất 15 phút, trong môi trường yên tĩnh, không lo lắng hay căng thẳng và không sử dụng cà phê hay thuốc lá.

Bài viết trên hy vọng đã cung cấp đầy đủ thông tin liên quan và các cách giúp duy trì mức ổn định của huyết áp tâm trương. Hãy thay đổi thói quen sống, thiết lập một chế độ ăn uống lành mạnh để các chỉ số huyết áp của bạn luôn ở mức bình thường.

Xem thêm: Tăng huyết áp tâm thu đơn độc có gây biến chứng nguy hiểm không?