Khám phá nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và phòng chống bệnh tật. Ở Việt Nam, nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam được thiết lập bởi Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia nhằm đảm bảo người dân có chế độ ăn uống hợp lý, đáp ứng các yêu cầu về năng lượng và chất dinh dưỡng cần thiết. Hãy cùng tìm hiểu về nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam ngay trong nội dung dưới đây.

Nhu cầu năng lượng

Trong nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam, năng lượng là một trong những chỉ số được đề cập đầu tiên. Bởi vì, năng lượng là yếu tố cần thiết cho các hoạt động sống, từ duy trì chức năng cơ bản như hô hấp, tuần hoàn đến các hoạt động thể lực hàng ngày. Nhu cầu năng lượng thay đổi tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính, tình trạng sinh lý (mang thai, cho con bú), và mức độ hoạt động thể chất.

• Trẻ em từ 3 - 5 tuổi: Khoảng 1,320 kcal/ ngày đối với trẻ nam, và khoảng 1230kcal/ ngày đối với trẻ nữ.
• Thiếu niên 6 - 19 tuổi: Năng lượng cần thiết tăng dần từ 1,770 kcal (6 - 7 tuổi) đến khoảng 3140 kcal (15 - 17 tuổi) cho nam có hoạt động thể lực cao.
• Người trưởng thành từ 20 - 49 tuổi: Dao động từ 1,760 đến 2,940 kcal/ngày, tùy mức độ hoạt động và giới tính.
• Người cao tuổi (50 tuổi trở lên): Nhu cầu năng lượng giảm do giảm tốc độ trao đổi chất, dao động từ 2000 đến 2,660 kcal/ngày.

Nguồn năng lượng chính là từ ba nhóm chất chính: Carbohydrate (glucid), protein và lipid. Việc cân bằng các nguồn năng lượng này là rất quan trọng để đảm bảo cơ thể hoạt động hiệu quả và phòng ngừa bệnh mãn tính.

Nhu cầu về chất đạm (protein)

Lượng protein tối thiểu khuyến nghị cho người trưởng thành là 1,13g mỗi kg cân nặng mỗi ngày. Protein nên cung cấp từ 13% đến 20% tổng năng lượng hàng ngày, trong đó khoảng 30 - 35% lượng protein nên đến từ nguồn động vật.

Nhu cầu về chất béo (Lipid)

Chất béo cung cấp năng lượng và giúp hấp thu các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K. Tỷ lệ năng lượng từ chất béo ở người trưởng thành nên dao động từ 20 - 25% tổng năng lượng hàng ngày. 

Riêng với phụ nữ mang thai, lượng lipid khuyến nghị sẽ chiếm khoảng 25 - 30% tổng năng lượng. Khi trẻ còn bú mẹ, khoảng 40 - 60% năng lượng từ sữa mẹ là do chất béo cung cấp. Vì vậy, khi trẻ bắt đầu ăn dặm hoặc khi cai sữa, cần đặc biệt chú ý để tránh tình trạng giảm đột ngột lượng chất béo mà trẻ nhận được. Việc thay đổi chế độ dinh dưỡng phải được thực hiện một cách cẩn trọng để đảm bảo trẻ vẫn nhận đủ chất béo cần thiết cho sự phát triển.

Nhu cầu về tinh bột (carbohydrate)

Trước đây, chế độ ăn của người dân chủ yếu dựa vào lương thực và rau, với 80% năng lượng từ thực vật, đặc biệt là glucid (carbohydrate), chiếm khoảng 65 - 75% tổng năng lượng. Tuy nhiên, hiện nay, với điều kiện sống thay đổi, khẩu phần ăn đã giảm lương thực và tăng cường thực phẩm động vật và hoa quả. 

Vì vậy, nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam cũng đã thay đổi, với tỷ lệ tinh bột trong chế độ ăn giảm xuống còn 55 - 65% tổng năng lượng, và ưu tiên các tinh bột phức hợp như ngũ cốc nguyên hạt, tránh các loại tinh bột tinh chế như đường, kẹo và bột tinh chế.

Vitamin và khoáng chất

Vitamin và khoáng chất là nhóm vi chất dinh dưỡng quan trọng, đóng vai trò hỗ trợ chuyển hóa, tăng cường miễn dịch, và phòng chống bệnh tật. Nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam bao gồm các chỉ tiêu về vitamin và khoáng chất, được đưa ra nhằm đảm bảo cơ thể có đủ dưỡng chất cho sự phát triển và duy trì sức khỏe.

Cụ thể đối với vitamin A, sẽ cần khoảng 500 - 600 mcg/ngày cho người trưởng thành. Giới hạn tiêu thụ sắt tối đa cho người lớn và trẻ vị thành niên là 45 mg/ngày.

Theo Báo cáo năm 2021 từ Mạng lưới Toàn cầu về Phòng chống Rối loạn Thiếu i-ốt, Việt Nam vẫn nằm trong số 26 quốc gia còn thiếu i-ốt. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết phải bổ sung i-ốt đều đặn thông qua chế độ ăn uống, nhằm đảm bảo sức khỏe cộng đồng và ngăn ngừa các bệnh lý liên quan đến thiếu hụt i-ốt.

Phụ nữ mang thai và cho con bú cần chú trọng bổ sung các dưỡng chất quan trọng như axit folic, sắt và canxi để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh cho cả mẹ và thai nhi. Axit folic giúp ngăn ngừa dị tật ống thần kinh ở thai nhi, trong khi sắt giúp ngăn ngừa thiếu máu, và canxi hỗ trợ sự phát triển xương của bé. 

Đối với người cao tuổi, khả năng hấp thụ dinh dưỡng có thể giảm sút, vì vậy việc cung cấp thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu canxi và vitamin D là rất quan trọng để duy trì sức khỏe xương khớp và phòng ngừa loãng xương. 

Trẻ em cần một chế độ dinh dưỡng giàu protein và các vi chất dinh dưỡng để hỗ trợ sự phát triển chiều cao và trí tuệ, giúp các em đạt được sự phát triển toàn diện trong những năm tháng đầu đời.

Chất xơ

Chất xơ là một thành phần quan trọng trong chế độ ăn uống, đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì sức khỏe đường tiêu hóa và phòng ngừa nhiều bệnh lý mãn tính. Nó giúp cải thiện chức năng ruột, ngăn ngừa táo bón, và hỗ trợ kiểm soát mức đường huyết, đặc biệt là đối với những người mắc bệnh tiểu đường. Chất xơ giúp hỗ trợ tiêu hóa, phòng ngừa táo bón, và giảm nguy cơ bệnh tim mạch. Nhu cầu chất xơ khuyến nghị là 20 - 22g/ngày.

Đáp ứng đúng nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam là yếu tố then chốt để duy trì sức khỏe toàn diện. Mỗi cá nhân cần điều chỉnh chế độ ăn phù hợp với độ tuổi, giới tính, và tình trạng sức khỏe của mình. Bên cạnh đó, việc kết hợp chế độ ăn cân đối với lối sống lành mạnh như tập thể dục thường xuyên sẽ giúp tối ưu hóa sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật.

Xem thêm

Tháp dinh dưỡng cho người trưởng thành

Khám phá những nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể con người