Khi bị giời leo bôi thuốc gì để điều trị hiệu quả?

Bệnh giời leo là một bệnh lý da thường gặp với tổn thương ban đỏ, mụn nước tập trung thành một đám gây ra đau bỏng rát, châm chích tại chỗ . Bệnh có nhiều đợt tái phát gây đau nhiều tháng đến nhiều năm làm ảnh hưởng đến chất lượng cucuôc sống của con người. 

Tiêm vaccine là một cách hiệu quả giúp phòng ngừa những đợt tái phát cũng như biến chứng lâu dài của bệnh giời leo

Nguyên nhân của bệnh giời leo là gì?

Bệnh giời leo là bệnh do virus  Varicella Zoster (VZV), đây là virus gây ra bệnh thủy đậu . Sau khi chúng đi vào cơ thể, và trú ẩn tại hạch thần kinh để né tránh hệ miễn dịch của cơ thể. Khi cơ thể suy giảm miễn dịch thì virus tái hoạt động ở các hạch thần kinh , đi theo dây thần kinh đến vùng da tương ứng và gây ra tổn thương. Việc phát hiện sớm và điều trị sớm sẽ giảm triệu chứng giải quyết nhanh chóng cũng như hạn chế những biến chứng sau đó.

Bị giời leo có những biểu hiện gì?

Giai đoạn 1: Giai đoạn tiền bùng phát (đau thần kinh tiền zona)

• Đau hoặc ít gặp hơn là ngứa hoặc cảm giác kiến bò dọc theo 1 hoặc nhiều lớp da, kéo dài 1-10 ngày (trung bình, 48 giờ) . Đau có thể giống như các loại đau của bệnh lý đau đầu, viêm mống mắt, viêm màng phổi, viêm dây thần kinh cánh tay, đau tim, hoặc đau bụng khác hoặc đau thần kinh tọa.
• Các triệu chứng khác, chẳng hạn như khó chịu, đau cơ, đau đầu, sợ ánh sáng và hiếm khi có sốt

Giai đoạn 2: Giai đoạn cấp tính

• Ban đỏ thành mảng, sau đó là mụn nước nổi trên nền ban đỏ. Các mụn nước từ trong suốt chuyển qua màu đục, vỡ đóng vảy và khô đi. Các tổn thương thường ở một bên của cơ thể.
• Ví trí tổn thương đau rất nhiều , đặc biệt là người lớn
• Có thể sưng hạch kèm theo
• Các triệu chứng có xu hướng thuyên giảm trong vòng 10-15 ngày, và mất 1 tháng để lành hoàn toàn

Giai đoạn 3: Giai đoạn mãn tính (đau sau zona)

• Đau dai dẳng hoặc tái phát kéo dài 30 ngày trở lên sau khi nhiễm trùng cấp tính hoặc sau khi tất cả các tổn thương đã đóng vảy, thường giới hạn ở vùng da bị ảnh hưởng ban đầu
• Cơn đau có thể dữ dội và làm mất khả năng vận động
• Cơn đau có thể kéo dài trong nhiều tuần, nhiều tháng hoặc nhiều năm. Cơn đau chậm thuyên giảm đặc biệt phổ biến ở người cao tuổi

Ngoài ra ít gặp hơn có thể tổn thưởng ở những cơ quan khác như ở mắt, ở tai và ở miệng hoặc các thể tổn thương ở các cơ quan trong cơ thể.

Khi bị giời leo bôi thuốc gì cho nhanh khỏi?

Khi bị giời leo điều đầu tiên cần làm là rửa sạch vùng da bị ngứa, đau, bằng sữa tắm hoặc xà phòng rồi để khô. Điều này làm giảm bớt sự tồn tại của chất gây kích ứng trên da cũng như làm cho vùng da trở nên sạch sẽ. Giữ vệ sinh và giữ ẩm là nguyên tắc đầu tiên trong điều trị giời leo vì nó giúp cho bệnh không tiến triển thêm và giữ ẩm da giúp giảm cảm giác đau rát. Cơ sở chính của việc điều trị là tránh tiếp xúc với chất gây dị ứng hoặc chất kích thích. Nếu khó khăn trong việc loại bỏ hoặc thay thế thì cách hiệu quả nhất tiếp theo để ngăn ngừa bệnh ngoài da là để tránh tiếp xúc ngay từ đầu. Vệ sinh nhà cửa, mền chiếu và vật dụng cá nhân để tránh tiếp xúc ngay từ đầu.

Chất dưỡng ẩm không có mùi thơm, chất kháng khuẩn hoặc urê được ưa chuộng hơn vì những chất này thường gây mẫn cảm. Trong một nghiên cứu, 45,3% bệnh nhân bị dị ứng khi tiếp xúc với hương thơm đã thành công trong việc tìm kiếm một số sản phẩm có mùi thơm mà họ có thể dung nạp được, nhưng một tỷ lệ đáng kể vẫn tiếp tục gặp các vấn đề về da. Các thuốc dạng kem hoặc mỡ được ưa chuộng hơn so với dạng lotion hoặc gel. Corticoid tại chỗ cũng thường được sử dụng cho giời leo, vì việc điều trị thường được bắt đầu sớm, nhưng rất ít nghiên cứu được thực hiện để đánh giá hiệu quả của corticoid tại chỗ trong điều trị viêm da tiếp xúc kích ứng và kết quả của các nghiên cứu này còn mâu thuẫn. Tuy nhiên, có thể sử dụng corticoid tại chỗ nếu kem dưỡng ẩm không hiệu quả. Hiệu lực của corticoid tại chỗ được sử dụng để điều trị tùy theo mức độ nghiêm trọng và vị trí của viêm da.

Khi bị giời leo bôi thuốc gì tùy thuộc vào mức độ nặng của bệnh, giời leo mức độ nhẹ khi chỉ có ban đỏ, khô da, khi có mụn nước thì đa phần là mức độ nặng. Bên cạnh việc tránh phơi nhiễm, cần giải quyết tình trạng viêm da cho người bệnh. Corticoid tại chỗ là thuốc điều trị chính trong bệnh giời leo. Chọn lực loại corticoid dạng lỏng, kem, mỡ hay gel phụ thuộc vào mức độ, vị trí tổn thương.

Ví dụ, giời leo ở bàn tay nên dùng thuốc dạng mỡ hơn đồng thời dạng mỡ có tác dụng mạnh hơn các dạng khác. Các corticoid tác dụng yếu gồm hydrocortisone, desonide thường được dùng ở da vùng mặt, thuốc tác dụng trung bình gồm betamethasone valerate và flucatisone propionate thường sử dụng ở thân mình. Cotticoid mạnh như betamethasone dipropionete và clobetasol thường được sử dụng ở da lòng bàn tay. Lựa chọn loại thuốc cũng khác nhau giữa trẻ em và người lớn, tốt hơn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

Nếu da của bạn bị bôi nhiễm vi khuẩn hoặc không tốt lên khi điều trị bằng corticoid tại chỗ, có thể sử dụng thuốc ức chế calcineurin tại chỗ để cải thiện triệu chứng. Thuốc nhóm này phổ biến là biệt dược tacrolimus. Nếu bạn bị giời leo mức độ nặng thì có thể cân nhắc dùng corticoid đường uống với liệu trình 2 - 3 tuần như prednisolone. Tốt hơn, bạn nên khám bác sĩ để dược tư vấn sử dụng thuốc phù hợp.

Tiên lượng bệnh nhân thường tốt khi nguyên nhân cụ thể gây viêm da được xác định và có thể phòng tránh được trong tương lai. Bệnh thường khỏi khi được vệ sinh sạch sẽ và bôi thuốc đúng với chỉ định.

Những biến chứng có thể gặp khi bị giời leo

Khi chăm sóc da đúng, giữ gìn vệ sinh và bôi đúng thuốc, bệnh sẽ khỏi sau khoảng 1 tuần. Tuy nhiên có một tỷ lệ nhỏ người bệnh mắc các biến chứng như bội nhiễm, tăng sắc tố sau viêm, mất sắc tố.

Bội nhiễm là một tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn xảy ra ở vùng da bị tổn thương đặc biệt khi tổn thương nứt nẻ, chảy nước làm cho hàng rào bảo vệ da không còn nguyên vẹn và có thể bị xâm nhập dễ dàng bởi các tác nhân từ bên ngoài. Tình trạng này khá thường gặp, diễn ra trong một thời gian ngắn và đòi hỏi phải điều trị bằng kháng sinh. Thuốc kháng sinh bôi tại chỗ hoặc uống nhằm vào các vi khuẩn gram dương hay gây bệnh ngoài da ngoài việc điều trị chứng viêm da cơ bản.

Tăng sắc tố sau viêm là tình trạng phổ biến ở người Mỹ gốc Phi, người gốc Tây Ban Nha, người La tinh, người châu Á, người Mỹ gốc Ấn Độ và những người gốc Trung. Tăng sắc tố sau viêm là hiện tượng da bị sạm màu đi ở những vùng bị tổn thương viêm trước đó. Hầu hết các trường hợp sẽ cải thiện một cách tự nhiên, nhưng cũng có thể việc điều trị kéo dài hàng tháng đến hàng năm để đạt được sự phục hồi đầy đủ về sắc tố bình thường.

Giảm hoặc tăng sắc tố da sau viêm có thể xảy ra do cả viêm da tiếp xúc kích nhưng tình trạng mất sắc tố da thường xảy ra muộn hơn và ít gặp hơn. Sự mất sắc tố vĩnh viễn giống như bệnh bạch biến đã được báo cáo do nhiều chất kích ứng.

Giời leo là một tình trạng viêm da tiếp xúc kích ứng liên quan tới côn trùng. Bệnh đặc trưng bơi tình trạng đỏ da, mụn nước và nóng rát. Điều trị bệnh quan trọng là giữ vệ sinh, dưỡng ẩm và kháng viêm. Khi bị giời leo bôi thuốc gì cho nhanh khỏi đã được trình bày phía trên, cần lựa chọn các loại thuốc phù hợp với lứa tuổi, vị trí và mức độ nặng của bệnh.

Việc phòng bệnh zona thần kinh rất quan trọng, hiện Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đã có đặt trước vắc xin Shingrix - Vắc xin được khuyến cáo phòng ngừa bệnh lý Zona thần kinh do chủng Herpes Zoster gây nên. Đây được xem là một trong những giải pháp hữu hiệu nhất giúp phòng ngừa bệnh hiệu quả.

Xem thêm: 

• Cách chữa bệnh giời leo ở miệng an toàn và hiệu quả
• Bệnh zona thần kinh ở mặt và những điều cần biết