Lách to là một tình trạng bệnh lý cho thấy cơ thể bị quá tải và có thể dẫn đến phá hủy các tế bào máu và các rối loạn về tiểu cầu và chứng bệnh về máu khác. Người bị lách to hoàn toàn có thể khắc phục được các triệu chứng của bệnh bằng cách thay đổi lối sống như tránh hoạt động thể chất gắng sức và lưu ý lách to kiêng ăn gì.
Chức năng của lách với cơ thể
Lá lách là một cơ quan nằm ở phía bên trái của ổ bụng và hướng về phía sau lưng. Nó là một cơ quan của hệ thống bạch huyết và hoạt động như một mạng lưới dẫn lưu để lọc máu, lưu trữ máu và sản xuất kháng thể.
Lách hoạt động như một mạng lưới dẫn lưu
-
Lọc máu: Lá lách thực hiện kiểm tra chất lượng khi máu lưu thông qua nó và nhận biết tế bào hồng cầu nào cũ hoặc bị hư hỏng.
-
Lưu trữ máu: Lá lách có thể lưu trữ và sẵn sàng giải phóng lượng máu cần thiết trong các trường hợp khẩn cấp như sốt xuất huyết.
-
Sản xuất kháng thể: Ngoài một số lượng lớn tế bào lympho, lá lách còn sản xuất một số lượng lớn các tế bào bạch cầu miễn dịch - đây là những nguyên liệu để hình thành kháng thể. Nhờ đó cơ thể có thể chống lại nhiều loại bệnh tật.
Lách to là bệnh gì?
Lá lách bình thường có kích thước tương đương với một nắm tay. Các bác sĩ thường không sờ thấy nó khi khám trên lâm sàng. Khi mắc bệnh, lá lách có thể bị sưng lên và to gấp nhiều lần so với kích thước bình thường của nó. Nhiều rối loạn trong cơ thể có thể ảnh hưởng đến lá lách vì nó liên quan đến nhiều chức năng.
Bình thường không thể sờ thấy lá lách
Lá lách to không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nguy hiểm. Tuy nhiên, khi lá lách to ra thì đồng nghĩa với việc nó đã hoạt động quá mức, ví dụ như lá lách có thể đang phải làm việc quá tải để loại bỏ và phá hủy các tế bào máu cũ và hỏng. Đây được gọi là chứng cường lách. Có thể có nhiều lý do, chẳng hạn như quá nhiều tiểu cầu hoặc các rối loạn máu khác…
Nguyên nhân gây lách to
-
Nhiễm trùng: Nhiễm vi khuẩn do cơ thể nhiễm thương hàn, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, giang mai... Hoặc các trường hợp nhiễm virus, ký sinh trùng cũng khiến lách to.
-
Ung thư: Các bệnh ung thư tại lách hoặc di căn tới lách cũng là một trong những nguyên nhân lách to.
-
Các bệnh gây viêm tự miễn như sarcoidosis, lupus và viêm khớp dạng thấp lâu năm.
-
Các chấn thương như chấn thương trong các môn thể thao.
-
Ổ áp xe lớn, chứa đầy mủ gây ra do nhiễm trùng do vi khuẩn.
-
Các bệnh truyền nhiễm như bệnh Gaucher, bệnh tăng protein máu, bệnh tăng tích trữ glycogen...
Triệu chứng khi bị lách to
Hầu hết mọi người không biết rằng họ bị phì đại lá lách vì các triệu chứng không rõ. Mọi người thường phát hiện ra bệnh khi khám sức khỏe tổng quát. Cần chú ý khi cơ thể xuất hiện các triệu chứng thường gặp của lá lách to như:
-
Có thể không có triệu chứng trong một số trường hợp.
-
Đau hạ sườn trái hoặc cảm giác đầy bụng trên bên trái, có thể lan sang vai trái.
-
Lá lách to ra chèn ép vào dạ dày khiến bạn có cảm giác no khi chưa ăn gì hoặc ăn rất ít.
-
Thiếu máu.
-
Mệt mỏi.
-
Nhiễm trùng thường xuyên.
-
Dễ chảy máu.
Các triệu chứng khác không được liệt kê có thể xảy ra. Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn có thắc mắc về các dấu hiệu của bệnh. Nếu bạn bị đau hạ sườn trái, đặc biệt nếu nó trở nên đau nhiều hơn hoặc trở nên đau hơn khi hít thở sâu, hãy đến để được bác sĩ thăm khám.
Lách to kiêng ăn gì?
Thực phẩm chứa nhiều đường
Thực phẩm có đường bao gồm đồ ngọt (bánh kẹo, kem…) và đồ uống có đường (sô-đa, sữa đặc, trà đá, nước tăng lực…). Đối với những người có lá lách to thì nên giảm hoặc cắt lượng đường dung nạp vào để lá lách và hệ miễn dịch khỏe mạnh hơn.
Đồ ăn nhanh
Thực tế, thức ăn nhanh chứa hàm lượng muối cao, có thể ảnh hưởng xấu và phá hủy lá lách vốn đã phì đại, đồng thời gây suy giảm miễn dịch.
Lách to kiêng ăn gì? Nên kiêng đồ ăn nhanh
Dầu mỡ đã qua chế biến
Để giữ cho hệ thống miễn dịch của bạn khỏe mạnh, bạn nên tiêu thụ các loại dầu tự nhiên giàu axit béo omega-3 bao gồm hạt lanh, dầu hạt lanh, dầu hạt cải, đậu nành, dầu đậu nành, hạt bí ngô, dầu hạt bí ngô, quả óc chó và dầu quả óc chó. Dầu ăn đã qua chế biến sẽ gây kích ứng hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể dễ mắc các bệnh nhiễm trùng.
Caffeine và các chất kích thích khác
Bạn không cần phải ngừng uống cà phê, chỉ cần giảm lượng caffein hàng ngày của bạn. Các nghiên cứu cho thấy uống cà phê khi lá lách to có thể làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn chức năng lách. Ngưng sử dụng các chất kích thích như bia, rượu... chúng không chỉ ảnh hưởng đến lách mà còn ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của bạn.
Ngoài ra, những người có vấn đề về đường tiêu hóa cũng không nên ăn những thực phẩm này. Nếu không, tình trạng của bạn sẽ trở nên tồi tệ hơn và các cơ quan khác ngoài lá lách, chẳng hạn như dạ dày và thận, cũng sẽ bị ảnh hưởng.
Chế độ dinh dưỡng cho người bị lách to
Uống đủ nước mỗi ngày giúp lá lách hoạt động hiệu quả hơn, tự làm sạch cơ thể tốt hơn, thải độc tố ra ngoài tốt hơn và điều hòa lưu lượng máu tốt hơn. Cố gắng uống 8 - 10 cốc nước mỗi ngày. Trái cây và rau quả nhiều nước như cam, dưa hấu, dưa chuột và cà chua cũng là những lựa chọn tuyệt vời.
Uống nhiều nước rất tốt cho người bị lách to
Trái cây tươi và rau quả có đầy đủ vitamin, khoáng chất và enzyme giúp cải thiện chức năng lá lách và giúp cơ thể giải độc tốt hơn.
Lá lách to sẽ làm tổn hại nghiêm trọng đến hệ thống miễn dịch và khiến bệnh nhân dễ bị nhiễm trùng hơn. Vì vậy, bạn cần tăng cường ăn nhiều thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, chất giúp tiêu viêm, tăng sức đề kháng như gừng - gia vị thực phẩm tốt cho lá lách.
Tóm lại, việc bổ sung đầy đủ dinh dưỡng và biết được lách to kiêng ăn gì là điều quan trọng, cần thiết để sở hữu một lá lách khỏe mạnh hơn. Cũng cần kết hợp với việc khám sức khỏe định kỳ giúp bạn đánh giá cơ thể, phát hiện sớm những biểu hiện bất thường, các biến chứng nguy hiểm và điều trị kịp thời.
Ánh Vũ
Nguồn tham khảo: Tổng hợp