Khớp cắn chéo là gì? Khi nào điều chỉnh là thích hợp nhất?

Việc xác định sớm vết cắn chéo là rất quan trọng để điều trị hiệu quả. Các dấu hiệu của tình trạng này bao gồm răng lệch lạc rõ rệt, khó cắn hoặc nhai, đau hàm và khuôn mặt không cân xứng. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy đến gặp bác sĩ nha khoa để được tư vấn và hướng dẫn cách khắc phục phù hợp với mức độ và loại khớp cắn chéo.

Khớp cắn chéo là gì?

Khớp cắn chéo là tình trạng lệch lạc giữa răng trên và răng dưới, gây phá vỡ sự đối xứng giữa hai hàm. Các răng trên và dưới chia thành nhiều nhóm, có nhô ra ngoài, có thụt vào trong theo nhiều mức độ khác nhau khiến nụ cười của bạn trông thiếu hẳn vẻ tự nhiên.

Không chỉ là tính thẩm mỹ, tình trạng khớp cắn chéo còn có thể dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe răng miệng như:

• Tăng nguy cơ sâu răng và bệnh nướu răng do các răng mòn không đều và quá trình vệ sinh răng miệng khó khăn.
• Đau hàm và rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ).
• Khó khăn trong việc nhai và nói, ảnh hưởng đến cuộc sống và sức khỏe hàng ngày.

Điều may mắn là những tiến bộ trong kỹ thuật chỉnh nha đã đưa ra những giải pháp hiệu quả để điều chỉnh khớp cắn chéo. Những phương pháp này được thiết kế không chỉ giúp cải thiện vẻ ngoài của nụ cười mà còn tăng cường sức khỏe và chức năng răng miệng.

Đặc điểm của khớp cắn chéo

Khớp cắn chéo có những đặc điểm mà một khi hiểu rõ sẽ giúp bạn nhận ra ngay các rủi ro tiềm ẩn của nó đối với sức khỏe răng miệng và sức khỏe tổng thể.

Như đã đề cập bên trên, khớp cắn chéo có đặc trưng là sự lệch lạc của răng trên và dưới, ảnh hưởng đến hiệu quả tương tác giữa hai hàm. Trong nha khoa, tình trạng này có thể được phân thành hai loại chính, mỗi loại mang một ý nghĩa riêng:

Khớp cắn chéo phía trước

Ảnh hưởng khoảng 4 - 5% dân số, khớp cắn chéo trước xảy ra khi một hoặc nhiều răng cửa hàm trên nằm vào trong so với các răng hàm dưới. Kiểu cắn chéo này có thể dẫn đến những thay đổi rõ rệt trong nụ cười và sự cân xứng trên khuôn mặt của bạn.

Khớp cắn chéo sau

Trường hợp này phổ biến hơn, xảy ra khoảng 16% dân số, đề cập đến tình trạng một hoặc nhiều răng hàm trên ở phía sau miệng mọc vào trong, không thẳng hàng với hàm dưới. Sự sai lệch này có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về khớp cắn và hàm.

Dù là dạng nào thì khớp cắn chéo đều có khả năng dẫn đến tình trạng răng mòn không đều, làm tăng nguy cơ mắc bệnh nha chu, sâu răng và có thể mất răng. Bên cạnh đó, răng lệch lạc còn có thể làm cho việc duy trì vệ sinh răng miệng trở nên khó khăn hơn.

Ngoài ra, khớp cắn lệch sẽ góp phần gây khó khăn trong việc nhai và nói, ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn. Chưa kể, vị trí hàm không tự nhiên có thể dẫn đến đau khớp, đau đầu và rối loạn TMJ, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của bạn.

Nguyên nhân dẫn đến khớp cắn chéo

Khớp cắn chéo là một vấn đề răng lệch lạc phổ biến, ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi, biểu hiện ở cả răng trước và răng sau. Hiểu được nguyên nhân cơ bản của tình trạng khớp cắn chéo là điều cần thiết để phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Di truyền

Một trong những nguyên nhân chính gây ra khớp cắn chéo là di truyền. Nếu cha mẹ hoặc ông bà đã từng bị lệch lạc răng thì khả năng cao là con cháu của họ cũng sẽ gặp phải những trường hợp tương tự. Khuynh hướng di truyền này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đánh giá và can thiệp nha khoa sớm để điều chỉnh hoặc giảm thiểu sự phát triển của khớp cắn chéo ở trẻ em.

Sự phát triển răng và hình thành cắn chéo

Sự xuất hiện của răng vĩnh viễn đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của khớp cắn chéo. Khi răng sữa tồn tại lâu và không rụng kịp thời, răng vĩnh viễn mới mọc có thể sai vị trí, mọc lùi,... Sự sai lệch này có thể dẫn đến tình trạng khớp cắn chéo, ảnh hưởng đến khớp cắn và sức khỏe răng miệng tổng thể của mỗi người.

Sự phát triển xương hàm và tác động của nó

Xương hàm phát triển bất thường là một yếu tố quan trọng khác góp phần gây ra khớp cắn chéo. Các tình trạng như hàm trên kém phát triển hoặc hàm dưới phát triển quá mức đều dẫn đến sai lệch giữa răng trên và răng dưới.

Các yếu tố lối sống

Thói quen sinh hoạt, đặc biệt là ở thời thơ ấu, đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của khớp cắn chéo. Các thói quen như sử dụng bình sữa và núm vú giả trong thời gian dài, mút ngón tay, cắn môi trên, đẩy lưỡi và lười nhai đều có thể ảnh hưởng đến sự thẳng hàng của răng và sự phát triển của hàm, góp phần hình thành tình trạng khớp cắn chéo. Nhận biết và khắc phục sớm những thói quen này có thể ngăn ngừa sự khởi phát của tình trạng khớp cắn chéo và các vấn đề nha khoa khác.

Khớp cắn chéo có nguy hiểm không?

Tình trạng răng lệch chéo gây ra không ít ảnh hưởng cho cá nhân mắc phải. Không chỉ là làm mất nét hài hòa, thẩm mỹ trên gương mặt, thậm chí mặt có thể bị méo, cằm lệch mà tình trạng khớp cắn chéo còn làm suy giảm khả năng ăn nhai, cắn xé thức ăn, gây tác động tiêu cực đến quá trình tiêu hóa, nguy cơ cao mắc các bệnh dạ dày.

Chưa dừng lại đó, khi bạn bị khớp cắn chéo, quá trình vệ sinh răng cũng gặp khó khăn hơn. Nếu không làm sạch, bạn dễ bị sâu răng, viêm nướu hoặc mắc bệnh nha chu. Đặc biệt, khớp cắn chéo còn có thể đưa đến biến chứng khớp cắn lệch chéo ở mức độ nặng tiềm ẩn nguy cơ rối loạn thái dương hàm, khiến bạn thường xuyên bị những cơn đau ở đầu, vai, cổ, làm hạn chế hoạt động của hai hàm.

Khi nào điều chỉnh khớp răng cắn chéo là thích hợp nhất?

Khi bị khớp cắn chéo, nha sĩ khuyên chúng ta nên đi khám để được xử lý càng sớm càng tốt. Vậy cụ thể thì khi nào điều chỉnh khớp cắn chéo là thích hợp nhất?

Theo bác sĩ nha khoa, giai đoạn trẻ 6 - 12 tuổi sẽ là thời điểm điều chỉnh tối ưu nhất. Đây là lúc trẻ bắt đầu thay răng cũng như xương hàm đang trong quá trình phát triển, nếu thực hiện việc điều trị nắn chỉnh xương răng lệch lạc sẽ dễ dàng và mang lại hiệu quả tốt nhất.

Bên cạnh đó, giai đoạn này các răng đang mọc vẫn chưa hoàn thiện, với sự giúp đỡ của các khí cụ chỉnh nha phù hợp sẽ có tác dụng sắp xếp, định hướng và tạo khoảng cho răng mọc đúng vị trí, đồng thời có thể khắc phục kịp thời tình trạng răng vĩnh viễn mọc lệch lạc, răng khấp khểnh gây khớp cắn lệch. Vì thế, các bậc phụ huynh ngay khi phát hiện trẻ có dấu hiệu răng lệch chéo thì nên sớm đưa trẻ đến nha khoa uy tín để thăm khám và xử lý. Hoặc khi trẻ được 6 - 7 tuổi, bạn nên đưa con đến cơ sở nha khoa để được nha sĩ khảo sát tình trạng răng, xương hàm, bất thường.

Trường hợp khớp cắn chéo ở người lớn, nếu chọn đúng phương pháp, đồng thời quá trình chỉnh nha được thực hiện và kiểm soát sát sao của bác sĩ chỉnh nha có kiến thức, chuyên môn và kinh nghiệm chỉnh nha chuyên sâu thì hoàn toàn có thể điều chỉnh được. Các lựa chọn để khắc phục khớp cắn chéo có thể bao gồm niềng răng, bộ chỉnh răng trong suốt, dụng cụ mở rộng vòm miệng và trong một số trường hợp là phẫu thuật. Can thiệp càng sớm càng có thể ngăn ngừa được những tổn thương lâu dài và đảm bảo khớp cắn thẳng, khỏe mạnh.

Tóm lại, khớp cắn chéo là tình trạng nha khoa phổ biến, nhiều người gặp phải. Thông qua các giải pháp chỉnh nha hiện đại, chúng ta có thể nhanh chóng giải quyết được tình trạng khớp cắn chéo cũng như giảm bớt các vấn đề sức khỏe liên quan, nhanh chóng lấy lại tính thẩm mỹ cho nụ cười của mình. 

Xem thêm: Khớp cắn đối đầu: Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả