Kích thước tuyến giáp bình thường là bao nhiêu? Các bệnh lý giáp trạng thường gặp

Tuyến giáp là cơ quan có nhiều chức năng quan trọng, tham gia điều hòa chuyển hóa cũng như phối hợp phát triển hệ thống mô trong cơ thể. Để đánh giá chính xác chức năng tuyến giáp, bác sĩ sẽ thực hiện khai thác tiền sử bệnh lý, thăm khám trực tiếp tại vị trí tuyến giáp, đồng thời chỉ định siêu âm tuyến giáp và tiến hành một số xét nghiệm về nồng độ hormone T3, T4, TSH. Vậy kích thước tuyến giáp bình thường là bao nhiêu?

Tổng quan về tuyến giáp

Tuyến giáp (thyroid gland) là một tuyến nội tiết nằm ở phía dưới sụn nhẫn. Cơ quan này chịu trách nhiệm sản xuất ra hormone giáp (thyroid hormone) bao gồm thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3) tham gia nhiều quá trình quan trọng trong cơ thể.

Tuyến giáp có hình dạng giống cánh bướm, bao gồm hai thùy giáp nằm hai bên cổ. Thùy giáp được bao phủ bởi một lớp mô mềm có các nang nhỏ, trong đó chứa các tế bào sản xuất hormone.

Công dụng chính của T3, T4 là điều chỉnh quá trình trao đổi chất, tăng trưởng và phát triển trong cơ thể. Chúng cần thiết cho sự phát triển bình thường của hệ thần kinh, xương, tim, não và các hệ thống khác. Hormone giáp được sản xuất dưới sự điều chỉnh của hormone kích thích giáp (thyroid-stimulating hormone - TSH) từ tuyến yên (pituitary gland).

Để duy trì đều đặn chức năng tuyến giáp, việc xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, giảm stress cũng như tránh tiếp xúc với các chất gây ô nhiễm độc hại rất quan trọng. Nếu có bất kỳ triệu chứng hoặc vấn đề liên quan đến tuyến giáp, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được chẩn đoán, tiếp nhận điều trị phù hợp.

Kích thước tuyến giáp bình thường là bao nhiêu?

Nhiều người thắc mắc kích thước tuyến giáp bao nhiêu là bình thường? Chỉ số này có thể thay đổi ở mỗi người, được đánh giá thông qua quá trình thăm khám lâm sàng kết hợp với thăm dò cận lâm sàng.

Trong quá trình thăm khám, bác sĩ có thể sờ để kiểm tra kích thước tuyến giáp của bạn bằng cách đặt tay lên phía trước và dưới cổ. Kích thước cùng cảm giác về mật độ của tuyến giáp sẽ được đánh giá để kiểm tra kích thước, đồng thời phát hiện bất thường nếu có.

Thăm dò hình ảnh thông qua siêu âm tuyến giáp là một phương pháp khác để đánh giá kích thước, cấu trúc của tuyến giáp. Thông thường, kích thước tuyến giáp bình thường trên siêu âm được đánh giá dựa trên các tham số chiều dài, chiều rộng và cấu trúc cơ quan.

Cụ thể, tuyến giáp với cấu trúc bình thường sẽ có hai thùy và eo nối ở giữa. Trung bình, tuyến giáp có chiều dọc từ 40 - 60mm, chiều rộng từ 13 - 18mm. Thể tích trung bình của tuyến giáp từ 10 - 15ml ở nữ giới và 12 - 18mm với nam giới.

Tuy nhiên, các giá trị tham khảo có thể khác nhau trong các tài liệu tham chiếu dựa trên tuổi, giới tính, vùng địa lý.

Mặt khác, bác sĩ có thể thực hiện thêm siêu âm mạch máu tuyến giáp sẽ giúp đánh giá tình trạng mạng mạch cung cấp máu cho giáp cùng các vùng xung quanh. Vận tốc trung bình của động mạch quanh tuyến giáp từ 15 - 30cm/giây, có thể tăng lên trên 100cm/giây trong một số bệnh lý như bệnh cường giáp (Basedow).

Chỉ số phản ánh tuyến giáp bình thường

Ngoài đánh giá kích thước tuyến giáp bình thường bằng siêu âm thì chỉ số này có thể phản ánh gián tiếp thông qua xét nghiệm. Bên cạnh đó, xét nghiệm máu có thể được sử dụng để đánh giá chức năng của tuyến giáp, xác định có bất thường hay không. Dưới đây là một số chỉ số xét nghiệm phổ biến được sử dụng, cụ thể:

• Hormone kích thích giáp (thyroid-stimulating hormone - TSH): TSH được sản xuất bởi tuyến yên (pituitary gland) và có tác dụng kích thích tuyến giáp sản xuất hormone giáp. Một mức độ TSH bình thường thường cho thấy tuyến giáp hoạt động bình thường, nằm trong khoảng 0,4 - 5mIU/L.
• Thyroxine: T4 là hormone giáp chính được sản xuất bởi tuyến giáp. Nồng độ T4 ở người trưởng thành thường trong khoảng 12 - 22pmol/l.
• Triiodothyronine: T3 là một hormone giáp khác có vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất của cơ thể. Nồng độ T3 của người trưởng thành đạt mức 1,3 - 3,1nmol/l.

Ngoài các chỉ số trên, các chỉ số khác như xét nghiệm kháng thể giáp (thyroid antibodies), siêu âm tuyến giáp cũng có thể được sử dụng để đánh giá tình trạng bệnh lý tuyến giáp.

Quan trọng nhất, việc đánh giá các chỉ số xét nghiệm tuyến giáp phải được thực hiện bởi các chuyên gia y tế để đưa ra kết quả chính xác về chức năng tuyến giáp.

Các bệnh lý giáp trạng phổ biến

Có nhiều bệnh lý tuyến giáp phổ biến mà người ta thường gặp. Dưới đây là một số ví dụ về những bệnh lý tuyến giáp thường gặp hiện nay như:

• Suy giáp (Hypothyroidism): Đây là bệnh lý tuyến giáp phổ biến, xảy ra khi tuyến giáp không sản xuất đủ hormone để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Triệu chứng của suy giáp bao gồm mệt mỏi, tăng cân, da khô, tóc mỏng, nhịp tim giảm, dễ mất tập trung… Tuy nhiên, kích thước tuyến giáp bình thường trong đa số trường hợp.
• Cường giáp hay bệnh Basedow (Hyperthyroidism): Ngược lại, đây là tình trạng mà tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone giáp, dẫn đến tăng chuyển hóa, hoạt động quá mức của cơ thể. Các triệu chứng của cường giáp có thể bao gồm sụt cân, tim đập nhanh, ra nhiều mồ hôi, nhức đầu, dễ lo lắng và thường xuyên mất ngủ.
• Bướu giáp (Goiter): Bướu giáp là sự phình to của tuyến giáp, có thể do nhiều nguyên nhân như bướu cổ đơn thuần (phình giáp), bướu giáp nhân, bướu của tình trạng cường giáp hoặc do ung thư tuyến giáp. Bướu giáp có thể gây ra cảm giác khó chịu, khó thở, khó nuốt và gây áp lực lên các cấu trúc xung quanh. Đồng thời, bướu giáp thường kết hợp với các triệu chứng do nguyên nhân hình thành ban đầu.
• U tuyến giáp: Đây là tình trạng khi một khối u bất thường hình thành trong tuyến giáp. Đa số các u tuyến giáp là u lành nhưng cũng có thể có u ác tính. U tuyến giáp có thể không gây ra triệu chứng, kích thước tuyến giáp bình thường. Ngược lại, trong một số trường hợp, khối u có thể làm phì đại giáp, gây ra khó thở, ho hoặc tức nghẹn.

Các bệnh lý tuyến giáp có thể được chẩn đoán thông qua xét nghiệm máu, siêu âm tuyến giáp kết hợp với các phương pháp khác. Để điều trị các bệnh lý tuyến giáp, các phương pháp điều trị có thể bao gồm điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa, tùy thuộc vào nguyên căn và thể trạng của người bệnh.

Thông qua bài viết trên, Nhà thuốc Long Châu xin gửi tới quý độc giả thông tin về kích thước tuyến giáp bình thường cũng như các bệnh lý giáp trạng thường gặp. Hãy tiếp tục đón xem những bài viết với nhiều chủ đề đa dạng của Nhà thuốc Long Châu nhé!

Xem thêm: Cách bổ sung canxi cho người cắt tuyến giáp