Kính áp tròng mù màu: Giải pháp cải thiện thị lực màu cho người bị rối loạn sắc giác

Rối loạn sắc giác, thường được gọi là mù màu, ảnh hưởng đến khoảng 8% nam giới và 0,5% nữ giới trên toàn thế giới (theo Viện Mắt Quốc gia Hoa Kỳ). Điều này không chỉ gây khó khăn trong công việc, học tập mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Kính áp tròng mù màu ra đời như một giải pháp hỗ trợ hiệu quả và tiện lợi hơn so với kính gọng truyền thống. Vậy loại kính này là gì, hoạt động ra sao và phù hợp với ai? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Kính áp tròng mù màu là gì?

Kính áp tròng mù màu là loại kính áp tròng đặc biệt được tích hợp màu sắc hoặc bộ lọc quang học nhằm cải thiện khả năng phân biệt màu sắc cho người bị rối loạn sắc giác. Không giống kính áp tròng thông thường chỉ hỗ trợ điều chỉnh tật khúc xạ như cận thị hay viễn thị, kính áp tròng mù màu tập trung vào việc thay đổi cách mắt tiếp nhận ánh sáng để làm rõ sự khác biệt giữa các màu thường bị nhầm lẫn.

Cơ chế hoạt động của kính khá đơn giản nhưng hiệu quả: Chúng điều chỉnh bước sóng ánh sáng truyền vào mắt, giúp tăng cường độ tương phản giữa các màu sắc. Ví dụ, với người mù đỏ - lục, kính sẽ lọc bớt một số bước sóng để màu đỏ và xanh lục trở nên nổi bật hơn, thay vì trộn lẫn như trước đây. Điều này giúp người dùng nhận diện màu sắc chính xác hơn trong các tình huống thực tế.

So với kính gọng mù màu (như kính EnChroma), kính áp tròng mù màu mang lại nhiều ưu điểm vượt trội. Trước hết, chúng kín đáo hơn, không làm thay đổi diện mạo bên ngoài, phù hợp với những ai quan tâm đến thẩm mỹ. Thứ hai, kính áp tròng nhẹ nhàng, không gây cảm giác nặng nề khi đeo và đặc biệt tiện lợi khi vận động, chơi thể thao hay làm việc ngoài trời. Trong khi đó, kính gọng có thể cồng kềnh, dễ rơi vỡ và không phù hợp với mọi điều kiện thời tiết.

Tuy nhiên, kính gọng thường dễ tháo lắp hơn, còn kính áp tròng đòi hỏi người dùng phải quen với việc đeo và tháo. Dù vậy, với sự tiện lợi và tính thẩm mỹ, kính áp tròng mù màu đang ngày càng được ưa chuộng.

Đối tượng sử dụng kính áp tròng mù màu

Kính áp tròng mù màu không phải dành cho tất cả mọi người, mà chủ yếu hướng đến những đối tượng cụ thể sau:

• Người bị rối loạn sắc giác di truyền: Đây là nhóm phổ biến nhất, đặc biệt là những người gặp khó khăn trong việc phân biệt màu đỏ và xanh lục (mù đỏ - lục), chiếm phần lớn các ca mù màu.
• Ứng viên thi tuyển ngành nghề đặc thù: Một số ngành như phi công, kỹ thuật viên điện, tài xế hay nhân viên kiểm soát không lưu yêu cầu khả năng phân biệt màu sắc chính xác. Kính áp tròng mù màu có thể giúp họ vượt qua bài kiểm tra thị lực màu.
• Người làm việc trong lĩnh vực sáng tạo: Các ngành như thiết kế đồ họa, mỹ thuật, thời trang đòi hỏi sự nhạy bén với màu sắc. Kính áp tròng mù màu hỗ trợ họ thực hiện công việc chính xác hơn, dù không thay thế hoàn toàn khả năng tự nhiên.

Nếu bạn thuộc một trong những nhóm này, đây có thể là giải pháp đáng cân nhắc để cải thiện trải nghiệm cuộc sống.

Các loại kính áp tròng mù màu phổ biến trên thị trường

Dưới đây là một số loại kính áp tròng mù màu phổ biến hiện nay:

Kính áp tròng dành cho mù đỏ - lục (Deutan & Protan)

Mù đỏ - lục là dạng rối loạn sắc giác phổ biến nhất, chiếm hơn 95% các trường hợp mù màu. Kính áp tròng dành cho nhóm này được thiết kế với bộ lọc đặc biệt, giúp tăng độ tương phản giữa màu đỏ và xanh lục. Các sản phẩm này thường được tùy chỉnh dựa trên mức độ rối loạn của từng người, từ nhẹ đến nặng, đảm bảo hiệu quả tối ưu.

Kính dành cho mù xanh - vàng (Tritan)

Dù ít phổ biến hơn, mù xanh - vàng (Tritan) vẫn ảnh hưởng đến một nhóm nhỏ người dùng. Loại kính này tập trung vào việc điều chỉnh bước sóng ánh sáng để phân biệt rõ hơn giữa xanh dương và vàng. Hiện nay, các thương hiệu lớn đã phát triển sản phẩm chuyên biệt cho tình trạng này, dù số lượng không nhiều bằng kính mù đỏ - lục.

Sản phẩm thử nghiệm và công nghệ mới

Công nghệ hỗ trợ mù màu đang không ngừng phát triển. Một số thương hiệu lớn như EnChroma hay các công ty khởi nghiệp đang thử nghiệm kính áp tròng tích hợp công nghệ thực tế tăng cường (AR). Những sản phẩm này không chỉ lọc ánh sáng mà còn phân tích màu sắc theo thời gian thực, hiển thị thông tin màu trực tiếp cho người dùng. Dù vẫn trong giai đoạn thử nghiệm, chúng hứa hẹn mang lại bước đột phá trong tương lai gần.

Kính áp tròng mù màu có thật sự hiệu quả không?

Hiệu quả của kính áp tròng mù màu là câu hỏi nhiều người quan tâm. Theo nghiên cứu năm 2021 đăng trên Journal of Vision, khoảng 60 - 70% người dùng báo cáo có sự cải thiện đáng kể trong khả năng nhận diện màu sắc khi sử dụng kính này. Cụ thể, họ phân biệt được các màu trước đây thường bị nhầm lẫn, như đỏ và xanh lục, trong điều kiện ánh sáng tốt.

Tuy nhiên, mức độ hiệu quả không đồng đều. Nó phụ thuộc vào loại rối loạn sắc giác (đỏ - lục, xanh - vàng hay toàn phần), mức độ nghiêm trọng và khả năng thích ứng của mỗi người. Một số người chỉ thấy cải thiện nhẹ, trong khi số khác cảm nhận sự thay đổi rõ rệt. Vì vậy, cách tốt nhất để biết kính có phù hợp hay không là thử nghiệm trực tiếp dưới sự hướng dẫn của chuyên gia nhãn khoa.

Quan trọng hơn, kính áp tròng mù màu không chữa khỏi mù màu mà chỉ hỗ trợ tạm thời. Đây là công cụ hữu ích, nhưng không phải giải pháp vĩnh viễn.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng kính áp tròng mù màu

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn cần tuân thủ một số nguyên tắc khi sử dụng kính áp tròng mù màu:

• Thời gian đeo: Trong giai đoạn đầu làm quen, không nên đeo quá 8 giờ/ngày để mắt thích nghi dần.
• Vệ sinh: Rửa tay sạch trước khi đeo/tháo kính, sử dụng dung dịch vệ sinh chuyên dụng và bảo quản kính đúng cách để tránh viêm nhiễm mắt.
• Nghỉ ngơi: Nếu cảm thấy khô mắt hoặc khó chịu, hãy tháo kính và để mắt thư giãn.

Dù một số sản phẩm có thể mua trực tuyến, bạn vẫn nên tham khảo ý kiến chuyên gia nhãn khoa trước khi sử dụng. Mỗi người có tình trạng mù màu khác nhau, và kính cần được tùy chỉnh để phù hợp. Bác sĩ sẽ kiểm tra mắt và đề xuất loại kính phù hợp nhất với bạn.

Kính áp tròng mù màu tại Việt Nam: Thực trạng và tiềm năng

Hiện nay, kính áp tròng mù màu tại Việt Nam chủ yếu được nhập khẩu từ các nước như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản - những quốc gia dẫn đầu về công nghệ nhãn khoa. Các thương hiệu phổ biến bao gồm EnChroma (dòng áp tròng thử nghiệm), SEED (Nhật Bản) và một số sản phẩm từ Hàn Quốc. Tuy nhiên, thị trường này vẫn còn khá mới mẻ, chưa thực sự phổ biến do nhận thức của người dân về giải pháp này còn hạn chế.

Để thúc đẩy sự phát triển, cần có thêm các chiến dịch truyền thông nâng cao hiểu biết về rối loạn sắc giác và lợi ích của kính áp tròng mù màu. Trong tương lai, nhu cầu sử dụng sản phẩm này có thể tăng, nhờ sự phát triển của công nghệ và yêu cầu ngày càng khắt khe từ các ngành nghề đặc thù. Đây là cơ hội lớn cho các nhà phân phối và người tiêu dùng tại Việt Nam.

Kính áp tròng mù màu không chỉ là công cụ hỗ trợ thị lực mà còn mở ra cánh cửa mới cho những người gặp khó khăn trong việc phân biệt màu sắc. Tuy chưa thể chữa khỏi hoàn toàn mù màu, nhưng đây là bước tiến lớn giúp họ tự tin hơn trong học tập, công việc và cuộc sống. Nếu bạn hoặc người thân đang tìm kiếm một giải pháp tiện lợi và hiệu quả, hãy thử trải nghiệm kính áp tròng mù màu - một hy vọng mới cho đôi mắt và thế giới màu sắc của bạn.