Lạm dụng vitamin: Lợi bất cập hại!

Cần cung cấp đủ vitamin và chất dinh dưỡng cho cơ thể của mình, tuy nhiên, bổ sung quá nhiều có thể gây ra tác dụng phụ. Bài viết sẽ giúp bạn tìm hiểu cách bổ sung vitamin đúng cách, an toàn cho sức khỏe.

Nhiều không phải là tốt!

Cơ thể chúng ta một khi quá thừa hay quá thiếu một chất nào đó cũng đều không tốt cho sức khỏe, đặc biệt là vitamin. Nhiều người cho rằng, vitamin là dạng chất bổ, cứ bổ sung càng nhiều thì cơ thể càng khỏe mạnh. Quan niệm này là hoàn toàn sai. 

Vitamin không phải bổ sung nhiều là tốt.

Theo kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Clinical Oncology, có mối liên hệ theo thời gian giữa liều lượng cao vitamin B6 và B12 và ung thư phổi. Một nghiên cứu khác còn đưa ra bằng chứng cho thấy quá nhiều vitamin A có thể chống lại hệ thống miễn dịch nữa.

Dưới đây là 10 tác hại khi sử dụng quá liều các vitamin:

Vitamin A

Vitamin A có khả năng tạo sắc tố thị giác, tạo da, niêm mạc, tăng sức đề kháng, chống nhiễm khuẩn. Khi cơ thể thừa vitamin A do uống dầu cá hay các chế phẩm đa vitamin và khoáng chất - đặc biệt là trẻ nhỏ có thể dẫn đến phồng thóp, co giật, tăng áp lực nội sọ, ngay cả người lớn và trẻ lớn khi dùng quá nhiều cũng gây nên khô da, nứt môi, viêm răng lợi, đau khớp, đau xương, rụng lông tóc... Đối với phụ nữ đang mang thai nếu lạm dụng vitamin A cũng có thể gây ra quái thai.

Thừa vitamin A còn gây gan lách to, thiếu máu nhược sắc, chán ăn, mẩn ngứa, to đầu, chóng mặt, buồn nôn... 

Vitamin B1

Vitamin B1 có công dụng bổ thần kinh, giúp cơ thể trao đổi một số chất. Tuy nhiên, thừa vitamin B1 sẽ gây hiện tượng hoảng hốt, đau đầu, mệt mỏi, tê thần kinh cơ bắp, tim đập nhanh, chuột rút, phù nề. Tiêm vitamin B1 quá liều có dẫn đến bị ngất. 

Vitamin B2

Vitamin B2 rất cần thiết cho việc trao đổi các phản ứng oxy hóa khử và biến đổi các axit amin trong cơ thể. Tuy nhiên, quá liều vitamin B2 sẽ gây nên hội chứng chuột rút. 

Thừa vitamin B2 ở phụ nữ mang thai sẽ ảnh hưởng đến việc cung cấp dinh dưỡng cho thai nhi.

Thừa vitamin B2 ở phụ nữ mang thai sẽ ảnh hưởng đến việc cung cấp dinh dưỡng cho thai nhi, khiến thai nhi phát triển kém. 

Vitamin B6

Vitamin B6 là là loại vitamin quan trọng, tham gia trong quá trình chuyển hóa đạm, lipid và làm giảm cholesterol máu, cũng như vitamin B2 và vitamin PP tham gia trong quá trình oxy hóa khử của cơ thể. 

Vitamin B6 còn giúp đề phòng biến chứng trong khi điều trị bằng kháng sinh và sulfamid. Khi cơ thể thừa vitamin B6 sẽ gây rối loạn thần kinh cảm giác.

Vitamin B12

Vitamin B12 có tác dụng trong điều hòa chuyển hóa đạm, tăng cường tạo hồng cầu, làm hạ tỷ lệ cholesterol. Vitamin B12 còn giúp chống dị ứng, giảm đau. 

Tuy vô cùng quan trọng nhưng cơ thể một khi thừa vitamin B12 cũng gây tác động tiêu cực cho sức khỏe khi gây ra tăng sản tuyến giáp, làm tăng hồng cầu quá mức, bệnh viêm cơ tim... Có khi xảy ra tác dụng thứ phát gây nôn nao, choáng váng, nổi mày đay. Đối với người cảm ứng coban, vitamin B12 quá nhiều còn có thể gây dị ứng.

Vitamin C

Công dụng của Vitamin C là chống oxy hóa rất cao, giúp chống các phần tử tự do, ngừa ung thư. Ngoài ra, vitamin C còn giúp cơ thể tăng sức đề kháng, tăng tác dụng của histaminaza (có tác dụng kháng histamine), làm trơn thành mạch, đẹp da... 

Vitamin C là loại vitamin thường xuyên bị lạm dụng.

Chính vì có thể mang lại quá nhiều lợi ích cho sức khỏe mà tình trạng lạm dụng vitamin C xảy ra rất thường xuyên.

Khi cơ thể thừa vitamin C kéo theo những bệnh lý nguy hiểm như sỏi thận, làm toan máu, tiêu chảy hay viêm loét đường tiêu hóa, viêm đường tiết niệu, giảm sức bền hồng cầu, giảm thời gian đông máu….

Vitamin D

Vitamin D có khả năng tham gia vào quá trình chuyển hóa và hấp thu calci dưới dạng phosphat tại ruột. Nhiều kết quả nghiên cứu gần đây cho thấy vitamin D đạt ngưỡng từ 22 ng/ml máu trở lên tới ngưỡng 32 ng/ml trong máu sẽ làm giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư vú, ung thư kết tràng và ung thư buồng trứng nhờ khả năng chống oxy hóa mạnh. 

Tuy nhiên, nếu chúng ta lạm dụng vitamin D sẽ gây ra ngộ độc cho cơ thể, làm tăng hàm lượng calci trong máu, phát sinh hiện tượng buồn nôn, giảm cân, mệt mỏi, suy thận đọng calci ở thận, dẫn tới tử vong.

Ngoài ra, thừa vitamin D còn gây ra tỷ lệ phospho máu giảm, kết hợp tăng calci máu gây nôn, chán ăn, tiêu chảy, đau các khớp, sốt cao, chảy máu võng mạc, rối loạn tâm thần, co giật dạng động kinh.

Vitamin E

Vitamin E rất hữu ích trong làm đẹp với các chị em phụ nữ bởi công dụng phòng chống lão hóa cho làn da (nhờ khả năng bảo vệ các mô khỏi bị oxy hóa). 

Nhưng dù là như vậy, nếu chị em phụ nữ sử dụng quá liều vitamin E có thể xuất hiện triệu chứng như: Cơ thể mệt mỏi, buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, mắt bị mờ, phụ nữ có thể bị ra kinh huyết quá nhiều hoặc tắc kinh. 

Thừa vitamin E gây rối loạn tiêu hoá như buồn nôn, nôn, tiêu chảy, viêm ruột hoại tử… 

Vitamin tuy là dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể nhưng không phải ai cũng đều có nhu cầu bổ sung vitamin.

Vitamin PP

Dùng liều cao hoặc thừa quá nhiều sẽ gây giãn mạch ngoại vi, bốc hỏa, buồn nôn, ngứa, đánh trống ngực.

Vitamin tuy là dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể nhưng không phải ai cũng đều có nhu cầu bổ sung vitamin. Bạn biết rằng, thực phẩm đa dạng có trong bữa ăn hàng ngày đã có chứa đầy đủ các vitamin rồi. Khi vào cơ thể, chúng sẽ được tiêu hóa và hấp thu tại ruột nên nhu cầu bổ sung vitamin là không cần thiết (trừ trường hợp người bệnh, người kém hấp thu cần bổ sung thêm vitamin theo chỉ dẫn của bác sĩ). 

Uống vitamin đúng cách, an toàn

Như đã nói ở trên, bổ sung vitamin bằng đường qua thực phẩm mới chính là giải pháp tốt nhất vì không chỉ được bổ sung vitamin và còn được bổ sung các khoáng chất và dưỡng chất quan trọng khác nữa. 

Quan trọng hơn là vitamin trong thực phẩm vừa an toàn vừa dễ hấp thu, vừa dễ chuyển hóa. Chính vì vậy, bổ sung vitamin từ thực phẩm thông qua bữa ăn là vô cùng quan trọng. 

Bổ sung vitamin bằng đường qua thực phẩm mới chính là giải pháp tốt nhất.

Trong trường hợp cần bổ sung vitamin chúng ta phải lưu ý để bổ sung cho đúng cách và an toàn, tránh lạm dụng sẽ gây hại cho cơ thể. Trong thời điểm dịch bệnh hiện nay, để tăng cường hệ miễn dịch thì việc ưu tiên vitamin là cần thiết, trong đó các loại vitamin cần ưu tiên giúp nâng cao sức đề kháng là vitamin như: A, C, D, E.

Ở trẻ em được chia theo lứa tuổi khác nhau, người trưởng thành cũng được chia theo nhóm như: Bà mẹ mang thai, người cao tuổi, người trong độ tuổi lao động có các mức độ khác nhau nếu bổ sung vitamin qua đường uống nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ.

Ngoài ra, chúng ta cần ăn thêm các loại thực phẩm khác như thịt, trứng, sữa, cơm, và các loại thực phẩm tự nhiên thì mới đủ vitamin và chất khoáng đáp ứng được tăng sức đề kháng cho cơ thể.

Có rất ít bằng chứng từ các nhà nghiên cứu độc lập cho thấy bổ sung vitamin có hiệu quả thực sự đối với sức khỏe của con người. Trên thực tế, khi dùng liều quá lớn, một số vitamin - đặc biệt là nhóm vitamin tan trong dầu có thể gây ra những nguy cơ đối với sức khỏe. Trước khi bắt đầu bổ sung vitamin, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ để được tư vấn và đảm bảo rằng thứ mà bạn định uống là an toàn.

Như Quỳnh

Nguồn tham khảo: Tổng hợp