Làm sao để loại bỏ mụn cóc ở chân an toàn, hạn chế nguy cơ tái phát​?

Mụn cóc ở chân là một vấn đề da liễu thường gặp, do virus HPV gây ra, có thể lan rộng nếu không được xử lý đúng cách. Những nốt mụn này không chỉ gây đau, khó chịu khi đi lại mà còn dễ tái phát và lây lan. Hiểu rõ nguyên nhân và biết phương pháp điều trị hiệu quả sẽ giúp bạn loại bỏ mụn cóc an toàn và ngăn ngừa tái phát lâu dài.

Cách nhận biết mụn cóc ở chân và dấu hiệu điển hình

Mụn cóc ở chân là những nốt sần cứng, thô ráp do virus HPV gây ra, thường xuất hiện ở các vùng chịu lực hoặc ma sát nhiều như gót chân, lòng bàn chân hoặc ngón chân. Mụn cóc có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc thành cụm nhiều nốt, với bề mặt thô ráp, màu da hoặc hơi nâu nhạt, có thể có các chấm đen nhỏ do các mạch máu nhỏ bị tắc nghẽn. Đặc biệt, chúng có thể tăng dần về kích thước hoặc lan rộng nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách. Ở trẻ em, mụn cóc có thể tự khỏi trong khoảng vài tháng đến 2 năm, còn ở người lớn thường dai dẳng hơn và cần can thiệp y khoa

Mụn cóc ở chân có một số đặc điểm khác biệt với mụn cóc ở vị trí khác như:

• Vị trí và áp lực: Mụn cóc ở chân, đặc biệt là mụn cóc lòng bàn chân hoặc gót chân, thường chịu lực khi đi lại, đứng hoặc chạy. Chính áp lực này khiến mụn cóc ở chân thường đau hơn khi đi lại hoặc đứng, đặc biệt nếu nằm ở gót chân hoặc vùng chịu lực nhiều như lòng bàn chân.
• Hình dạng và bề mặt: Mụn cóc ở chân dạng plantar thường có lõm ở giữa do áp lực khi đi lại, trong khi các dạng mụn cóc khác vẫn có bề mặt sần, nhô lên.
• Khả năng lây lan và tái phát: Chân thường ẩm ướt hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho virus HPV phát triển. Đồng thời, vùng da bàn chân thường dày và dễ hình thành chai (callus), khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.
• Khó điều trị: Do vị trí chịu lực và lớp da dày, mụn cóc ở chân khó điều trị hơn so với các vùng khác. Do vị trí chịu lực và lớp da dày, mụn cóc ở chân thường cần thời gian điều trị lâu hơn, và trong một số trường hợp, có thể cần phối hợp nhiều phương pháp để đạt hiệu quả và hạn chế tái phát.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây mụn cóc ở chân

Có thể kể đến những nguyên nhân và yếu tố chính dẫn đến hình thành mụn cóc như:

• Virus HPV (Human Papillomavirus): Virus xâm nhập vào da thông qua các vết trầy xước hoặc tổn thương nhỏ. Khi xâm nhập, nó kích thích tế bào da tăng sinh quá mức, hình thành các nốt sần cứng.
• Tiếp xúc trực tiếp: Mụn cóc có thể lây lan khi chạm vào người mắc bệnh hoặc các bề mặt nhiễm virus, như sàn nhà tắm công cộng, bể bơi, hay phòng tập gym.
• Độ ẩm và môi trường ẩm ướt: Virus HPV ưa môi trường ẩm, vì vậy chân thường xuyên ẩm (do mang giày kín, đi tất ướt hay sinh hoạt trong môi trường ẩm ướt…) sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho mụn cóc hình thành.
• Tổn thương da: Các vết trầy xước, chai chân hoặc nứt nẻ da là “cửa ngõ” giúp virus dễ xâm nhập vào lớp da sâu hơn. Khi da bị tổn thương, khả năng bảo vệ tự nhiên giảm, làm tăng nguy cơ hình thành mụn cóc.
• Hệ miễn dịch yếu: Người có hệ miễn dịch suy giảm rõ rệt, ví dụ do bệnh mạn tính nặng hoặc điều trị ức chế miễn dịch, dễ mắc mụn cóc hơn.
• Tuổi tác: Trẻ em và thanh thiếu niên có tỷ lệ mắc mụn cóc cao hơn người trưởng thành. Hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện và việc tiếp xúc nhiều với môi trường cộng đồng làm tăng nguy cơ lây nhiễm. Ngoài ra, trẻ thường không chú ý đến vệ sinh chân, tạo điều kiện thuận lợi cho virus phát triển.

Các phương pháp điều trị mụn cóc ở chân

Những nốt mụn cóc xuất hiện ở chân không nguy hiểm nhưng có thể gây đau, khó chịu và lan rộng nếu không được xử lý đúng cách. Vậy mụn cóc ở chân điều trị như thế nào? Việc điều trị cần có sự kết hợp giữa phương pháp tại nhà và y khoa tùy theo mức độ của mụn.

Điều trị mụn cóc ở chân tại nhà

Đối với những mụn cóc nhỏ, mới xuất hiện, bạn có thể dùng thuốc trị mụn cóc dạng kem bôi, dung dịch hoặc miếng dán chứa axit salicylic để làm mềm và loại bỏ dần các nốt mụn. Một lưu ý quan trọng bạn cần nhớ là tuyệt đối không tự cạy hoặc bóc mụn cóc tại nhà để tránh nhiễm trùng và khiến mụn cóc lan rộng hơn.

Ngoài ra, bạn có thể áp dụng các phương pháp dân gian như giấm táo, tỏi hoặc tinh dầu tràm trà được truyền miệng là có thể hỗ trợ làm khô bề mặt mụn cóc, nhưng chưa được chứng minh rõ ràng về hiệu quả điều trị. Các biện pháp này không thay thế điều trị y khoa và cần thận trọng khi áp dụng do nguy cơ gây kích ứng hoặc tổn thương da.

Điều trị y khoa

Nếu sau 6 - 12 tuần điều trị đúng cách tại nhà, mụn cóc không cải thiện, hoặc có dấu hiệu lan rộng, đau, chảy máu, nên đi khám da liễu. Ở những trường hợp mụn cóc dai dẳng hoặc lan rộng, bác sĩ có thể áp dụng các phương pháp chuyên sâu như:

• Criotherapy (đông lạnh): Sử dụng nitơ lỏng để đông cứng và phá hủy tế bào mụn cóc. Phương pháp này thường cần lặp lại nhiều lần để mang lại hiệu quả như mong muốn.
• Laser trị liệu: Dùng để đốt hoặc phá hủy mô mụn. Laser có thể được sử dụng nếu các phương pháp điều trị không xâm lấn khác không hiệu quả, như acid salicylic hoặc cryotherapy.
• Phẫu thuật cắt bỏ: Áp dụng cho mụn cóc lớn, đau hoặc không đáp ứng các phương pháp khác. Việc cắt bỏ mụn cóc ở chân cần được thực hiện tại cơ sở y tế để tránh nhiễm trùng.

Một số trường hợp mụn cóc dai dẳng có thể được điều trị bằng dung dịch acid trichloroacetic (TCA). TCA là acid mạnh, cần được sử dụng tại cơ sở y tế chuyên môn dưới sự giám sát của bác sĩ để tránh nguy cơ tổn thương mô.

Biện pháp phòng ngừa mụn cóc ở chân tái phát

Để ngăn ngừa mụn cóc ở chân tái phát, áp dụng những biện pháp phòng ngừa khoa học và thói quen chăm sóc chân đúng cách là vô cùng quan trọng. Nếu đã từng bị mụn cóc ở chân và điều trị khỏi, dưới đây là những việc bạn nên làm:

• Rửa chân hằng ngày, lau khô kỹ sau khi tắm, tránh để chân ẩm ướt lâu, vì môi trường ẩm khiến da dễ bị mềm, nứt hoặc trầy xước, tạo điều kiện để virus HPV xâm nhập và tồn tại trên bề mặt lâu hơn.
• Sử dụng tất cotton thoáng khí, giày thoải mái, tránh mang giày ướt hoặc kín quá lâu để hạn chế môi trường thuận lợi cho virus.
• Tránh đi chân trần ở nơi công cộng như bể bơi, phòng tắm, phòng tập gym vì virus HPV dễ lây lan qua sàn ẩm.
• Điều trị kịp thời các vết chai, trầy xước, nứt nẻ ở chân để virus HPV khó xâm nhập.
• Ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi hợp lý, tập thể dục đều đặn để cơ thể tăng cường miễn dịch và khả năng chống lại virus tốt hơn.

Mụn cóc ở chân gây ra nhiều phiền toái, nhưng nếu điều trị kịp thời, bạn hoàn toàn có thể loại bỏ chúng một cách hiệu quả. Việc giữ vệ sinh chân sạch sẽ, không đi chân trần ở nơi công cộng và tăng cường sức đề kháng là những biện pháp quan trọng để phòng ngừa mụn cóc. Nếu những nốt mụn cóc cứng đầu, không thể loại bỏ bằng các phương pháp điều trị tại nhà, bạn nên đi khám sớm để mụn không lây lan và làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.