Lõm đầu: Nguyên nhân, phương pháp chẩn đoán và điều trị

Một vết lõm hay vết sưng đầu mới xuất hiện có thể là dấu hiệu của các tình trạng bệnh lý, chấn thương, bệnh Paget xương và nhiều bệnh lý liên quan khác. Hãy nhớ là luôn luôn đi khám bác sĩ về bất kỳ vết lõm sọ mới nào.

Các vết lõm đầu và bất thường về hình dạng hộp sọ thường là những biến thể đơn giản trong giải phẫu. Nhưng có một số trường hợp mà vết lõm hoặc vết sưng mới mà bạn nhận thấy ở vị trí đầu có thể chỉ ra một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng. Đây là loại triệu chứng mà bác sĩ nên kiểm tra, đặc biệt là nếu hình dạng hộp sọ của bạn có vẻ thay đổi đột ngột, ví dụ như lõm đầu.

Nguyên nhân lõm đầu

Vết lõm đầu (còn gọi là lõm sọ) có thể chỉ ra một số tình trạng bệnh lý hay cũng có thể là do di truyền hoặc xảy ra sau chấn thương. Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra lõm đầu:

• Chấn thương: Sau té ngã, tai nạn giao thông hoặc bị đánh mạnh vào đầu có thể gây gãy xương lõm ở hộp sọ. Loại chấn thương này cần được điều trị y tế khẩn cấp và bất kỳ chấn thương đầu đáng kể nào cũng cần được bác sĩ đánh giá ngay lập tức.
• Bệnh Gorham: Bệnh Gorham là một tình trạng hiếm gặp khiến khối xương của bạn được thay thế bằng các loại mô khác. Bệnh Gorham có thể gây mất xương ở hộp sọ, dẫn đến vết lõm có thể nhìn thấy trong một số trường hợp.
• Bệnh Paget xương: Bệnh Paget cản trở khả năng thay thế mô xương cũ bằng mô xương mới khỏe mạnh của cơ thể. Điều này có thể dẫn đến tình trạng xương phát triển quá mức trong hộp sọ, gây ra chứng đau đầu và các triệu chứng khác. Đôi khi tình trạng phát triển quá mức có thể khiến hộp sọ của bạn trông không đều hoặc lõm.
• Ung thư: Có những báo cáo về các trường hợp lõm hộp sọ khiến các bác sĩ phát hiện ra bệnh ung thư ở một người. Những trường hợp này rất hiếm, nhưng các loại ung thư "phá hủy xương" (như đa u tủy) có thể gây ra tình trạng lõm hộp sọ và hộp sọ không đều.
• Lõm đầu bẩm sinh: Đôi khi trẻ sơ sinh được sinh ra với một vết lõm trên hộp sọ. Những vết lõm này có thể do vị trí của em bé trong tử cung của mẹ không đúng hoặc do quá trình sinh nở. Sự hợp nhất sớm của các xương trong hộp sọ của trẻ sơ sinh khiến đầu của trẻ có thể bị biến dạng hoặc lõm, gây nên một tình trạng gọi là sọ sớm liền xương.
• Phẫu thuật não: Bệnh nhân sau trải qua một số loại phẫu thuật não cũng có thể để lại vết lõm ở trên hộp sọ. Ví dụ, phẫu thuật cắt hộp sọ bao gồm việc cắt bỏ một phần xương hộp sọ. Việc cắt bỏ này có thể cần thiết để giảm áp lực lên não do các tình trạng gây sưng, phù não. Các tác dụng phụ bổ sung sau phẫu thuật não khác nhau tùy thuộc vào lý do phẫu thuật.

Chẩn đoán trong lõm đầu

Vết lõm ở đầu đáng báo động và có thể xảy ra vì nhiều lý do khác nhau, trong đó có một số nguyên nhân đặc biệt nghiêm trọng. Nếu một người bị vết lõm mới ở đầu, họ nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt. Nếu vết lõm này hình thành sau chấn thương, người bệnh cần đến các cơ sở y tế ngay lập tức vì một số chấn thương ở đầu có thể gây đe dọa tính mạng, bao gồm gãy xương sọ.

Nếu bạn lo lắng về lõm đầu, vết lõm trên hộp sọ, bác sĩ sẽ đánh giá hình dạng hộp sọ cũng như hỏi về tiền sử gia đình và các triệu chứng mà bạn gặp phải khác.

Thông thường, không cần gì hơn ngoài việc hỏi bệnh sử và khám sức khỏe tổng quát, nhưng bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm thêm để tìm ra nguyên nhân gây lõm hộp sọ của bạn. Các xét nghiệm hình ảnh này có thể kể đến như:

• Chụp CT;
• Chụp MRI;
• Chụp PET;
• Chụp X-quang.

Phương pháp điều trị lõm đầu

Các phương pháp điều trị vết lõm trên hộp sọ của bạn rất đa dạng, tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản.

Điều trị gãy xương sọ lõm

Gãy xương sọ lõm thường cần phẫu thuật. Các mảnh xương sẽ cần được loại bỏ khỏi vùng xung quanh não để ngăn ngừa tổn thương não. Các loại gãy xương này cũng được điều trị bằng thuốc giảm đau và kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng.

Điều trị khối u ung thư

Trong trường hợp hiếm, hình dạng bất thường của hộp sọ của bạn cho thấy một khối u ác tính, bạn sẽ cần điều trị ung thư. Phẫu thuật có thể sẽ được yêu cầu để loại bỏ khối u ung thư. Phương pháp điều trị bạn cần sau phẫu thuật sẽ phụ thuộc vào loại ung thư bạn mắc phải và mức độ khối u lan rộng.

Điều trị các bệnh về xương

Nếu bạn mắc bệnh Paget xương, bệnh Gorham hoặc một bệnh xương hiếm gặp khác gây ra vết lõm trên hộp sọ của bạn, bác sĩ có thể cho bạn uống thuốc nhằm làm cho cơ thể không hấp thụ mô xương và giảm quá trình huỷ xương. Alendronate (Fosamax) và ibandronate (Boniva) là những ví dụ về các loại thuốc này. Một số người có thể cần ghép xương để phẫu thuật điều chỉnh tình trạng mất khối lượng xương ở hộp sọ.

Điều trị cho trẻ sơ sinh bị lõm hộp sọ

Khi trẻ sơ sinh bị lõm hộp sọ hoặc có các bất thường hộp sọ, trẻ thường sẽ tự khỏi trở về bình thường trong vòng 6 tháng đầu mà không cần điều trị.

Tóm lại, hình dạng hộp sọ thay đổi tự nhiên tùy theo từng người. Tuy nhiên, vết lõm đầu xuất hiện trên từng người có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau và trong một số ít trường hợp, lõm đầu cần phải điều trị tích cực.