Những điều cần biết khi chăm sóc trẻ còi xương suy dinh dưỡng

Tình trạng suy dinh dưỡng còi xương ở trẻ là mối lo ngại của nhiều bậc phụ huynh. Việc hiểu rõ bệnh là gì hay cách chăm sóc trẻ còi xương suy dinh dưỡng hiệu quả là con đường tốt nhất để giúp trẻ mau phục hồi và phát triển bình thường.

Còi xương suy dinh dưỡng là gì?

Còi xương và suy dinh dưỡng là hai bệnh lý hoàn toàn khác nhau. Tuy nhiên, đặc điểm chung của hai bệnh lý này đó là đều khiến trẻ mắc phải chậm phát triển thể chất hơn trẻ bình thường.

Bệnh còi xương

Còi xương là tình trạng rối loạn thường thấy ở trẻ khiến xương bị mềm và dễ gãy hơn so với trẻ bình thường. Nguyên nhân có thể do sự thiếu vitamin D, canxi, phospho do chế độ dinh dưỡng không hợp lý hoặc trong một số hiếm trường hợp do sự rối loạn di truyền khiến trẻ có rối loạn trong chuyển hóa canxi, phospho trong cơ thể.

Bệnh suy dinh dưỡng

Suy dinh dưỡng là tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng đặc biệt là các nhóm chất protein, lipid và các vi chất dinh dưỡng khác. Bệnh phổ biến ở trẻ em dưới 5 tuổi và đặc biệt phổ biến ở trẻ dưới 3 tuổi. Theo báo cáo của tổ chức Unicef ở Việt Nam, có tới 19,6% trẻ dưới 5 tuổi mắc suy dinh dưỡng.

Nguyên nhân và triệu chứng của trẻ còi xương suy dinh dưỡng

Để có thể chăm sóc trẻ còi xương suy dinh dưỡng một cách tốt nhất, các mẹ nên biết về nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết bệnh để có những biện pháp chăm sóc và chữa trị kịp thời.

Nguyên nhân dẫn tới trẻ bị còi xương suy dinh dưỡng

Bệnh còi xương, suy dinh dưỡng thường gặp ở trẻ sinh non, thiếu cân hay bị các bệnh nhiễm khuẩn cấp. Cụ thể hơn, nguyên nhân bệnh có thể được biết đến như:

• Bệnh còi xương: Phần lớn nguyên nhân là do cơ thể bé thiếu hụt vitamin D, một loại vitamin giúp hấp thụ canxi và phospho vào cơ thể từ đó giúp cho quá trình hình thành xương được diễn ra thuận lợi. Khi thiếu hụt vitamin D, cơ thể sẽ lấy canxi, phospho từ xương để sử dụng trong việc duy trì hoạt động sống hằng ngày. Bệnh cạnh đó, 80% lượng vitamin D được lấy trực tiếp từ ánh sáng mặt trời và chỉ 20% lấy từ thức ăn nên việc che chắn quá kỹ cho bé có thể dẫn đến thiếu vitamin D. Ngoài vitamin D, thì vitamin K2 và D3 cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình vận chuyển và chuyển hóa các chất thành phần trong xương.
• Bệnh suy dinh dưỡng: Là do cơ thể thiếu chất dinh dưỡng cần thiết mà nguyên nhân có thể do thiếu cung cấp hoặc tăng tiêu hao hoặc có thể do cả hai. Trong đó, thiếu cung cấp có thể là do trẻ không được cung cấp đủ lương thực thực phẩm, bé biếng ăn hoặc do ăn không đủ theo nhu cầu của cơ thể, chế độ dinh dưỡng của bé không khoa học; tăng tiêu hao có thể do trẻ bị bệnh và đặc biệt là trong trường hợp bệnh kéo dài, bé có vấn đề về rối loạn hấp thu và tiêu hóa thức ăn hoặc có thể là do tình trạng bé bị suy dinh dưỡng trong bụng mẹ.

Triệu chứng thường gặp ở trẻ

Bệnh còi xương suy dinh dưỡng ở trẻ có thể trở nên nghiêm trọng hơn nếu các mẹ không phát hiện và bắt đầu điều trị kịp thời. Để tránh trường hợp trên, các bố và mẹ nên biết về các dấu hiệu sau ở trẻ để phòng ngừa tốt hơn:

• Quá trình phát triển vận động, trí tuệ và nhận thức của trẻ chậm hơn bạn đồng trang lứa.
• Cân nặng của bé giảm hoặc không thay đổi đáng để trong nhiều tháng, chiều cao thấp hơn so với chiều cao tiêu chuẩn của lứa tuổi.
• Bé ngủ ít hơn, con khóc về đêm khiến giấc ngủ gián đoạn, trẻ đổ nhiều mồ hôi trộm, hay quấy khóc hơn, da trở nên xanh xao, nhợt nhạt, tóc rụng nhiều và thưa hơn.
• Tính cách trẻ trở nên trầm, lờ đờ, uể oải hơn hay trở nên buồn bực nhiều hơn.

Một điều cần biết về chăm sóc trẻ còi xương suy dinh dưỡng

Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng của trẻ

Cần phải đảm bảo bổ sung đầy đủ nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu gồm đạm, chất béo, tinh bột và các thành phần vi lượng như vitamin, khoáng chất. Các mẹ cần bổ sung các thực phẩm dinh dưỡng như thịt, cá, trứng, rau xanh và hoa quả làm phong phú nguồn chất dinh dưỡng của bé.

Một trong những nguyên nhân khiến bé suy dinh dưỡng còn có biếng ăn. Vì vậy hãy đảm bảo bữa ăn hấp dẫn kích thích ăn ngon ở trẻ bằng cách thay đổi chế độ ăn liên tục hoặc chia nhỏ các bữa ăn để trẻ có thể hấp thu chất dinh dưỡng một cách tốt hơn.

Đặc biệt ở trẻ còi xương, bé nên được bổ sung vitamin D và canxi để cải thiện tình trạng. Đồng thời, các mẹ nên cho con tắm nắng hằng ngày vào khoảng thời gian trước 9h sáng để bổ sung vitamin D tự nhiên từ ánh nắng.

Xây dựng cho bé thói quen sinh hoạt khoa học

Vận động thường xuyên, có các hoạt động khơi dậy phát triển trí não, tính tò mò của trẻ. Tập cho trẻ có thói quen giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ như đánh răng ngày 2 lần, giữ cho tay chân luôn sạch sẽ, hạn chế đồ ngọt vào ban đêm, rửa tay trước khi ăn,... Giúp chống lại sự xâm nhập của các vi khuẩn gây bệnh, tăng sức đề kháng của trẻ. Những việc làm trên đều giúp cho trẻ được phát triển tốt nhất cả về mặt thể chất và tinh thần.

Vệ sinh môi trường sống xung quanh trẻ

Trẻ còi xương suy dinh dưỡng có hệ miễn dịch yếu hơn so với các trẻ đồng trang lứa cho nên việc giữ vệ sinh cho môi trường sống xung quanh trẻ là rất cần thiết cho việc cải thiện tình trạng bệnh và sự phát triển lâu dài của trẻ. Hãy đảm bảo nơi học tập, vui chơi, giường chiếu, sàn nhà, đồ dùng của bế được vệ sinh thường xuyên, giảm thiểu tối đa nguy cơ phơi nhiễm với vi khuẩn gây bệnh.

Quan tâm đến sức khỏe tinh thần của bé

Sức khỏe tinh thần ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của trẻ nhỏ, đặc biệt chăm sóc sức khỏe tinh thần ở trẻ còi xương suy dinh dưỡng lại càng quan trọng. Trẻ luôn cần sự quan tâm, chăm sóc từ người thân. Thay vì la mắng trẻ, bậc phụ huynh nên lắng nghe con trẻ nhiều hơn và câu chuyện xung quanh trẻ để hiểu hơn về con. Ngoài ra, trẻ còi xương suy dinh dưỡng có thể sẽ mặc cảm về ngoại hình của mình, ba và mẹ nên dành thời gian chia sẻ với bé để bé có tâm lý tốt nhất. Nếu thấy có dấu hiện tâm lý bất ổn ở bé, hay nhanh chóng đưa con đến gặp bác sĩ để được tư vấn kịp thời.

Bệnh còi xương suy dinh dưỡng thường gặp ở trẻ dưới 3 tuổi và đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi. Bệnh ảnh hưởng đến sự phát triển cả về thể chất và tinh thần của trẻ, vì vậy vấn đề chăm sóc trẻ còi xương suy dinh dưỡng như thế nào cho đúng là mối quan tâm hàng đầu của quý bậc phụ huynh.