Nên tiêm viêm não mô cầu AC hay BC cho trẻ?

Viêm màng não mô cầu là căn bệnh nhiễm khuẩn cấp tính vô cùng nguy hiểm với tỷ lệ tử vong và biến chứng cao. Nhưng tin vui là các loại vắc xin có thể phòng ngừa đến 90% nguy cơ mắc bệnh. Tuy nhiên, mỗi loại vắc xin chỉ có thể sinh miễn dịch với một số chủng vi khuẩn gây bệnh nhất định. Đây là lý do nhiều người băn khoăn nên tiêm viêm não mô cầu AC hay BC. 

Não mô cầu AC và BC là bệnh gì?

Não mô cầu AC hay não mô cầu BC đều là bệnh viêm màng não mô cầu gây ra bởi vi khuẩn Neisseria meningitidis nhưng “thủ phạm” là những chủng vi khuẩn khác nhau. Viêm màng não mô cầu AC gây ra bởi vi khuẩn Neisseria meningitidis chủng huyết thanh nhóm A và C. Còn viêm màng não mô cầu BC do vi khuẩn Neisseria meningitidis chủng huyết thanh B và C gây ra. 

Tính đến thời điểm hiện tại, các nhà khoa học tìm ra 13 nhóm huyết thanh của vi khuẩn não mô cầu. Trong đó, các nhóm A, B, C, Y, W-135 là các nhóm dược tìm thấy nhiều nhất trên thế giới. Tại Việt Nam, A, B, C là 3 nhóm huyết thanh gây bệnh phổ biến nhất tại Việt Nam. Bởi thế nên mới có không ít người băn khoăn nên tiêm não mô cầu AC hay BC?

Nên tiêm viêm não mô cầu AC hay BC?

Nên tiêm não mô cầu AC hay BC? Đây có lẽ là băn khoăn của nhiều người bởi 2 loại vắc xin này tạo miễn dịch với những chủng vi khuẩn gây bệnh khác nhau và giá cũng khác nhau. Lời tư vấn của các chuyên gia trong trường hợp này là gì?

Vắc xin viêm màng não mô cầu BC và vắc xin viêm màng não mô cầu ACYW tuy cùng là vắc xin viêm màng não mủ nhưng có tác dụng phòng ngừa vi khuẩn thuộc các nhóm huyết thanh khác nhau. Các chủng vi khuẩn này lại không tạo miễn dịch chéo. Tức là tiêm phòng vắc xin não mô cầu BC không thể phòng bệnh do các chủng vi khuẩn A, C, Y, W gây ra và ngược lại.

Trong khi đó, tại Việt Nam, vi khuẩn não mô cầu chủng A, B, C là thường gặp nhất. Ngoài ra, vi khuẩn chủng Y, W-135 cũng đang có xu hướng gia tăng. Muốn phòng bệnh viêm màng não mô cầu do các chủng vi khuẩn A, B, C, Y, W-135 gây ra, mỗi người nên tiêm đầy đủ cả 2 loại vắc xin kể trên.

Não mô cầu AC và BC nguy hiểm thế nào?

Chủng huyết thanh đa dạng và mỗi chủng khi xâm nhập vào cơ thể sẽ gây nên những bệnh cành khác nhau. Dù là bệnh viêm màng não mô cầu AC hay viêm màng não mô cầu BC đều vô cùng nguy hiểm bởi:

• Đây là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính cực kỳ nguy hiểm khi biểu hiện ban đầu dễ gây nhầm lẫn nhưng lại diễn tiến cực nhanh. Từ khi bệnh khởi phát đến khi cướp đi sinh mạng có thể chỉ trong vòng 24 giờ.
• Đều là những bệnh có tỷ lệ tử vong cao. Nếu không được chữa trị, tỷ lệ tử vong có thể lên đến 95%. Ngay cả khi đã được chữa trị, tỷ lệ tử vong vẫn có thể lên đến 15%. Nếu bệnh nhân được chữa trị sau khi bệnh khởi phát 3 ngày, tỷ lệ tử vong có thể lên đến 28%. 
• Tỷ lệ người bệnh phải mang theo di chứng suốt đời ngay cả khi đã được chữa khỏi bệnh lên đến 20%.

Bệnh viêm màng não mô cầu AC hay BC đều lây qua đường hô hấp. Người lành có thể lây bệnh khi tiếp xúc với dịch tiết của bệnh nhân, dùng chung đồ đạc, sinh hoạt chung trong môi trường chật hẹp. Trong nhiều năm gần đây, ở nước ta đã xuất hiện những ổ dịch viêm màng não mô cầu lớn. Nhưng tin vui là tỷ lệ người mắc bệnh và nguy cơ hình thành ổ dịch trong cộng đồng có thể giảm 90% nếu mỗi chúng ta được tiêm phòng đầy đủ. 

Việt Nam có vắc xin viêm màng não mô cầu nào?

Trước đây ở nước ta có vắc xin viêm màng não mô cầu AC, được chỉ định để tiêm phòng bệnh viêm não mô cầu gây ra bởi vi khuẩn chủng A và C. Nhưng từ 2018 đến nay, loại vắc xin này không còn được sản xuất. Vắc xin viêm màng não mô cầu Menactra được sử dụng để thay thế. Đây là loại vắc xin có tác dụng phòng ngừa nguy cơ mắc viêm não mô cầu do vi khuẩn chủng A, C, Y, W-135 gây ra. 

Hiện nay tại Việt Nam có 2 loại vắc xin viêm màng não mô cầu được dùng phổ biến gồm:

• Vắc xin Menactra được sản xuất tại Mỹ bởi hãng Sanofi Pasteur giúp phòng bệnh viêm màng não mô cầu gây ra bởi vi khuẩn não mô cầu mang chủng huyết thanh A, C, Y, W-135. Giá mỗi mũi tiêm dao động từ 1.260.000 VNĐ - 1.500.000 VNĐ.
• Vắc-xin Mengoc BC được sản xuất tại Cuba giúp phòng ngừa bệnh viêm màng não mô cầu gây ra bởi vi khuẩn não mô cầu mang chủng huyết thanh B và C. Giá mỗi mũi tiêm dao động từ 250.000 VNĐ - 350.000 VNĐ.

Cách tiêm vắc xin viêm não mô cầu Menactra và Mengoc BC

Vắc xin Menactra dùng cho trẻ em từ khi đủ 9 tháng tuổi đến người lớn 55 tuổi. Lịch tiêm cho từng nhóm đối tượng cụ thể như sau:

• Trẻ em từ đủ 9 tháng tuổi đến dưới 24 tháng tuổi cần tiêm 2 mũi cơ bản. Mỗi mũi cách nhau 3 tháng. 
• Trẻ em từ 24 tháng tuổi trở lên và người lớn không quá 55 tuổi tiêm 1 mũi duy nhất. chỉ cần tiêm duy nhất 1 liều cơ bản. 
• Thiếu niên 15 tuổi đến người lớn 55 tuổi có thể tiêm mũi nhắc lại sau mũi đầu tiên 4 năm. 

Vắc xin Mengoc BC dùng cho trẻ em đủ 7 tháng tuổi đến người lớn 45 tuổi. Cả 2 nhóm đối tượng trên đều cần tiêm đủ 2 mũi để đạt hiệu quả bảo vệ cao nhất. Lịch tiêm như sau: 

• Trẻ từ khi đủ 6 tháng tuổi có thể tiêm mũi đầu tiên.
• Mũi thứ 2 cách mũi đầu tiên từ 6 tuần - 8 tuần.

Nên tiêm não mô cầu AC hay BC? Câu trả lời là tiêm cả 2 và có thể tiêm không cần khoảng cách tối thiểu giữa vắc-xin MenACWY- D (Menactra) và vắc xin Mengoc BC ở Việt Nam (dựa trên cơ sở Thông tin kê toa từ Bộ y tế và Hội Y học dự phòng Việt Nam). Ủy ban tư vấn và thực hành tiêm chủng Hoa Kỳ (ACIP) cũng đã khuyến cáo: Vắc xin não mô cầu nhóm huyết thanh B thì có thể tiêm cùng lúc hoặc bất cứ khi nào với vắc xin các nhóm huyết thanh A, C, W, Y.

Bệnh não mô cầu nguy hiểm diễn biến nhanh, có thể tử vong trong 24 giờ, nguồn cung Mengoc BC hay khan hiếm, vì vậy người dân nên chủ động thực hiện tiêm phòng đủ mũi để không bỏ lỡ cơ hội phòng bệnh.

Thông tin trên giúp bạn giải đáp cho câu hỏi nên tiêm viêm não mô cầu AC hay BC? Hiệu quả phòng bệnh của các vắc xin viêm màng não mô cầu được thử nghiệm và chứng minh lâm sàng lên đến 90%. Hãy tiêm đủ 2 loại vắc xin để phòng bệnh hiệu quả và tối ưu nhất bạn nhé!

Xem thêm: 

• Viêm màng não mô cầu BC tiêm khi nào là tốt nhất cho trẻ?
• Viêm màng não mô cầu BC tiêm mấy mũi là đủ?

Thanh Hương

Nguồn tham khảo: Tổng hợp