Nghiên cứu mang lại hy vọng cho sự phát triển vắc xin phòng bệnh giang mai

Trên thế giới, số ca mắc bệnh giang mai đã tăng lên, khiến các quan chức y tế công cộng phải loay hoay tìm cách ngăn chặn sự lây lan. Hiện nay, một nghiên cứu hợp tác lớn về di truyền bệnh giang mai từ bốn châu lục đã tìm thấy manh mối về mục tiêu có thể có của vắc xin phòng bệnh giang mai.

Tìm hiểu chung về bệnh giang mai

Bệnh giang mai, một bệnh lây truyền qua đường tình dục, xuất hiện lần đầu tiên ở châu Âu cách đây khoảng 500 năm. Các triệu chứng ban đầu của bệnh có thể khác nhau ở từng người. Vi khuẩn Treponema pallidum pallidum gây bệnh giang mai có hình xoắn và có thể tồn tại trong cơ thể nhiều năm, thường ẩn náu trong hệ thần kinh trung ương. Nó có thể lây truyền từ mẹ sang con trong tử cung và gây ra dị tật bẩm sinh cho trẻ sơ sinh. 

Số ca mắc bệnh giang mai đã giảm mạnh vào giữa thế kỷ 20 nhờ điều trị hiệu quả bằng penicillin dạng tiêm. Đến những năm 1990, bệnh giang mai trở nên ít phổ biến hơn do những thay đổi trong hành vi tình dục sau đại dịch HIV.

Gần đây, bệnh giang mai đã quay trở lại một cách đáng lo ngại. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), năm 2022 ở Hoa Kỳ có 207.255 ca mắc bệnh giang mai, con số cao nhất kể từ những năm 1950. Trong số đó, có 3.755 ca là trẻ sơ sinh, và một số trẻ đã tử vong. Nhiều quốc gia khác trên thế giới cũng đang chứng kiến sự gia tăng tương tự.

Ngăn chặn sự lây lan của bệnh giang mai hiện nay là một ưu tiên quan trọng trong lĩnh vực y tế cộng đồng. Một nhóm các nhà nghiên cứu và bác sĩ quốc tế đã tiến hành một cuộc khảo sát lớn về bộ gen của vi khuẩn gây bệnh giang mai. Họ đã so sánh dữ liệu di truyền này với thông tin lâm sàng từ những bệnh nhân cung cấp mẫu. 

Nhóm nghiên cứu đang sử dụng dữ liệu để tìm kiếm các protein ổn định trên bề mặt vi khuẩn, những protein này có thể là mục tiêu lý tưởng để phát triển vắc xin. Các phát hiện của họ đã được công bố trên tạp chí Lancet Microbe vào tháng 9.

Nghiên cứu hợp tác phát triển vắc xin phòng bệnh giang mai

Trước đây, một số nghiên cứu đã sử dụng phương pháp giải trình tự toàn bộ hệ gen của vi khuẩn Treponema pallidum pallidum (TPA), nguyên nhân gây ra bệnh giang mai, để giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về sự phân bố của các chủng vi khuẩn trên toàn cầu. Tuy nhiên, chỉ có một số ít nghiên cứu tập trung vào việc phân tích mẫu để đánh giá sự đa dạng về lâm sàng và di truyền của TPA, nhằm hỗ trợ phát triển vắc xin phòng bệnh giang mai.

Trong nghiên cứu mới này, các nhà khoa học đã tuyển chọn người tham gia từ bốn quốc gia gồm Colombia, Trung Quốc, Malawi và Hoa Kỳ. Đặc biệt, các mẫu vi khuẩn TPA từ Châu Phi và Nam Mỹ, vốn ít được nghiên cứu trước đây, đã bổ sung thêm dữ liệu quan trọng cho nghiên cứu di truyền về vi khuẩn này.

Sau khi thu thập mẫu, chúng được gửi đến Viện Sức khỏe Toàn cầu và Bệnh truyền nhiễm của Đại học North Carolina tại Chapel Hill (UNC-Chapel Hill), nơi các nhà khoa học, dưới sự dẫn dắt của Tiến sĩ Jonathan Parr, tiến hành giải trình tự gen tại phòng thí nghiệm.

Bản đồ di truyền và mô hình protein của các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng xoắn khuẩn giang mai có sự khác biệt đáng kể giữa các châu lục, nhưng có điểm tương đồng để các nhà nghiên cứu tin rằng họ có thể tìm ra mục tiêu tốt cho một loại vắc xin hiệu quả trên toàn cầu.

Giáo sư Justin Radolf thuộc Trường Y khoa UConn, một trong những tác giả chính của ấn phẩm này và là Nhà nghiên cứu chính của giải thưởng NIH U19 tài trợ cho nghiên cứu, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của những phát hiện này. Radolf cho biết bằng cách lập bản đồ các đột biến thành mô hình ba chiều của protein vi khuẩn, họ đã có được những thông tin quan trọng giúp phát triển vắc xin giang mai.

Các nhà nghiên cứu tại UNC-Chapel Hill đang đánh giá mức độ chấp nhận vắc xin. Mục tiêu là để xác định những lo ngại của cá nhân khi tham gia thử nghiệm vắc xin giang mai trong tương lai và tác động tiềm ẩn của vắc xin đối với các nhóm dân số chính. 

Tiến sĩ Arlene C. Seña từ UNC-Chapel Hill, đồng lãnh đạo nghiên cứu lâm sàng quốc tế và tác giả chính của bài viết trên tạp chí Lancet Microbe, nhấn mạnh việc lắng nghe ý kiến và mối quan tâm của cộng đồng ngay từ bây giờ rất quan trọng. Các nhà nghiên cứu cần hiểu suy nghĩ của bệnh nhân về thử nghiệm vắc xin giang mai trong tương lai, ngay cả khi vắc xin còn đang trong giai đoạn phát triển.

Nhóm nghiên cứu đã nhận được tài trợ để tiếp tục phát triển vắc xin phòng bệnh giang mai. Bác sĩ Juan Salazar, trưởng khoa tại Bệnh viện Nhi Connecticut và đồng lãnh đạo dự án, đồng thời là chủ tịch khoa Nhi tại Trường Y khoa UConn, chia sẻ rằng nghiên cứu này cho thấy sức mạnh của sự hợp tác. Công việc của các nhà nghiên cứu không chỉ nhằm giải quyết các vấn đề sức khỏe tại địa phương mà còn góp phần tìm ra giải pháp toàn cầu cho căn bệnh giang mai, vẫn đang ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới.

Như vậy, những thông tin về nghiên cứu hợp tác mang lại hy vọng cho sự phát triển vắc xin phòng bệnh giang mai đã khép lại. Đừng quên theo dõi website Nhà thuốc Long Châu để cập nhật những thông tin hữu ích khác.