Bệnh Giang mai: Triệu chứng, nguyên nhân và cách phòng

Bệnh giang mai do xoắn khuẩn Treponema pallidum gây ra và được đặc trưng bởi 3 giai đoạn triệu chứng, lâm sàng tuần tự cách nhau bởi các giai đoạn nhiễm trùng tiềm ẩn không triệu chứng. Các biểu hiện thường gặp bao gồm loét bộ phận sinh dục, tổn thương da, viêm màng não, bệnh động mạch chủ và các hội chứng thần kinh. Chẩn đoán bằng các xét nghiệm huyết thanh và xét nghiệm bổ trợ được lựa chọn dựa trên giai đoạn bệnh.

Những dấu hiệu và triệu chứng của giang mai

Giang mai thời kỳ thứ nhất

Các thương tổn thường xuất hiện sau khoảng 3 - 4 tuần bị lây.

Đặc trưng của thời kỳ này là săng (Chancre) giang mai với các biểu hiện:

• Là một vết trợt nông, hình tròn hay bầu dục, không có gờ nổi cao, màu đỏ tươi và có nền cứng (vì vậy gọi là “săng cứng”).
• Vị trí của săng: Thường gặp nhất là niêm mạc sinh dục. Ở nữ giới hay gặp ở môi lớn, môi bé, mép âm hộ. Ở nam giới hay gặp ở qui đầu, miệng sáo, bìu, dương vật... Ngoài ra, săng có thể gặp ở miệng, môi, lưỡi,...
• Hạch: Hạch vùng bẹn sưng to, thành chùm, trong đó có một hạch to nhất gọi là “hạch chúa”.

Giang mai thời kỳ thứ 2

Thời kỳ này bắt đầu khoảng 6-8 tuần từ khi có săng với các biểu hiện lâm sàng sau đây:

• Đào ban: Các dát đỏ hồng rải rác ở thân mình.
• Sẩn giang mai với nhiều hình thái đa dạng: Sẩn màu đỏ hồng, thâm nhiễm và có thể có viền vảy xung quanh. Sẩn giang mai dạng vảy nến, dạng trứng cá, sẩn hoại tử...
• Sẩn phì đại: Hay gặp ở hậu môn, sinh dục.
• Viêm hạch lan tỏa.
• Rụng tóc kiểu “rừng thưa”.

Giang mai thời kỳ thứ 3

Thời kỳ này bắt đầu vào năm thứ 3 của bệnh với các biểu hiện lâm sàng sau đây:

• “Gôm” giang mai ở da, cơ, xương.
• Thương tổn tim mạch (giang mai tim mạch).
• Thương tổn thần kinh gây bại liệt (giang mai thần kinh).
• Giữa thời kỳ thứ nhất đến thời kỳ thứ hai, giữa thời kỳ thứ hai đến thời kỳ thứ ba, bệnh có thể không có triệu chứng lâm sàng. Đó là giang mai kín và được phát hiện chỉ nhờ xét nghiệm huyết thanh.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Bệnh giang mai chủ yếu lây qua đường tình dục không an toàn. Các nguyên nhân khác bao gồm tiếp xúc gián tiếp với dụng cụ nhiễm khuẩn, lây nhiễm qua đường máu, từ mẹ sang thai nhi qua nhau thai, và qua đường sinh nở.

Tác nhân gây bệnh là xoắn khuẩn giang mai (Treponema pallidum) do Schaudinn và Hauffman tìm ra năm 1905. Xoắn khuẩn có hình lò xo, bao gồm 6 - 14 vòng xoắn. Sức đề kháng của xoắn khuẩn này rất yếu, ra khỏi cơ thể nó sống không quá vài giờ. Trong nước đá, nó vẫn giữ được tính di động rất lâu, ở nhiệt độ 450^oC, nó bị chết sau 30 phút. Các chất sát khuẩn, xà phòng có thể diệt được xoắn khuẩn trong vài phút.