Nguyên nhân đau khớp ngón cái và cách phòng ngừa

Ngón cái giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong các hoạt động cầm nắm và phối hợp tinh tế của bàn tay. Khi xuất hiện tình trạng đau khớp ngón cái, nhiều người dễ chủ quan nghĩ rằng đây chỉ là mỏi cơ thông thường. Tuy nhiên, trên thực tế, đau ở vị trí này có thể liên quan đến nhiều vấn đề cơ xương khớp hoặc bệnh lý thần kinh cần được quan tâm.

Những nguyên nhân phổ biến gây đau khớp ngón cái

Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn tới đau khớp ngón cái, từ chấn thương đến các bệnh lý mạn tính. Việc xác định đúng nguyên nhân là bước quan trọng để lựa chọn hướng điều trị phù hợp:

Hoạt động cổ tay quá mức

Ngón cái và cổ tay thường xuyên phải phối hợp trong các động tác cầm nắm, xoay vặn hoặc mang vác. Khi các động tác này lặp đi lặp lại trong thời gian dài, gân và khớp ở ngón cái dễ bị quá tải, dẫn đến viêm đau. Đây là tình trạng phổ biến ở những người làm công việc văn phòng, thợ thủ công hoặc vận động viên.

Bong gân ngón tay cái

Bong gân là tình trạng dây chằng quanh khớp bị kéo giãn hoặc rách do chấn thương đột ngột. Khi bong gân ngón tay cái, người bệnh thường cảm thấy đau nhói, sưng nề và hạn chế cử động. Nếu không được xử trí đúng cách, bong gân có thể gây mất vững khớp, làm đau khớp ngón cái kéo dài.

Viêm gân ngón tay cái

Viêm gân là tình trạng gân quanh khớp ngón cái bị viêm, thường gặp nhất là viêm gân De Quervain. Người bệnh thường cảm thấy đau dọc theo mặt ngoài cổ tay và ngón cái, đau tăng khi cử động. Bệnh nếu không điều trị sớm có thể gây hạn chế vận động và đau mạn tính.

Hội chứng ống cổ tay

Hội chứng ống cổ tay xảy ra khi dây thần kinh giữa bị chèn ép tại cổ tay. Bệnh gây đau, tê và yếu ở ngón cái cùng với các ngón khác. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến khớp mà còn làm giảm khả năng cầm nắm, gây đau khớp ngón cái dai dẳng.

Ngón tay cò súng

Ngón tay cò súng là tình trạng gân gấp ngón tay bị kẹt trong bao gân, khiến ngón tay cái khó duỗi hoặc gập lại. Người bệnh thường cảm thấy đau, kèm theo tiếng “cụp” khi di chuyển ngón. Đây là một trong những nguyên nhân điển hình gây đau khớp ngón cái.

Đau ngón tay cái thường xuất hiện kèm những triệu chứng nào?

Bên cạnh cảm giác đau, người bệnh có thể gặp thêm các triệu chứng sau:

• Sưng và cứng khớp: Vùng quanh khớp ngón cái có thể sưng nhẹ đến nặng, kèm theo cảm giác cứng.
• Tê buốt hoặc yếu lực: Nhiều trường hợp xuất hiện cảm giác tê bì hoặc lực cầm nắm giảm sút.
• Tiếng lạo xạo khi cử động: Một số người bệnh nghe thấy tiếng lạo xạo hoặc lục cục khi di chuyển ngón.
• Khó khăn trong cầm nắm: Khi tình trạng kéo dài, các hoạt động sinh hoạt hằng ngày như viết, bấm điện thoại hoặc mở nắp chai sẽ bị ảnh hưởng.

Đối tượng dễ bị đau khớp ngón tay cái

Đau khớp ngón cái có thể xảy ra ở nhiều đối tượng khác nhau, nhưng một số nhóm sau có nguy cơ cao hơn:

• Người trung niên và phụ nữ: Đây là nhóm dễ gặp tình trạng thoái hóa khớp hoặc thay đổi nội tiết tố, làm tăng nguy cơ đau khớp ngón cái.
• Người làm việc văn phòng và công nhân: Việc sử dụng tay liên tục, đặc biệt là gõ bàn phím, sử dụng chuột hoặc làm việc thủ công, khiến khớp dễ bị quá tải.
• Nghệ sĩ chơi nhạc cụ và vận động viên: Các hoạt động lặp đi lặp lại yêu cầu sự linh hoạt cao ở ngón cái dễ dẫn đến tổn thương khớp.
• Người thường xuyên dùng điện thoại, máy tính bảng: Tư thế cầm nắm và nhấn phím lâu dài có thể gây đau khớp ngón cái.
• Bệnh nhân mắc bệnh lý mạn tính: Những người bị viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp hoặc tiểu đường có nguy cơ cao hơn.

Biện pháp phòng ngừa đau khớp ngón cái

Để phòng tránh đau khớp ngón cái, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Nghỉ ngơi hợp lý: Tránh lặp lại liên tục các động tác gây áp lực lên ngón cái và cổ tay.
• Tập luyện nhẹ nhàng: Các bài tập kéo giãn và tăng cường cơ quanh cổ tay giúp giảm tải cho khớp.
• Duy trì tư thế làm việc đúng: Sắp xếp bàn ghế, máy tính và điện thoại hợp lý để tránh căng thẳng cho ngón cái.
• Chế độ dinh dưỡng cân đối: Bổ sung đủ vitamin D, canxi và omega-3 giúp bảo vệ sức khỏe xương khớp.
• Khám chuyên khoa khi có dấu hiệu bất thường: Nếu đau kéo dài, nên đến cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị đau khớp ngón cái kịp thời.

Đau khớp ngón cái không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động thường ngày. Việc nhận biết sớm nguyên nhân, theo dõi triệu chứng và thực hiện biện pháp phòng ngừa sẽ giúp hạn chế biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Nếu tình trạng đau khớp ngón cái kéo dài hoặc có biểu hiện bất thường, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị phù hợp.