Nguyên nhân u não, phân loại khối u và biện pháp phòng ngừa bệnh u não hiệu quả

U não thường được phân chia làm hai loại là lành tính và ác tính. Dù ở nhóm nào thì khối u đều có thể gây ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh. Về nguyên nhân u não, một số yếu tố được ghi nhận làm tăng nguy cơ phát triển khối u như di truyền, di căn tế bào ác tính từ cơ quan khác hoặc do ảnh hưởng từ bức xạ, chất độc.

Phân loại u não

Dựa vào tính chất của tế bào và cách chúng phát triển, u não có thể được chia thành hai loại chính gồm u lành tính và u ác tính.

U lành tính là loại u không có tế bào ung thư, tức là tế bào không bắt đầu phát triển và lan ra ngoài tầm kiểm soát. Loại u này thường có khả năng cắt bỏ, ít khi tái phát sau phẫu thuật. Tế bào của khối u này không xâm lấn đến mô xung quanh cũng như không di căn đến các nơi khác trong cơ thể.

Tuy không chứa tế bào ung thư nhưng khối u lành tính vẫn có thể chèn ép, ảnh hưởng đến các vùng nhạy cảm của não, gây triệu chứng, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh. Một số ít trường hợp u lành tính có thể tiến triển sang tình trạng ác tính.

Ngược lại, u ác tính là loại u chứa tế bào ung thư, có khả năng tiến triển nặng, ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh nhanh chóng. Loại u này có thể phát triển nhanh chóng, dễ dàng xâm chiếm mô lành, gây biến đổi trong cấu trúc và chức năng của não.

Mặc dù u ác tính hiếm khi phân tách tế bào, di chuyển đến các nơi khác trong cơ thể như một số loại u ác tính ở các bộ phận khác nhưng chúng có thể lan rộng trong vùng não và ảnh hưởng đến nhiều chức năng quan trọng. 

Đồng thời, tế bào ác tính thường bị bao bọc bởi xương sọ hoặc một lớp mô bên ngoài, khiến chúng trở nên khó tiếp cận, loại bỏ. Điều này khiến bác sĩ khó lấy được hết khối u, có khả năng bị tái phát bệnh.

Phân loại u não giúp bác sĩ đánh giá tính chất của khối u, tìm nguyên nhân u não như di căn từ cơ quan khác, tiên lượng bệnh, từ đó đề xuất phương pháp điều trị phù hợp. 

U ác tính thường yêu cầu điều trị nhanh chóng, trong khi u lành tính thường được theo dõi và quản lý dưới sự giám sát của đội ngũ y tế chuyên nghiệp.

Nguyên nhân u não

U não là một bệnh lý phức tạp, mặc dù nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định một cách rõ ràng nhưng nhiều nghiên cứu đã xác định một số yếu tố có liên quan mật thiết đến quá trình hình thành u não. Dưới đây là những nguyên nhân u não tiềm năng, bao gồm:

• Di truyền: Nhiều bạn thắc mắc là u não hay u màng não có di truyền không. Thực tế, một trong những yếu tố quan trọng đóng góp vào nguy cơ u não là yếu tố di truyền. Những người có tiền sử gia đình với bệnh u não thường có nguy cơ cao hơn bị bệnh này. Đặc biệt, nếu mắc phải các hội chứng di truyền như u sợi thần kinh hoặc Turcot, nguy cơ phát triển u não thường cao hơn.
• Bức xạ: Tiếp xúc với bức xạ có thể là nguyên nhân gây u não. Người đang thực hiện trị liệu phóng xạ hoặc tiếp xúc với các nguồn phóng xạ làm tăng nguy cơ phát triển khối u.
• Khối u khác di căn: Tế bào ung thư từ các vùng khác trong cơ thể di căn đến não có thể là nguyên nhân gây u não. Điều này có nghĩa là người bị bệnh ung thư ở một bộ phận khác như phổi, thận hoặc tủy xương cũng có nguy cơ bị u não.
• Yếu tố nguy cơ khác: Một số nhóm người có nguy cơ cao hơn mắc phải u não bao gồm trẻ em ở độ tuổi từ 3 đến 12, người trưởng thành ở độ tuổi từ 40 đến 70, người phải tiếp xúc thường xuyên với các nguồn phóng xạ, người đang mắc bệnh ung thư khác, người bị suy giảm miễn dịch, người tiếp xúc với các hóa chất có tiềm năng gây hại như thuốc trừ sâu, thuốc nhuộm, formaldehyde là những yếu tố nguy cơ hình thành khối u.

Mặc dù đây là các yếu tố có thể tăng nguy cơ phát triển khối u nhưng nhiều trường hợp không thể xác định được nguyên nhân u não chính xác. Việc duy trì lối sống lành mạnh, thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ và tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ giúp giảm nguy cơ phát triển u não cũng như phát hiện bệnh sớm.

Phương pháp phòng ngừa u não

U não là một bệnh lý phức tạp, không có cách phòng ngừa bệnh u não tuyệt đối nhưng có một số biện pháp kết hợp thói quen lành mạnh có thể giúp giảm nguy cơ phát triển u não hoặc phát hiện sớm, tăng cơ hội điều trị thành công và cải thiện chất lượng cuộc sống. Dưới đây là một số phương pháp phòng ngừa bệnh như:

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ với bác sĩ là biện pháp để theo dõi thay đổi về sức khỏe. Điều này có thể giúp kiểm soát nguyên nhân gây u não, phát hiện các triệu chứng sớm, tiến hành kiểm tra cận lâm sàng hoặc chụp cộng hưởng từ sọ não khi cần thiết.
• Xây dựng lối sống lành mạnh: Đảm bảo duy trì một lối sống lành mạnh có thể giảm nguy cơ phát triển u não. Điều này bao gồm ăn một chế độ ăn cân đối, tập thể dục đều đặn, giảm cường độ tiếp xúc với các tác nhân gây hại như thuốc lá, thuốc nhuộm, đồng thời duy trì một trọng lượng cơ thể phù hợp. Điều này không chỉ giúp ngăn ngừa u não nói chung mà còn bảo vệ sức khỏe tổng thể.
• Bảo vệ đầu: Trong các hoạt động thể thao hoặc công việc có nguy cơ va đập đầu, đảm bảo sử dụng mũ bảo hiểm để giảm nguy cơ tổn thương não.
• Hạn chế tiếp xúc với bức xạ: Bức xạ có thể tăng nguy cơ phát triển u não. Hạn chế tiếp xúc với các nguồn bức xạ như trị liệu phóng xạ, tuân thủ quy tắc an toàn trong công việc liên quan đến bức xạ.
• Hạn chế tiếp xúc với hóa chất gây hại: Tiếp xúc với các hóa chất có thể gây hại như thuốc trừ sâu hay chất hữu cơ formaldehyde nên được hạn chế cũng như sử dụng các biện pháp bảo vệ phù hợp khi cần thiết.

Thông qua bài viết trên, Nhà thuốc Long Châu xin gửi tới quý độc giả thông tin tổng quan về nguyên nhân u não cũng như phân loại và các biện pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả. Mong bạn đọc đã có được những kiến thức hữu ích để bảo vệ sức khỏe của bản thân và những người thân yêu. Hãy tiếp tục đón xem những bài viết mới đa dạng chủ đề của Nhà thuốc Long Châu nhé!

Xem thêm:

• Hướng dẫn chế độ ăn sau mổ u não hợp lý
• U trung thất có nguy hiểm không? Biểu hiện là gì?