Nhóm máu ABO là nhóm máu gì?

Đã bao giờ bạn thắc mắc về tên gọi của các nhóm máu? Việc xác định tên nhóm máu và xét nghiệm máu có ý nghĩa như thế nào? Để hiểu được điều này, bạn cần phân tích và làm rõ các yếu tố liên quan đến nhóm máu ABO. Vậy nhóm máu ABO là nhóm máu gì? Dưới đây là thông tin chi tiết giúp bạn giải đáp băn khoăn trên. 

Nhóm máu ABO là nhóm máu gì? 

Nhóm máu ABO hay còn được gọi là nhóm máu hệ ABO. Đây là một trong hai hệ nhóm máu quan trọng nhất trong hoạt động truyền máu, bên cạnh hệ Rh. Hệ nhóm máu ABO gồm 4 nhóm máu là A, B, O và AB, tỷ lệ phân bố của các nhóm máu trong cộng đồng khác nhau ở từng chủng tộc. Ở Việt Nam, tỷ lệ các nhóm máu có sự thay đổi theo thời gian, tuy nhiên có thể ước tính nhóm O khoảng 45%, nhóm B khoảng 30%, nhóm A khoảng 20% và nhóm AB khoảng 5%.

Vậy lịch sử ra đời của nhóm máu ABO như thế nào? Vào năm 1901, một bác sĩ người Áo tên là Karl Landsteiner đã phát hiện, nghiên cứu ra sự có mặt của kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu và kháng thể có trong huyết thanh.

Điều thú vị ông phát hiện ra là kháng thể của người này có thể làm ngưng kết hồng cầu của người kia và ngược lại. Từ đó, ông đã phát hiện ra nhiều hệ nhóm máu như ABO, Rh, Duffy, Kidd, Lewis... trong đó 2 hệ nhóm máu chính có ý nghĩa hơn cả trong nghiên cứu và ứng dụng lâm sàng đó là ABO và Rh. 

Nhóm máu ABO là một trong hai hệ nhóm máu rất quan trọng 

Về cơ bản, hệ nhóm máu ABO được xác định bởi sự có mặt hay không có mặt của kháng nguyên A, kháng nguyên B, kháng thể anti-A và kháng thể anti-B. Trong đó kháng nguyên A và B có ở trên bề mặt hồng cầu còn kháng thể anti-A và anti-B có mặt trong huyết thanh. Kháng thể anti-A có khả năng làm ngưng kết hồng cầu mang kháng nguyên A và kháng thể anti-B sẽ làm ngưng kết hồng cầu mang kháng nguyên B.

Theo như cách phân loại của hệ ABO, các nhóm máu ở người sẽ bao gồm 4 nhóm chính và tên nhóm máu sẽ tương ứng với tên của kháng nguyên có trên bề mặt hồng cầu:

• Nhóm máu A: Trên bề mặt hồng cầu có kháng nguyên A. 
• Nhóm máu B: Trên bề mặt hồng cầu có kháng nguyên B.
• Nhóm máu O: Trên bề mặt hồng cầu không có kháng nguyên A và B.
• Nhóm máu AB: Trên bề mặt hồng cầu có đồng thời cả kháng nguyên A và B.

Nhiều người vẫn luôn thắc mắc nhóm máu ABO là nhóm máu gì 

Khi nào cần xét nghiệm hệ nhóm máu ABO? 

Xét nghiệm nhóm máu ABO là phương pháp cơ bản nhất để xác định nhóm máu của một người nào đó. Tuy nhiên, điều này không mang ý nghĩa xét nghiệm để chẩn đoán bệnh lý cụ thể. Kỹ thuật này được tiến hành theo yêu cầu hoặc theo chỉ định trong một số trường hợp đặc biệt như:

• Trước khi truyền máu cần phải có kết quả xét nghiệm máu của người cho và người nhận. Nhóm máu cho và nhận cần phải tương thích nhằm tránh việc truyền nhầm nhóm máu dẫn đến sự phản ứng của cơ thể, thậm chí có thể gây sốc và tử vong.
• Thực hiện sau khi hiến máu nhân đạo. 
• Để bắt đầu tiến hành các cuộc phẫu thuật hoặc thay ghép tạng, các bác sĩ có thể sẽ yêu cầu kiểm tra nhóm máu của bệnh nhân.
• Trong trường hợp xác định quan hệ huyết thống khi có tranh chấp tài sản xảy ra hoặc hỗ trợ công tác phá án hình sự, việc xác định nhóm máu cũng là rất cần thiết. 
• Phụ nữ đang mang thai chuẩn bị đến kỳ sinh đẻ cũng được xét nghiệm nhóm máu ABO nhằm kiểm tra xem mẹ và con có bị bất đồng nhóm máu hay không để chủ động ngăn ngừa các tình huống nguy hiểm. 

Trong một số trường hợp, việc xét nghiệm máu là cần thiết và bắt buộc 

Những lưu ý khi truyền máu hệ nhóm máu ABO

Truyền máu hệ nhóm máu ABO là một kỹ thuật quan trọng, đòi hỏi kỹ năng, kinh nghiệm và chứa đựng nhiều rủi ro nếu không đảm bảo an toàn. Nhất là việc truyền nhầm nhóm máu vô cùng nguy hiểm, có thể dẫn tới sốc và tử vong cho bệnh nhân. Do vậy, xét nghiệm nhóm máu chính xác trước khi truyền là yêu cầu bắt buộc. Ngoài ra, một số nguyên tắc truyền máu cần phải tuân thủ tuyệt đối như sau: 

• Người có nhóm máu A: Nhóm máu này được phép cho và nhận với người nhóm A và có thể nhận từ người nhóm O.
• Người có nhóm máu B: Nhóm máu này được phép cho và nhận với người nhóm B, ngoài ra có thể nhận từ người nhóm O.
• Người nhóm máu AB: Nhóm máu này rất đặc biệt, được phép nhận máu từ tất cả người khác nhưng chỉ có thể cho người nhóm AB.
• Người Nhóm máu O: Đây là nhóm máu chuyên cho, có thể cho tất cả các nhóm máu khác song lại chỉ có thể nhận được duy nhất từ người có cùng nhóm máu O.

Tuy nhiên trên thực tế hiện nay, việc truyền máu có thể thực hiện truyền từng phần, trong trường hợp cơ thể người nhận thiếu thành phần nào trong máu sẽ được truyền bổ sung. Để quá trình truyền máu diễn ra an toàn, ngoài việc xét nghiệm nhóm máu, bác sĩ còn phải tiến hành phản ứng hòa hợp hay còn gọi là phản ứng chéo giữa người cho và người nhận, nhằm tránh xảy ra các tai biến truyền máu gây nguy hiểm đến tính mạng.

CaptionViệc truyền máu phải tuân thủ đúng nguyên tắc nhằm tránh gây rủi ro 

Vậy nhóm máu ABO là nhóm máu gì? Việc nắm vững những kiến thức căn bản về nhóm máu sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe bản thân cũng như có thể hỗ trợ cộng đồng khi cần thiết. Hiện nay có nhiều cách để tra cứu nhóm máu của mình, bạn hãy liên hệ cơ sở y tế có đủ thẩm quyền để được tư vấn và thực hiện các bước xét nghiệm đảm bảo an toàn nhé!

Thanh Hương

Nguồn tham khảo: Tổng hợp