Nhũ tương là gì? Quy trình hình thành và ứng dụng của nhũ tương trong đời sống

Nhũ tương là gì? Quy trình hình thành và các yếu tố ảnh hưởng tới tiến trình tạo nên nhũ tương như thế nào? Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về nhũ tương cũng như ứng dụng của chúng trong đời sống hàng ngày nhé!

Nhũ tương là gì?

Nhũ tương là gì là thắc mắc thường được đặt ra khi khái niệm này còn tương đối mới lạ. Nhũ tương có bản chất là hệ phân tán của những chất lỏng không có khả năng hòa tan với nhau. Một trong hai loại chất lỏng đó có dạng những giọt nhỏ của pha bị phân tán, trong khi pha còn lại ở dạng pha liên tục.

Theo phân loại, nhũ tương được xem là một dạng của hệ keo nên được dùng cả hai pha là pha liên tục và pha phân tán. Mặt khác, chất nhũ hóa là hợp chất làm giảm sức căng của bề mặt các pha trong hệ nhũ tương, từ đó giúp duy trì cấu trúc ổn định của hệ.

Trong đó, cấu trúc phân tử của chất nhũ hóa gồm có thành phần háo nước và thành phần háo béo, bởi vậy nên được sử dụng giúp tạo sự ổn định cấu trúc cho hệ keo phân tán trong pha liên tục. Đồng thời, chất nhũ hóa giúp giảm sức căng bề mặt trong pha phân tán, làm giảm năng lượng hình thành các giọt.

Tiến trình hình thành nhũ tương

Vậy quá trình tạo nên nhũ tương là gì? Theo quy trình, nhũ tương được hình thành nhờ vào sự tăng năng lượng tự do kết hợp với sự tăng bề mặt liên pha. Vì thế mà khi sức căng của bề mặt liên pha càng nhỏ, đồng nghĩa hệ nhũ tương thu được càng dễ dàng. Ngược lại, nếu sức căng bề mặt liên pha càng lớn thì nhũ thu được càng khó.

Sự hình thành nhũ luôn đi kèm với quá trình hấp thụ năng lượng cơ học. Trong đó, yếu tố quyết định sự hình thành cũng như độ bền vững của nhũ tương hay kích thước của tiểu phân tán trong đó phụ thuộc vào sức căng bề mặt phân cách pha.

Diện tích bề mặt phân cách pha tăng lên rất nhiều trong tiến trình hình thành nhũ tương. Đồng nghĩa, diện tích này càng lớn thì sự phân tán càng cao. Bởi vậy, nhũ tương sẽ khó được hình thành nếu năng lượng bề mặt tự do quá lớn, dù có hình thành được thì cấu trúc sẽ kém bền vững.

Biện pháp để giảm năng lượng tự do xuống mức thấp nhất thường được áp dụng là giảm sức căng bề mặt phân cách pha. Về mặt nhiệt động lực học, có thể nói nhũ tương là hệ thống cấu trúc không bền vững.

Bởi vậy, để tăng thêm độ bền của nhũ tương, nhà sản xuất có thể thêm một số hoạt tính bề mặt, các chất hoạt tính sẽ ngăn trở sự tự tách ra của hỗn thành để trở thành các phần riêng lẻ kém bền vững.

Ngoài ra, một số yếu tố ảnh hưởng tới tiến trình hình thành nhũ tương như: Độ pH, nhiệt độ môi trường, lực ion, cường độ năng lượng được cung cấp, loại thiết bị, sự thêm vào các hoạt chất bề mặt hay sự có mặt của oxy, hàm lượng của protein hay khả năng trương hóa protein có tỷ lệ thuận với nhau.

Phân loại nhũ tương

Phân loại theo pha phân tán

Nhũ tương sẽ chia làm ba loại dựa vào pha phân tán, bao gồm:

• Nhũ phức: Nhũ phức là dạng dầu mà có thể phân tán trong môi trường nước của nhũ W/O (nước trong dầu) để tạo ra phức O/W/O (dầu/nước/dầu), hoặc phức W/O/W (nước/dầu/nước).
• Nhũ keo: Đây là loại nhũ trung gian giữa hai dạng nhũ đục và trạng thái hòa tan hoàn toàn.
• Nhũ trong (vi nhũ): Nhũ trong do ánh sáng tán xạ khi chiếu các hạt nhũ đục được phân tán, nếu đường kính của các giọt dầu giảm xuống tới 0,5µm thì nhũ tương sẽ trong suốt bởi tác dụng của tán xạ ánh sáng bị giảm.

Phân loại nhũ tương theo nồng độ đậm đặc trong thể tích

Theo nồng độ thể tích, các loại nhũ được phân loại:

• Nhũ tương đậm đặc: Nhũ tương có độ phân tán lỏng chứa lượng lớn phân tán đạt 74% thể tích.
• Nhũ tương loãng: Được tạo ra bằng cách pha loãng loại nhũ tương đậm đặc, có độ phân tán bé.
• Nhũ tương cực kỳ đậm đặc: Nhũ có độ phân tán lỏng, chứa một lượng lớn phân tán hơn 74% của thể tích.

Tác dụng của nhũ tương trong đời sống

Ứng dụng trong mỹ phẩm

Ngoài câu hỏi nhũ tương là gì thì ứng dụng của nhũ tương trong mỹ phẩm cũng được nhiều chị em quan tâm. Nhũ tương được dùng phổ biến trong các loại dưỡng ẩm cho từng loại da, cụ thể:

• Mỹ phẩm cho da dầu: Với bạn có cơ địa da dầu thì nhũ tương sẽ là sự lựa chọn phù hợp cho bước dưỡng ẩm cuối cùng, giúp khóa ẩm cho da. Chính vì thế nhũ tương mang gốc nước sẽ có tính năng thẩm thấu tốt, giúp làn da được cấp ẩm một cách nhanh chóng. Không những vậy, da không bị khó chịu, nhờn dính như những loại kem dưỡng ẩm khác.
• Lựa chọn cho da hỗn hợp: Làn da hỗn hợp, đặc biệt là cơ địa da mụn thì việc lựa chọn sản phẩm dưỡng da cần cẩn thận, cân nhắc. Trong đó, mỹ phẩm có thành phần nhũ tương sẽ giúp kiểm soát sự tiết bã nhờn ứ đọng hay dầu thừa hiệu quả. Vì vậy, bạn có làn da hỗn hợp nên lựa chọn kem dưỡng ẩm phù hợp, dịu nhẹ giúp làn da được cấp ẩm đủ mà không bị ứ đọng dầu thừa gây mụn.
• Chăm sóc làn da khô: Sản phẩm có nhũ tương sẽ là cứu cánh tuyệt vời cho làn da khô. Gấp đôi lượng nhũ tương thường dùng giúp bạn cấp ẩm vượt trội, tránh khô rát, bong tróc da. Tuy nhiên, nếu bạn có làn da nhạy cảm có thể phản ứng với nhũ tương, biểu hiện nóng mặt, bừng đỏ hay có hiện tượng dị ứng mỹ phẩm.

Nhũ tương sử dụng trong thực phẩm

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều sản phẩm kết hợp với nhũ tương. Thực phẩm có thể kết hợp với nhũ tương dạng dầu hay dạng nước, cụ thể:

• Nhũ tương O/W (dầu trong nước) với các giọt dầu được phân tán ở trong pha nước như mayonnaise hay kem.
• Nhũ tương W/O (nước trong dầu) với các giọt nước được phân tán trong pha dầu như thành phần làm bánh hay bơ sữa.

Công dụng của nhũ tương nhựa đường

Từ quá trình hóa học phức tạp được trộn theo tỷ lệ phù hợp tạo nên nhựa đường. Loại nhũ tương này có màu nâu sẫm, dạng lỏng và cấu trúc tương đối đồng đều.

Hiện nay, ở Việt Nam thì nhũ nhựa đường thuận tính axit được sử dụng rất phổ biến. Khi ở dạng lỏng, nhũ nhựa đường được sử dụng làm lớp bám dính giữa hai lớp bê tông nhựa hoặc được tưới lên mặt đường.

Nhũ tương tuy chưa phải là khái niệm quen thuộc nhưng được ứng dụng rất nhiều trong đời sống hàng ngày. Nhà thuốc Long Châu hy vọng qua bài viết trên, bạn đọc đã có câu trả lời cho câu hỏi nhũ tương là gì, cũng như nắm bắt thêm được nhiều thông tin liên quan đến nhũ tương. Theo dõi web của Nhà thuốc Long Châu để đọc thêm nhiều bài viết về sức khỏe bổ ích bạn nhé!