Những điều cần biết về rối loạn lo âu xã hội

Rối loạn lo âu xã hội là một trong những bệnh lý rối loạn tâm thần phổ biến. Bệnh nhân sẽ luôn cảm thấy sợ hãi khi bị nhiều người chú ý hoặc phê bình, từ đó ảnh hưởng đến công việc, học tập cũng như các hoạt động thường ngày khác.

Rối loạn lo âu xã hội là gì?

Rối loạn lo âu xã hội (tên đầy đủ là ​​Social Anxiety Disorder) là 1 bệnh lý về tâm thần, là một dạng của bệnh rối loạn lo âu. Đây là phản ứng thường thấy khi đối mặt với căng thẳng. Tuy nhiên, nếu lo âu quá mức hoặc kéo dài thì đó có thể là dấu hiệu của chứng rối loạn lo âu xã hội. Bệnh nhân có thể sẽ sợ hãi mãnh liệt và dai dẳng khi bị người khác nhìn hoặc phê bình, ảnh hưởng nghiêm trọng tới công việc, học tập hay sinh hoạt đời sống hằng ngày.

Rối loạn lo âu xã hội có thể khiến bạn sợ hãi trước đám đông

Khi nào rối loạn lo âu xã hội xảy ra?

Bệnh nhân có thể trải qua các triệu chứng rối loạn lo âu xã hội theo những cách khác nhau. Dưới đây là một số tình huống mà đa số người bị rối loạn lo lắng xã hội sẽ cảm thấy sợ hãi khi gặp phải:

• Nói chuyện với người lạ hoặc hẹn hò.
• Nói trước công chúng, bắt đầu một cuộc trò chuyện.
• Giao tiếp bằng mắt.
• Sử dụng nhà vệ sinh công cộng.
• Đi dự tiệc, ăn trước mặt người lạ.
• Đi học, đi làm.

Nguyên nhân gây rối loạn lo âu xã hội

Giống như các chứng rối loạn lo âu khác, nguyên nhân cụ thể của rối loạn lo âu xã hội vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng nó được gây ra bởi sự kết hợp của các yếu tố môi trường và di truyền:

• Những tổn thương thời thơ ấu: Bị lạm dụng tình dục, bị bắt nạt, mâu thuẫn gia đình…
• Những bất thường về thể chất: Cơ thể mất cân bằng serotonin có thể góp phần vào sự hình thành của căn bệnh rối loạn lo âu xã hội. Serotonin là một chất hóa học trong não giúp điều chỉnh tâm trạng. Một khi chúng mất cân bằng, cấu trúc trong não không thể kiểm soát phản ứng sợ hãi hay cảm giác lo lắng, từ đó gây ra những rối loạn này.
• Những bất thường trong cấu trúc sinh học: Các nhà nghiên cứu không chắc chắn rối loạn lo âu xã hội có thật sự liên quan đến yếu tố di truyền hay không. Tuy nhiên, một đứa trẻ có thể mắc chứng rối loạn lo âu xã hội do học theo hành vi của cha mẹ bị rối loạn lo âu. Trường hợp khác, trẻ em mắc rối loạn lo âu xã hội do được nuôi dưỡng trong môi trường kiểm soát hoặc bảo vệ quá mức.

Mâu thuẫn gia đình có thể khiến con trẻ bị rối loạn lo âu xã hội

Triệu chứng rối loạn lo âu xã hội

Triệu chứng rối loạn lo âu xã hội sẽ khác nhau tuỳ theo tình trạng sức khoẻ bệnh nhân. Bệnh nhân có thể có các triệu chứng như sau:

• Tim đập nhanh, loạn nhịp.
• Căng cơ, chóng mặt.
• Khó tiêu, tiêu chảy.
• Đỏ mặt, đổ mồ hôi, buồn nôn, nôn.
• Có triệu chứng lo lắng ngay trước một sự kiện, hoặc mất hàng tuần để lo lắng về nó.
• Lo lắng bị người khác kiểm tra, run rẩy.

Phương pháp điều trị rối loạn lo âu xã hội

Hiện nay đã có một số biện pháp điều trị rối loạn lo lắng xã hội. Kết quả điều trị có thể sẽ khác nhau ở từng người khác nhau. Một số người chỉ cần điều trị bằng một phương pháp, người khác lại phải dùng nhiều cách điều trị hơn. 

Trị liệu hành vi nhận thức

Liệu pháp này giúp bạn học được phương pháp kiểm soát sự lo âu bằng cách thư giãn và hít thở, phương pháp cũng giúp bạn thay thế những suy nghĩ tiêu cực bằng những suy nghĩ tích cực.

Liệu pháp tiếp xúc

Phương pháp này giúp bạn dần đối mặt với những tình huống trong xã hội, phải biết đối mặt với chúng thay vì tránh né chúng.

Trị liệu nhóm

Liệu pháp này giúp bạn học được các kỹ năng và giao tiếp với mọi người trong môi trường xã hội. Tham gia trị liệu theo nhóm sẽ kết nối bạn với những người có cùng nỗi sợ hãi từ đó làm bạn cảm thấy bớt cô đơn. Nó sẽ giúp bạn rèn luyện các kỹ năng mới của mình thông qua sự nhập vai.

Việc trị liệu nhóm có thể giúp bệnh nhân mở lòng hơn

Xây dựng cuộc sống có thói quen lành mạnh

• Tránh dùng caffeine: Các thực phẩm như cà phê, socola, soda có chứa chất kích thích và có thể làm tăng sự lo lắng.
• Ngủ nhiều: Nên ngủ tối thiểu tám giờ mỗi đêm. Thiếu ngủ sẽ làm nâng cao sự lo lắng và khiến những triệu chứng ám ảnh sợ xã hội trầm trọng thêm.
• Hóa dược trị liệu: Có thể dùng thuốc điều trị chứng lo lắng và trầm cảm nếu tình trạng của bạn không cải thiện khi điều trị tâm lý và thay đổi lối sống lành mạnh. Những loại thuốc này không chữa được chứng rối loạn lo lắng xã hội nhưng chúng có thể cải thiện phần nào các triệu chứng của bạn và giúp bạn sinh hoạt dễ dàng hơn trong cuộc sống hằng ngày. Nên uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ và có thể mất một khoảng thời gian để thuốc phát huy hiệu quả.

Trên đây là một số thông tin hữu ích về chứng rối loạn lo âu xã hội. Khi cơ thể có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bạn nên tìm gặp ngay các chuyên gia, y bác sĩ để được thăm khám và có phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng bệnh lý hiện tại, tránh để lâu gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cũng như đời sống hằng ngày.

Như Nguyễn

Nguồn: Tổng hợp