Những lưu ý khi đẻ mổ mà các mẹ bầu cần biết

Đẻ mổ (mổ lấy thai) là phương pháp được chỉ định đối với những thai phụ không có đủ điều kiện sinh thường. Đối với những thai phụ lần đầu sinh mổ, chắc hẳn khó tránh khỏi lo lắng khi có nhiều vấn đề phát sinh trong sinh hoạt. Theo đó, cần phải có chế độ nghỉ ngơi, ăn uống và vận động phù hợp để sức khỏe nhanh chóng hồi phục. Dưới đây là những lưu ý khi đẻ mổ mà mẹ cần biết, cùng tìm hiểu ngay nhé!

Đẻ mổ là gì?

Đẻ mổ hay mổ lấy thai là thủ thuật được thực hiện để lấy thai nhi, nhau và màng ối ra ngoài qua vết mổ ở thành tử cung (không bao gồm các trường hợp mổ lấy thai do vỡ tử cung). Trước đây, sinh mổ chỉ được chỉ định hạn chế vì có nguy cơ nhiễm trùng cao và công nghệ gây mê hồi sức còn hạn chế. Hiện nay, nhờ sự tiến bộ trong kỹ thuật phẫu thuật, vô trùng, kháng sinh, truyền máu và gây mê hồi sức, nguy cơ tai biến khi mổ lấy thai đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, việc sinh mổ vẫn cần có lý do y khoa rõ ràng và bác sĩ tiên lượng sản phụ không thể sinh thường.

Vết rạch khi sinh mổ có thể là vết mổ ngang hoặc vết mổ dọc tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của mẹ và thai nhi.

• Vết mổ dọc: Đường rạch kéo dài từ rốn đến sát vùng lông mu.
• Vết mổ ngang: Đường rạch nằm ngang qua vùng lông mu và thường được sử dụng nhiều hơn vì khả năng phục hồi nhanh và ít gây chảy máu.

Tại sao cần phải sinh mổ?

Mặc dù sinh con là một tiến trình sinh lý tự nhiên, nhưng vẫn tồn tại những nguy cơ tiềm ẩn cho cả mẹ và bé, bất kể là sinh thường hay sinh mổ. Trong trường hợp bác sĩ tiên lượng việc sinh thường qua đường âm đạo không an toàn cho mẹ, thai nhi hoặc cả hai, chỉ định sinh mổ sẽ được đưa ra. Quyết định sinh mổ có thể là chủ động hoặc trong những tình huống bán cấp cứu, cấp cứu hoặc khẩn cấp tối đa, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể.

Một số trường hợp thường gặp được chỉ định sinh mổ bao gồm:

• Em bé gặp vấn đề sức khỏe bất thường và cần được đưa ra nhanh chóng.
• Mẹ mắc các bệnh lý như nhau tiền đạo, tiền sản giật hoặc bệnh truyền nhiễm có nguy cơ lây cho bé trong quá trình sinh thường như các bệnh viêm nhiễm vùng kín, viêm gan hoặc HIV dương tính.
• Thai nhi ở tư thế không thuận lợi như ngôi ngược (chân ra trước) hoặc nằm ngang và bị mắc kẹt quá sâu trong vùng xương chậu, không thể xoay trở.
• Mang thai ba hoặc nhiều hơn, thậm chí đối với một số trường hợp mang thai đôi.
• Mẹ đã từng sinh mổ trước đây hoặc đã trải qua phẫu thuật tử cung, dẫn đến sinh mổ lần hai.

Những lưu ý khi đẻ mổ mà mẹ nên biết

Để giúp các mẹ sau sinh mổ nhanh chóng phục hồi cả về thể chất và tinh thần, cần phải chú trọng đến những lưu ý khi đẻ mổ dưới đây:

Vận động nhẹ nhàng sau sinh mổ

Theo khuyến cáo từ chuyên gia sản khoa, không nên nằm quá lâu trong vòng 24 giờ đầu sau khi mổ. Thay vào đó, các mẹ nên bắt đầu bằng những động tác nhẹ nhàng phù hợp với sức khỏe như tự ngồi dậy, nâng chân lên xuống, xoay người, sau đó tập đi lại trong phòng. Điều này sẽ giúp mang đến nhiều lợi ích như:

• Giảm nguy cơ dính ruột sau khi phẫu thuật.
• Kích thích các cơ quan vùng bụng hoạt động, giúp tống nước ối còn sót và đẩy khí ra ngoài.
• Giảm thiểu tình trạng bí tiểu.
• Tăng cường thúc đẩy tuần hoàn máu.
• Tử cung co bóp tốt hơn, giúp đẩy sản dịch và giảm nguy cơ ứ đọng.

Chế độ dinh dưỡng sau sinh mổ

Sau khi sinh mổ, cơ thể mẹ sẽ bị mất nhiều máu và chịu ảnh hưởng từ phẫu thuật cũng như thuốc. Vì vậy, một trong những lưu ý khi đẻ mổ là mẹ cần được bổ sung đầy đủ dưỡng chất để phục hồi sức khỏe và có đủ sức chăm con.

• Một số thực phẩm giàu đạm và sắt như đậu, sữa, trứng, các loại hạt, khoai tây, súp lơ xanh,...
• Thực phẩm có chứa vitamin và khoáng chất.
• Bổ sung chất xơ và uống đủ nước.
• Bổ sung các loại thực phẩm chức năng, thuốc bổ, canxi và sắt.

Chăm sóc vết mổ cẩn thận

Trong tuần đầu sau sinh, cần chú ý đến việc vệ sinh vết mổ để ngăn ngừa nhiễm trùng và chảy dịch. Bao gồm:

• Sát khuẩn vết mổ hàng ngày và thay băng gạc đều đặn.
• Giữ vùng quanh vết mổ khô thoáng.
• Mặc quần áo rộng rãi, tránh cọ sát vào vết mổ.
• Tháo chỉ đúng lịch (nếu dùng chỉ rút).

Nếu vết mổ có dấu hiệu bất thường như đau, chảy dịch thì mẹ cần đến gặp bác sĩ ngay để được xử lý kịp thời.

Tránh quan hệ tình dục quá sớm

Các chuyên gia khuyên nên tránh quan hệ tình dục trong 6 – 8 tuần sau sinh mổ. Khi đó, cơ thể mẹ vẫn chưa phục hồi hoàn toàn và vết mổ chưa lành hẳn, việc vận động mạnh có thể gây đau hoặc rách vết mổ.

Chú ý tập thể dục và giảm cân sau sinh

Khi cơ thể dần hồi phục, mẹ có thể bắt đầu các bài tập nhẹ nhàng như hít thở, xoay đầu, vai. Tuy nhiên, không nên sử dụng các biện pháp giảm cân như kem tan mỡ, nịt bụng hay thực hiện chế độ ăn kiêng ngay lập tức mà nên chờ ít nhất 6 tuần sau sinh. Đặc biệt, tránh dùng thuốc hay trà giảm cân vì có thể ảnh hưởng đến em bé qua sữa mẹ.

Học cách thư giãn và giảm căng thẳng

Giai đoạn sau sinh rất dễ gây ra cảm xúc tiêu cực như buồn bực, cáu gắt và stress. Mẹ nên tìm cách thư giãn qua việc nghe nhạc, tưới cây, trò chuyện với người thân. Đừng ngại yêu cầu sự giúp đỡ từ chồng và gia đình trong việc chăm sóc bé và dọn dẹp nhà cửa.

Với sự tiến bộ của ngành y học hiện nay, việc sinh mổ đã trở nên nhẹ nhàng hơn trước rất nhiều. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp các mẹ nắm được những lưu ý khi đẻ mổ để giúp sức khỏe hồi phục nhanh chóng.