Nội soi dạ dày có đau không? Những yếu tố ảnh hưởng đến cảm giác khó chịu

Các bệnh lý như viêm loét dạ dày - tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản hay ung thư đường tiêu hóa đang ngày càng phổ biến tại Việt Nam. Việc nội soi định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, từ đó điều trị kịp thời và hiệu quả. Tuy nhiên, tâm lý sợ đau khiến không ít người chần chừ thăm khám. Để đưa ra quyết định đúng đắn, bạn cần hiểu rõ bản chất quy trình này và câu hỏi then chốt nội soi dạ dày có đau không?

Nội soi dạ dày có đau không?

Nội soi dạ dày là thủ thuật đưa một ống nội soi mềm, có gắn camera và đèn chiếu sáng ở đầu, từ miệng hoặc mũi đi qua thực quản, xuống dạ dày và tá tràng. Quá trình này cho phép bác sĩ quan sát trực tiếp niêm mạc bên trong đường tiêu hóa, phát hiện những bất thường như viêm, loét, xuất huyết hay khối u. Thời gian nội soi trung bình từ 5-10 phút, không cần can thiệp phẫu thuật hay nằm viện và thường được thực hiện ngoại trú.

Vậy nội soi dạ dày có đau không? Câu trả lời là hầu hết trường hợp không đau, nhưng có thể gây cảm giác khó chịu nhẹ, nhất là nếu nội soi qua đường miệng.

Người bệnh có thể cảm thấy buồn nôn, nghẹn ở cổ họng hoặc tức ngực khi ống nội soi đi qua thực quản. Tuy nhiên, cảm giác này thường chỉ kéo dài vài phút và không gây tổn thương thực thể. Với kỹ thuật nội soi hiện đại và thuốc hỗ trợ như gây tê hoặc gây mê nhẹ, phần lớn người bệnh cảm thấy thoải mái và không còn quá sợ hãi.

Nội soi gây mê là lựa chọn phổ biến với những người sợ đau, từng có trải nghiệm không thoải mái với nội soi thường. Ưu điểm:

• Không cảm nhận được ống nội soi đi vào, hoàn toàn không đau.
• Tâm lý thoải mái hơn, không bị căng thẳng hay phản xạ buồn nôn.

Tuy nhiên, nội soi gây mê cần được thực hiện tại cơ sở có bác sĩ gây mê chuyên trách và trang thiết bị hỗ trợ cấp cứu. Một số trường hợp có bệnh tim mạch, suy hô hấp hoặc dị ứng thuốc mê nên trao đổi kỹ với bác sĩ trước khi thực hiện.

Những yếu tố ảnh hưởng đến cảm giác khó chịu khi nội soi

Sau khi hiểu rõ nội soi dạ dày có đau không, việc tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến cảm giác khó chịu khi nội soi sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quát hơn.

Đường nội soi: Qua miệng hay qua mũi

Đường nội soi có thể ảnh hưởng trực tiếp đến cảm giác khó chịu khi nội soi. Cụ thể:

• Nội soi qua miệng: Phổ biến nhất, dễ gây buồn nôn hơn vì ống đi qua vùng họng. Tuy nhiên, có thể giảm khó chịu bằng cách gây tê tại chỗ.
• Nội soi qua mũi: Sử dụng ống nhỏ hơn, tránh tiếp xúc với vùng kích thích nôn, phù hợp với người có phản xạ họng mạnh hoặc đã từng trải nghiệm nội soi không tốt.

Tâm lý lo sợ, căng thẳng trước khi nội soi

Căng thẳng làm cơ thể tăng phản xạ nôn, cổ họng dễ co thắt khiến quá trình nội soi khó khăn hơn. Bác sĩ khuyến nghị người bệnh nên:

• Hít thở sâu, giữ bình tĩnh trước thủ thuật.
• Trao đổi với nhân viên y tế nếu cảm thấy lo lắng quá mức để được hỗ trợ tâm lý hoặc sử dụng thuốc an thần nhẹ.

Tình trạng sức khỏe đường tiêu hóa trước nội soi

Người bị viêm loét dạ dày cấp, viêm thực quản hoặc trào ngược nặng có thể cảm thấy khó chịu hơn bình thường. Tuy nhiên, đây cũng là nhóm cần nội soi để đánh giá mức độ tổn thương niêm mạc và có phác đồ điều trị phù hợp.

So sánh nội soi thường và nội soi gây mê - Nên chọn phương pháp nào?

Nội soi thường (không gây mê)

Ưu điểm: Tỉnh táo trong suốt quá trình, rút ngắn thời gian theo dõi sau nội soi.

Nhược điểm: Có thể thấy nghẹn, buồn nôn hoặc khó chịu khi đưa ống nội soi vào, đặc biệt nếu tâm lý căng thẳng.

Nội soi gây mê

Ưu điểm: Không đau, không có cảm giác khó chịu nào, phù hợp với người ngại đau hoặc từng có trải nghiệm tiêu cực.

Nhược điểm: Cần gây mê, theo dõi sau nội soi 1-2 giờ, có thể chóng mặt hoặc buồn ngủ khi tỉnh thuốc.

Khi nào nên chọn nội soi gây mê?

Những đối tượng sau có thể tham khảo phương pháp nội soi gây mê:

• Người có ngưỡng chịu đau thấp, từng nội soi và bị ám ảnh.
• Trẻ em, người già, người có vấn đề tâm lý như lo âu nặng.
• Người có phản xạ nôn mạnh hoặc bị bệnh lý thần kinh ảnh hưởng đến khả năng hợp tác.

Những cảm giác có thể gặp sau nội soi và cách xử lý

Đau họng hoặc khàn tiếng nhẹ

Do ống nội soi ma sát với vùng hầu họng. Cách khắc phục:

• Súc miệng nước muối loãng 2-3 lần/ngày.
• Uống nước ấm, hạn chế đồ cay nóng.
• Dùng viên ngậm thảo dược nếu thấy khàn tiếng nhiều.

Đầy bụng, chướng hơi

Trong quá trình nội soi, bác sĩ thường bơm khí vào dạ dày để dễ quan sát. Sau nội soi, người bệnh có thể thấy đầy hơi nhẹ nhưng cảm giác này sẽ hết sau vài giờ.

Khi nào cần đi khám lại?

Nếu gặp một số trường hợp sau đây bạn nên cân nhắc đi kiểm tra lại:

• Đau bụng dữ dội không giảm.
• Sốt cao, buồn nôn kéo dài hoặc nôn ra máu.
• Đi ngoài phân đen hoặc có máu.

Đây là những dấu hiệu bất thường, có thể liên quan đến biến chứng (rất hiếm) sau nội soi, cần được kiểm tra ngay.

Những lưu ý giúp nội soi dạ dày dễ chịu và an toàn hơn

Chuẩn bị đúng trước khi nội soi

Cần có một vài lưu ý và chuẩn bị trước khi nội soi:

• Nhịn ăn 6-8 tiếng trước thủ thuật.
• Không uống sữa, rượu bia, đồ uống có màu sậm.
• Không hút thuốc trước và sau nội soi ít nhất 2 giờ.
• Báo với bác sĩ nếu bạn đang dùng thuốc tim mạch, thuốc chống đông máu, thuốc đái tháo đường,…

Giữ tâm lý thoải mái

Nội soi chỉ kéo dài vài phút và được theo dõi sát bởi đội ngũ y tế. Thư giãn, hít thở đều hoặc nghe nhạc nhẹ trước thủ thuật có thể giúp giảm lo lắng đáng kể.

Chọn cơ sở y tế uy tín

Trang thiết bị hiện đại, kỹ thuật nội soi mềm mới, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa giàu kinh nghiệm là yếu tố then chốt giúp nội soi an toàn, ít đau và không gây biến chứng.

Nội soi dạ dày có đau không? Nội soi dạ dày chỉ có thể gây cảm giác khó chịu nhẹ trong vài phút nếu bạn nội soi không gây mê. Với công nghệ nội soi hiện đại và các phương án hỗ trợ như gây tê hoặc gây mê, trải nghiệm nội soi ngày nay đã trở nên nhẹ nhàng và an toàn hơn rất nhiều. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa và chọn hình thức nội soi phù hợp nhất để bảo vệ sức khỏe tiêu hóa một cách chủ động và kịp thời.