Nội soi đại tràng ảo là gì? Nguyên lý và quy trình thực hiện

Nội soi đại tràng ảo hay chụp cắt lớp đại tràng là phương pháp chẩn đoán bệnh tiên tiến, hiệu quả mà không gây khó chịu cho bệnh nhân. Vậy chính xác nội soi đại tràng ảo là gì? Nguyên lý hoạt động và quy trình thực hiện như thế nào. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp mọi thắc mắc về phương pháp này.

Nội soi đại tràng ảo là gì?

Đại tràng còn được gọi là ruột già, đây là phần cuối của hệ tiêu hóa. Vai trò chính của đại tràng là tiếp nhận thức ăn đã được tiêu hóa từ ruột non, thực hiện quá trình hấp thụ nước, muối khoáng và phân hủy các chất thải để tạo thành phân.

Nội soi đại tràng ảo thường được biết đến với cái tên là chụp cắt lớp đại tràng (chụp CT đại tràng). Phương pháp này có thể cung cấp thông tin tương tự như khi thực hiện nội soi đại tràng nhưng ít xâm lấn hơn vì không cần đưa ống nội soi vào toàn bộ đại tràng. Đó là lý do mà phương pháp này được gọi là nội soi đại tràng ảo.

Phương pháp này sử dụng một máy quét CT để tạo ra hình ảnh chi tiết của đại trực tràng. Nội soi đại tràng ảo cho phép bác sĩ quan sát toàn bộ bên trong đại tràng mà không cần dùng đến ống nội soi truyền thống, giúp phát hiện các bệnh lý như ung thư và các bất thường khác của đường ruột, giúp chẩn đoán nhanh chóng và chính xác.

Khi nào phải tiến hành thực hiện nội soi đại tràng ảo?

Phương pháp này được sử dụng để phát hiện các khối u hoặc polyp có trong đại trực tràng. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng như bên dưới thì việc nội soi đại tràng ảo hay chụp cắt lớp đại tràng là cần thiết.

• Thay đổi thói quen đi tiêu đột ngột.
• Giảm cân không rõ nguyên nhân.
• Độ tuổi từ 50 trở lên.
• Kèm theo thiếu máu không rõ nguyên nhân.

Chụp CT đại tràng cũng là một công cụ hữu ích trong việc tầm soát ung thư đại tràng ở những người có nguy cơ cao, chẳng hạn như những người có tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng, hoặc những người có tiền sử gia đình với các vấn đề như đa polyp tuyến gia đình (FAP) hoặc hội chứng ung thư đại trực tràng không do đa polyp tuyến gia đình (HNPCC). Bên cạnh đó, phương pháp này thường được áp dụng cho những bệnh nhân quá yếu hoặc không thể thực hiện nội soi đại tràng.

Nguyên lý và quy trình nội soi đại tràng ảo

Nguyên lý nội soi đại tràng ảo

Máy quét CT trong quá trình nội soi đại tràng ảo có hình dạng giống như một chiếc vòng lớn, với một nguồn phát tia X được gắn trên bề mặt của thiết bị. Khi tiến hành kiểm tra, bệnh nhân sẽ nằm trên một chiếc bàn dài, bàn này có khả năng di chuyển để đưa bệnh nhân vào bên trong máy quét.

Khi vào đến vị trí được xác định, nguồn phát tia X sẽ quay xung quanh cơ thể, phát ra chùm tia X xuyên qua các mô bên trong. Ở mỗi vị trí cụ thể mà bàn di chuyển tới, còn gọi là các lát cắt, các đầu dò trong máy sẽ thu nhận và ghi lại sự thay đổi cường độ của tia X sau khi nó đã đi qua các lớp mô trong cơ thể. Các mô dày, đặc sẽ cản trở tia X nhiều hơn so với các mô có cấu trúc lỏng hoặc mềm, điều này dẫn đến việc chùm tia X giảm cường độ khác nhau khi xuyên qua từng loại mô.

Sau khi thu được dữ liệu từ các đầu dò, thông tin này sẽ được gửi về máy tính. Máy tính sẽ xử lý dữ liệu và tạo ra hình ảnh trên màn hình, biểu thị các phần bên trong cơ thể bằng các sắc thái khác nhau của màu xám, tùy thuộc vào mật độ mô. Các hình ảnh này là những lát cắt chi tiết của cơ thể, giúp bác sĩ quan sát một cách chính xác từng phần cụ thể. Khi bàn chụp di chuyển, máy sẽ quét tiếp những phần tiếp theo của cơ thể, tiếp tục tạo ra những lát cắt hình ảnh mới cho quá trình phân tích và chẩn đoán.

Quy trình nội soi đại tràng ảo diễn ra như thế nào?

Để nắm rõ quy trình thực hiện nội soi đại tràng ảo, chúng ta sẽ xem xét các bước từ chuẩn bị ban đầu đến các thao tác diễn ra như sau:

• Bác sĩ sẽ thăm khám và thực hiện các kiểm tra cần thiết trước khi tiến hành.
• Bệnh nhân phải nhịn ăn từ 4 đến 6 giờ trước khi nội soi đại tràng ảo.
• Đường ruột của bệnh nhân sẽ được làm sạch để đảm bảo hình ảnh chụp rõ ràng.
• Tùy theo mục đích kiểm tra, bác sĩ có thể tiêm thuốc giảm co thắt cơ hoặc thuốc cản quang.
• Bệnh nhân sẽ nằm lên giường chụp và khí sẽ được bơm vào đại trực tràng qua hậu môn để làm căng đại tràng.
• Bệnh nhân nằm trên máy CT, giữ nguyên tư thế và nín thở khi được yêu cầu. Bác sĩ sẽ tiến hành chụp cắt lớp để thu được các hình ảnh cần thiết.
• Bác sĩ phân tích dựa trên kết quả chụp, đưa ra chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp cho bệnh nhân.

Nội soi đại tràng ảo là một công cụ chẩn đoán hiệu quả, mang lại hình ảnh chi tiết của đại tràng mà không cần xâm lấn. Phương pháp này giúp phát hiện sớm các bất thường nhỏ và hỗ trợ kế hoạch điều trị chính xác. Tuy nhiên, cần cân nhắc việc sử dụng đối với các nhóm đối tượng nhạy cảm như phụ nữ mang thai và trẻ em để đảm bảo an toàn tối ưu.