Ống phóng tinh: Cấu tạo, chức năng và bệnh lý phổ biến nhất

Ống phóng tinh thường tồn tại thành cặp, có vai trò đặc biệt trong việc giải phóng tinh trùng ra khỏi cơ quan sinh dục nam. Trong các bệnh lý ở bộ phận này thì bệnh thường gặp nhất là tắc nghẽn ống phóng tinh.

Cấu tạo ống phóng tinh

Như đã nhắc qua ở trên, ống phóng tinh tồn tại thành cặp trong cơ thể của mỗi nam giới. Xuất phát điểm của chúng là từ phần đáy (dưới cùng) của tiền liệt tuyến. Sau đó chạy xuống dưới, hướng ra trước và đi xuyên qua tổ chức này. Các ống được mở ra ở khu vực niệu đạo tiền liệt. Đây chính là nơi đổ vào của dịch của túi tinh và tinh dịch trước khi xảy ra hiện tượng phóng tinh.

Mỗi ống có chiều dài trung bình khoảng 20mm, đường kính ở phần đầu khoảng 2mm nhưng nhỏ dần khi đi vào tuyến tiền liệt. Thành ống rất mỏng nhưng được chia làm nhiều lớp khác nhau. Bên ngoài là lớp xơ nhưng tiêu giảm khi đi vào tuyến tiền liệt. Phần giữa là một lớp cơ mỏng được phân hóa làm hai và trong cùng là một lớp màng nhầy.

Chức năng trọng yếu

Tên gọi phản ánh chức năng, vai trò chính yếu của ống phóng tinh chính là tham gia vào việc chuyên chở dịch túi tinh và tinh trùng (đã hoàn thiện) tới niệu đạo tuyến tiền liệt. Từ đó hỗ trợ đắc lực vào quá trình xuất tinh của nam giới.

Tiến trình xuất tinh trải qua hai giai đoạn kế tiếp là xuất phát và tống xuất. Ở giai đoạn xuất phát, sự co bóp của túi tinh, ống dẫn tinh và tuyến tiền liệt đã đẩy chất dịch vào niệu đạo tiền liệt. Tinh dịch được lưu trữ ở khu vực này cho tới thời điểm xuất tinh.

Trong giai đoạn tống xuất, phản ứng co cơ mạnh mẽ ở phần gốc của dương vật đã tạo ra áp lực lớn, giúp đẩy tinh dịch từ niệu đạo tuyến tiền liệt đi ra ngoài qua lỗ tiểu.

Bệnh thường gặp: Tắc nghẽn ống phóng tinh

Tắc nghẽn ống phóng tinh tuy là bệnh lý hiếm gặp ở cơ quan sinh dục nam nhưng lại là vấn đề sức khỏe phổ biến nhất ở đường ống đặc biệt này. Thống kê cho thấy có 1 - 3% các trường hợp vô sinh có liên quan trực tiếp đến bệnh lý nói trên.

Tắc ống phóng tinh (EDO) là tình trạng tắc nghẽn xảy ra ở một hoặc cả hai đường ống khiến dòng chảy của tinh trùng gặp cản trở. Bệnh thường bắt gặp ở những nam giới đã từng bị viêm tuyến tiền liệt - niệu đạo cấp hoặc mạn tính.

Nguyên nhân

Giới chuyên khoa khẳng định rằng có 2 căn nguyên dẫn đến EDO, đó là sinh ra đã có và xuất hiện một cách thứ phát trong giai đoạn trưởng thành.

• Tắc bẩm sinh: Do xuất hiện nang xoang niệu dục - ống phóng tinh hoặc các nang ống Mueller. Chúng nằm liền sát 2 ống hoặc giữa tuyến tiền liệt, chiếm chỗ, chèn ép và khiến ống bị hẹp hoặc tắc nghẽn.
• Tắc thứ phát: Phát sinh như một biến chứng sau viêm, không hề xuất hiện nang trong cơ quan sinh dục nam. Hiện tượng này thường khởi phát khi người bệnh bị viêm tuyến tiền liệt - niệu đạo lâu ngày hoặc cấp tính.

Dấu hiệu điển hình

Nếu EDO xuất hiện ở cả hai ống thì vô sinh là hệ quả tất yếu. Lượng tinh dịch trong mỗi lần xuất tinh thường cực ít, thậm chí là không có.

Ngoài dấu hiệu rõ rệt nói trên thì một số trường hợp còn bị đau mỏi vùng xương chậu. Triệu chứng này thường diễn ra âm ỉ, từ từ và thường nặng hơn sau khi xuất tinh.

Chẩn đoán và can thiệp

Để chẩn đoán phân biệt bệnh lý này với các vấn đề sức khỏe khác, bác sĩ sẽ thực hiện theo các hướng sau:

• Phát hiện các dấu hiệu điển hình của bệnh thông qua thăm khám. Hỏi bệnh kỹ lưỡng, đặc biệt lưu ý đến các trường hợp từng viêm niệu đạo, mổ bìu, viêm tiền liệt tuyến hoặc xuất tinh ra máu.
• Xét nghiệm tinh dịch đồ để kiểm tra chất lượng và số lượng tinh trùng có trong tinh dịch được giải phóng ra.
• Sinh thiết tinh hoàn để xem xét, đánh giá trạng thái bệnh lý của bộ phận này.
• Siêu âm qua ngả trực tràng và siêu âm bìu để phát hiện nhanh các dấu hiệu nguy cơ.

Trong điều trị EDO, phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay là cắt đốt nội soi ống dẫn bị tắc nghẽn. Kỹ thuật này nhìn chung khá đơn giản, thời gian thực hiện nhanh, an toàn và giúp làm thông đường dẫn ngay lập tức.

Thống kê cho thấy có khoảng 70% các trường hợp can thiệp có tinh trùng trở lại trong tinh dịch. Tỷ lệ đậu thai không can thiệp sẽ đạt mức 30% sau khi thực hiện thủ thuật nói trên.

Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra cắt đốt nội soi phát huy hiệu quả cao hơn ở các ca có nang (tắc nghẽn bẩm sinh). Điều này là do việc xử lý, xẻ trần nang để thoát lưu dịch, làm giảm chèn ép sẽ đơn giản hơn nhiều so với việc cắt bỏ phần sẹo do viêm gây ra để làm thông đường dẫn.

Sau khi phẫu thuật, người bệnh có thể gặp phải một số biến chứng như: Xuất tinh ngược dòng (do cổ bàng quang bị thương tổn), ngược dòng nước tiểu khiến chất bài tiết này đi sâu vào túi tinh, ống dẫn tinh, tổn thương phần ruột thẳng, tổn thương cơ vòng vùng niệu đạo dẫn đến tiểu tiện mất kiểm soát, rối loạn cương dương, tổn thương vùng niệu đạo,...

Phòng ngừa

Để chặn đứng nguy cơ mắc phải bệnh lý này, nam giới hãy làm theo những chỉ dẫn sau đây:

• Thiết lập, xây dựng lối sống lành mạnh: Ngủ nghỉ đúng giờ, tập thể dục đều đặn và vừa sức tối thiểu nửa tiếng mỗi ngày.
• Trong chế độ ăn, ưu tiên các thực phẩm giàu vitamin, vi khoáng và chất xơ như rau xanh, củ, quả tươi. Nói không với thuốc lá, đồ uống có cồn, nước ngọt có ga,...
• Vệ sinh cơ thể sạch sẽ để giảm thiểu tình trạng vi khuẩn xâm nhập và gây viêm nhiễm cho cơ quan sinh dục.
• Không lạm dụng việc thủ dâm. Nên sử dụng bao cao su khi gần gũi để tránh nhiễm khuẩn đường sinh dục.

Trên đây là những nội dung cơ bản và trọng yếu nhất về ống phóng tinh, cấu tạo, vai trò và bệnh lý thường gặp ở bộ phận này. Mong rằng những thông tin mà bạn tìm kiếm đều đã được chia sẻ đầy đủ trong bài viết trên. Sau cùng chúc bạn luôn khỏe mạnh và xin chân thành cảm ơn vì đã đồng hành cùng những dòng chia sẻ của Nhà thuốc Long Châu! Trân trọng!