Phụ gia thực phẩm là gì?

Phụ gia thực phẩm là những chất được thêm vào thực phẩm tùy theo nhu cầu của người sử dụng. Phụ gia thực phẩm giúp kéo dài thời hạn sử dụng và thời gian bảo quản của sản phẩm thực phẩm bằng cách ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, nấm mốc và vi sinh vật khác.

Phụ gia thực phẩm là gì?

Phụ gia thực phẩm là những hợp chất được thêm vào thực phẩm với mục đích cụ thể như tăng cường hương vị, màu sắc, độ bền, hoặc tạo độ đặc. Chúng thường được phân loại thành ba loại chính: Tự nhiên, giống bản chất và nhân tạo.

Phụ gia tự nhiên là những hợp chất có nguồn gốc từ tự nhiên và được chiết xuất từ các nguồn thực phẩm. Ví dụ, nước củ dền có màu tím tự nhiên có thể được sử dụng để tạo màu cho thực phẩm khác như kẹo hay đồ uống. Các phụ gia tự nhiên thường được ưa chuộng hơn vì chúng ít gây lo ngại về an toàn và chất lượng.

Các phụ gia giống bản chất là những hợp chất được sản xuất nhân tạo nhưng có cấu trúc và tính chất tương tự như các phụ gia tự nhiên. Ví dụ, axit benzoic là một chất tồn tại tự nhiên trong một số loại trái cây như dâu và được tạo ra tổng hợp để sử dụng như một chất bảo quản trong thực phẩm.

Phụ gia nhân tạo không có tồn tại tự nhiên và được sản xuất hoàn toàn bằng quá trình hóa học tổng hợp. Ví dụ, azodicarbonamide là một phụ gia nhân tạo thường được sử dụng trong sản xuất bánh mì để cải thiện độ đàn hồi của bột và tạo sự đồng nhất trong cấu trúc thực phẩm. Tuy nhiên, một số phụ gia nhân tạo có thể gây ra lo ngại về an toàn thực phẩm và sức khỏe.

Khi sử dụng phụ gia trong thực phẩm, nhà sản xuất thường phải cân nhắc giữa các yếu tố như hiệu suất, chi phí, và an toàn thực phẩm. Việc lựa chọn các phụ gia phù hợp đòi hỏi tính chất và ứng dụng của từng loại phụ gia, cũng như sự quản lý rủi ro để đảm bảo an toàn và chất lượng sản phẩm cuối cùng.

Phụ gia thực phẩm có tác dụng gì?

Mục đích sử dụng chất phụ gia trong sản xuất và chế biến thực phẩm bao gồm:

Duy trì thành phần dinh dưỡng và an toàn của thực phẩm:

Các chất phụ gia được sử dụng để bảo vệ và duy trì thành phần dinh dưỡng của thực phẩm, giúp giữ cho thực phẩm không bị mất chất lượng hoặc giá trị dinh dưỡng khi qua các quá trình chế biến và bảo quản. Ngoài ra, chúng có thể ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và vi sinh vật gây hại, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

Tăng tính hấp dẫn và hương vị của sản phẩm:

Chất phụ gia thường được sử dụng để cải thiện hương vị, màu sắc, và kết cấu của thực phẩm, làm cho sản phẩm trông đẹp hơn và hấp dẫn hơn đối với người tiêu dùng. Chúng có thể được sử dụng để tạo ra các mùi vị và hương thơm tự nhiên hoặc nhân tạo, tăng cường trải nghiệm ẩm thực.

Kéo dài thời gian bảo quản và hạn sử dụng:

Các chất phụ gia có thể giúp kéo dài thời gian bảo quản của thực phẩm bằng cách ngăn chặn sự oxy hóa và phân hủy vi sinh vật. Điều này giúp sản phẩm giữ được chất lượng lâu hơn và giảm thiểu lãng phí thực phẩm.

Cải thiện thành phần dinh dưỡng của sản phẩm:

Một số chất phụ gia được sử dụng để cải thiện thành phần dinh dưỡng của sản phẩm bằng cách tăng cường hàm lượng vitamin và khoáng chất. Ví dụ, axit ascorbic có thể được thêm vào để tăng cường hàm lượng vitamin C trong thực phẩm.

Hỗ trợ trong quá trình chế biến và sản xuất:

Chất phụ gia có thể được sử dụng để hỗ trợ trong quá trình chế biến và sản xuất thực phẩm, giúp tăng cường hiệu suất và hiệu quả của quy trình. Ví dụ, các chất nhũ hóa có thể được sử dụng để giúp trong quá trình trộn lẫn các thành phần với nhau, làm cho sản phẩm đồng đều hơn và dễ dàng xử lý hơn trong quá trình sản xuất.

Chức năng của phụ gia thực phẩm còn thực hiện mục tiêu chính như sau:

Chất chống oxy hóa:

Chất chống oxy hóa được sử dụng để giảm sự oxy hóa của dầu và chất béo trong thực phẩm khi chúng tiếp xúc với không khí, giúp ngăn chặn sự ôi thiu và thay đổi màu sắc của sản phẩm. Ví dụ, axit ascorbic (vitamin C) thường được sử dụng làm chất chống oxy hóa để bảo quản trái cây, rau củ và nước trái cây.

Chất tạo màu:

Chất tạo màu được sử dụng để khôi phục hoặc cải thiện màu sắc ban đầu của thực phẩm sau khi mất màu trong quá trình chế biến. Chúng có thể là màu tự nhiên (như curcumin từ củ nghệ), giống bản chất hoặc nhân tạo, và được sử dụng để làm cho thực phẩm trở nên hấp dẫn hơn đối với người tiêu dùng.

Chất điều vị:

Chất điều vị được sử dụng để tăng hương vị tự nhiên của thực phẩm hoặc tạo ra các hương vị mới, đa dạng và hấp dẫn hơn. Ví dụ phổ biến là bột ngọt, được sử dụng rộng rãi trong thực phẩm mặn để tăng cường hương vị.

Chất tạo ngọt:

Chất tạo ngọt được sử dụng để thay thế đường hoặc tạo ra các sản phẩm ăn kiêng ít calo. Chúng có thể là chất ngọt đặc trưng (như saccharin và aspartame) hoặc có vị ngọt tương tự như đường (như sorbitol và sucralose).

Chất bảo quản:

Chất bảo quản được sử dụng để kéo dài thời gian bảo quản của thực phẩm bằng cách ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và vi sinh vật gây hại. Chúng giúp giữ cho thực phẩm an toàn để ăn trong thời gian dài hơn và giảm thiểu lãng phí thực phẩm.

Chất nhũ hóa, chất ổn định, chất tạo gel và chất làm đặc:

Nhóm này bao gồm các chất được sử dụng để cải thiện cấu trúc và kết cấu của thực phẩm. Chúng bao gồm chất nhũ hóa để trộn lẫn các thành phần với nhau, chất ổn định để ngăn chúng phân tách, chất tạo gel để tạo cho thực phẩm có độ đặc như gel, và chất làm đặc để tăng độ nhớt của sản phẩm. Đây là những chất cần thiết để tạo ra các sản phẩm thực phẩm như kem và sản phẩm đông lạnh.

Kiểm soát chất phụ gia trong thực phẩm

Kiểm soát chất phụ gia trong thực phẩm là một quá trình cần được thực hiện để đảm đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và chỉ được sử dụng trong số lượng và sản phẩm cho phép. Các chất phụ gia này phải trải qua quá trình đánh giá kỹ lưỡng về độ an toàn trước khi được phép sử dụng, và sau đó chúng chỉ được phép sử dụng trong một lượng nhỏ cụ thể. Số lượng phụ gia được sử dụng dựa trên lượng tiêu thụ hàng ngày chấp nhận được (ADI), được tính toán bởi Cơ quan An toàn Thực phẩm Châu Âu (EFSA) dựa trên kết quả của các thử nghiệm an toàn.

ADI thể hiện một lượng chất có thể tiêu thụ hàng ngày trong suốt cuộc đời mà không gây ra nguy cơ đáng kể đối với sức khỏe. Các chất phụ gia sau khi đã được phê duyệt sẽ được gán mã số và kết hợp với chữ E. Chữ E chỉ ra rằng chất phụ gia đó đã được xác nhận là an toàn để sử dụng trong Liên minh Châu Âu. Ngay cả khi một chất phụ gia đã được phê duyệt, việc kiểm tra lặp lại thường xuyên vẫn được thực hiện để đảm bảo rằng chúng vẫn đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn. Thông tin về các chất phụ gia có trong sản phẩm thường được cung cấp trên nhãn thực phẩm, giúp người tiêu dùng có thể đưa ra quyết định lựa chọn sản phẩm an toàn.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã hiểu rõ phụ gia thực phẩm là gì? Mục đích của việc sử dụng phụ gia thực phẩm có thể là để tăng cường hương vị, màu sắc và độ bền của sản phẩm, hoặc để bảo quản và bảo đảm an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, việc sử dụng phụ gia thực phẩm cũng cần được kiểm soát cẩn thận để đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng. Việc sử dụng phụ gia thực phẩm cần được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo an toàn sức khỏe và đúng mục đích sử dụng.

Xem thêm: 

• 10 chất phụ gia trong thực phẩm gây hại cho sức khỏe
• 10 nguyên tắc an toàn vệ sinh thực phẩm bạn đã biết chưa?