Phương pháp trị liệu trẻ tự kỷ tích cực và hiệu quả

Trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ gặp khó khăn trong giao tiếp và các hoạt động hàng ngày. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, trẻ sẽ gặp khó khăn trong việc hòa nhập với bạn bè cùng tuổi, xã hội hóa và tự chăm sóc bản thân trong tương lai. Hãy cùng khám phá một số phương pháp trị liệu trẻ tự kỷ phổ biến và hiệu quả trong bài viết dưới đây.

Tự kỷ là gì?

Tự kỷ là một tập hợp các rối loạn phát triển, biểu hiện ở nhiều mức độ khác nhau, thường bắt đầu từ sớm, thường là trước 3 tuổi và có xu hướng kéo dài. Bệnh này được xem như là một dạng rối loạn của hệ thống thần kinh, thường có liên quan đến sự biến đổi về cấu trúc và hoạt động của não, bao gồm sự thay đổi trong cấu trúc tiểu não, thùy thái dương, thùy trán, cũng như các bất thường sinh hóa và di truyền.

Tỉ lệ trẻ mắc tự kỷ đang có xu hướng tăng trong những năm gần đây, ước tính khoảng 1/100 trẻ bị ảnh hưởng, với tỷ lệ cao hơn ở nam giới so với nữ giới từ 4 đến 6 lần. Biểu hiện chính của tự kỷ thường bao gồm sự kém tương tác xã hội, khó khăn trong giao tiếp và hành vi không bình thường.

Nếu bạn là bố mẹ của một đứa trẻ mắc tự kỷ, đừng quá lo lắng, vì hiện nay có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả như liệu pháp tâm lý và các phương pháp tăng cường chức năng não, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của trẻ.

Một vài nguyên nhân gây tự kỷ ở trẻ

Hiện vẫn chưa có thông tin chính xác về nguyên nhân gây ra bệnh tự kỷ ở trẻ. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tự kỷ có liên quan đến cả yếu tố di truyền và tác động của môi trường sống.

Về di truyền, sự phát triển bất thường của não có thể do một số gen gây tổn thương não. Bệnh tự kỷ có xu hướng di truyền trong gia đình, vì vậy, nếu có thành viên trong gia đình mắc tự kỷ, nguy cơ trẻ mắc bệnh này cũng sẽ cao hơn.

Môi trường sống cũng đóng vai trò quan trọng. Trong thai kỳ, nếu mẹ tiếp xúc thường xuyên với các chất độc hại như rượu, ma túy, thuốc lá, có thể tăng nguy cơ trẻ mắc tự kỷ sau khi sinh. Ngoài ra, các vấn đề sức khỏe của người mẹ khi mang thai như sinh non hoặc nhiễm trùng thai nhi cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển tự kỷ cho trẻ.

Tự kỷ thường đi kèm với các bệnh lý khác như bại não, hội chứng Down và loạn dưỡng cơ.

Phương pháp trị liệu trẻ tự kỷ

Điều trị tự kỷ cho trẻ từ sớm sẽ mang lại hiệu quả cao hơn, giúp trẻ nhanh chóng hòa nhập với xã hội và có cơ hội phát triển bản thân. Một vài phương pháp trị liệu trẻ tự kỷ:

Phương pháp y sinh học

• Hóa dược: Hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc hiệu để điều trị bệnh tự kỷ cho trẻ. Mặc dù vậy, bác sĩ có thể kê đơn cho trẻ các loại thuốc để điều trị các triệu chứng liên quan đến tự kỷ như động kinh, rối loạn tăng động giảm chú ý, rối loạn giấc ngủ, trầm cảm, có hành vi hung hăng và tự tổn thương bản thân. Tuy nhiên, các thuốc này có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng, do đó chỉ nên sử dụng khi có chỉ định từ bác sĩ và kiểm tra sức khỏe thường xuyên để đánh giá tác dụng của thuốc.
• Vật lý trị liệu: Đây là phương pháp chữa bệnh tự kỷ bằng cách kích hoạt hoạt động của các cơ quan bị suy yếu hoặc không hoạt động bình thường ở trẻ tự kỷ. Phương pháp này giúp trẻ thực hiện các động tác phức tạp như vận động chéo giữa chân và tay, vận động linh hoạt của bàn tay và cải thiện vận động cơ quan phát âm. Ngoài ra, vật lý trị liệu có thể loại bỏ một số hành vi đặc trưng của tự kỷ và thay thế bằng các hành vi tích cực hơn.
• Bấm huyệt: Đây là phương pháp hỗ trợ chữa bệnh tự kỷ cho trẻ đã được chứng minh là hiệu quả. Mặc dù thời gian điều trị kéo dài, nhưng phương pháp này có thể dẫn đến những cải thiện đáng kể như khả năng nói được một số từ và cải thiện khả năng hợp tác xã hội với người lớn và bạn bè.
• Oxy cao áp: Đây là một phương pháp điều trị tự kỷ được áp dụng rộng rãi ở các nước phát triển. Trẻ được đặt trong môi trường oxy tinh khiết (gần như 100%) với áp suất cao, giúp cung cấp lượng oxy cao hơn cho não. Điều này có thể cải thiện tuần hoàn máu và khả năng vận chuyển oxy đến các tế bào và mô cơ thể, giảm viêm và khuyến khích tạo mạch máu mới.

Liệu pháp tâm lý

• Liệu pháp can thiệp tâm thần vận động: giúp trẻ tự kỷ có khả năng phối hợp các chức năng tâm lý để thực hiện các hoạt động tâm lý có ý nghĩa và tăng cường khả năng hợp tác. Phương pháp này cũng sử dụng phân tích hành vi để hiểu rõ hơn về các hành vi của trẻ tự kỷ.
• Liệu pháp chỉnh âm và trị liệu ngôn ngữ: là một trong các phương pháp quan trọng để điều trị tự kỷ cho trẻ. Mục tiêu của liệu pháp này là giúp trẻ tự kỷ nói lưu loát, giao tiếp hiệu quả với mọi người và hiểu rõ ý nghĩa của lời nói.

Tăng cường chức năng não bộ ở trẻ

Trí nhớ là quá trình hoạt động của não nhằm ghi nhận, lưu giữ và gợi nhớ lại thông tin khi cần thiết. Vì vậy, bên cạnh các phương pháp chữa bệnh tự kỷ đã được đề cập, bố mẹ nên quan tâm đến việc bảo vệ sức khỏe não bộ của trẻ bằng cách đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý, cung cấp đủ các vitamin và các yếu tố vi lượng quan trọng để hỗ trợ sự phát triển của não.

Luyện tập tại nhà cho trẻ tự kỷ

• Khuyến khích tương tác xã hội: Gia đình nên đối xử với trẻ tự kỷ như một đứa trẻ bình thường và giúp trẻ hòa nhập vào môi trường xung quanh, nhằm tăng cường khả năng tương tác xã hội của trẻ.
• Chú ý đến sở thích và quan tâm của trẻ: Bắt đầu từ việc mua những đồ chơi mà trẻ thích và khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động đó. Khi trẻ đã quen với đồ chơi, có thể dần giảm dần sự phụ thuộc vào đồ chơi này. Điều này có thể được thực hiện bằng cách không phản ứng quá mạnh khi trẻ yêu cầu và đợi cho đến khi trẻ sử dụng ngôn ngữ để yêu cầu.
• Giao tiếp bằng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu giúp trẻ tự kỷ dễ dàng nắm bắt và áp dụng từ vựng mới.
• Giao tiếp bằng ánh mắt với trẻ: Gia đình nên thường xuyên giao tiếp bằng ánh mắt với trẻ để tăng cường kết nối và hiểu những tình cảm của trẻ.
• Tạo không gian riêng cho trẻ: Cung cấp không gian riêng cho trẻ đảm bảo rằng trẻ có thể thư giãn và phát triển mà không gặp quá nhiều áp lực.
• Tin tưởng và khuyến khích trẻ: Đây là yếu tố quan trọng giúp trẻ tự kỷ phát triển và hòa nhập vào xã hội một cách tự tin.

Trên hành trình trị liệu trẻ tự kỷ, việc sử dụng các phương pháp hiện đại và các phương tiện hỗ trợ tại nhà không chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp và xã hội một cách tự tin mà còn tạo ra những bước tiến quan trọng trong cuộc sống của trẻ.

Nhờ vào sự nỗ lực và sự hỗ trợ đầy tình yêu thương từ gia đình và các chuyên gia, trẻ tự kỷ có thể đối mặt để vượt qua những thử thách và khám phá ra tiềm năng bản thân, xây dựng một tương lai rạng ngời hơn. Hành trình này không chỉ là sự chữa trị mà còn là hành trình để trẻ tự kỷ được yêu thương, chăm sóc và phát triển toàn diện.