Polyp mũi có tự hết không, có phương pháp nào điều trị?

Polyp mũi là một bệnh viêm phổ biến ở niêm mạc mũi và cạnh mũi, ảnh hưởng đến một phần dân số trên thế giới và phổ biến hơn ở người trẻ và trung niên. Câu hỏi thường đặt ra là "Polyp mũi có tự hết không?". Để hiểu rõ hơn về căn bệnh này và cách điều trị, bạn có thể tham khảo bài viết dưới đây.

Polyp mũi là gì?

Polyp mũi là những khối u niêm mạc nhỏ lành tính, mọc dọc theo đường mũi và xoang, xảy ra với 4 dạng khác nhau:

• Polyp mũi phù nề: Là loại phổ biến nhất với các đặc điểm hình thái bao gồm phù nề, tăng sản tế bào biểu mô, dày màng đáy và tăng bạch cầu ái toan.
• Polyp viêm mãn tính hoặc xơ hóa: Đặc trưng bởi tình trạng viêm mãn tính và những thay đổi dị sản của biểu mô nằm phía trên.
• Polyp mũi tuyến huyết thanh: Một biến thể hiếm gặp khác của polyp mũi, có biểu hiện tăng sản rõ rệt của các tuyến huyết thanh, nhưng lại có nhiều điểm tương đồng với loại polyp mũi phù nề.
• Polyp mũi mô đệm không điển hình: Là loại rất hiếm, đòi hỏi nhận thức và kiểm tra mô học cẩn thận để tránh chẩn đoán sai về khối u.

Polyp mũi có thể xảy ra cục bộ ở một bên mũi (do polyp antrochoanal phát sinh trong xoang hàm trên, đi vào vòm họng qua lỗ xoang và khoang mũi sau, làm to hai khoang sau) hay lan tỏa 2 bên mũi (thường liên quan đến viêm mũi xoang mãn tính).

Nguyên nhân gây polyp mũi

Hiểu biết về nguyên nhân của bệnh polyp mũi là rất quan trọng để đánh giá polyp mũi có tự hết không. Polyp mũi không bao giờ được phát hiện bởi một chẩn đoán xác định mà nó được tìm thấy khi nội soi bệnh lý của các bệnh xoang. Do đó, việc phát hiện bệnh polyp mũi luôn cần được điều tra sâu hơn về nguyên nhân của nó.

Nguyên nhân của bệnh polyp mũi chưa được hiểu rõ và chỉ được giải thích bằng một số mối liên hệ bệnh lý được đề xuất:

• Bất thường về giải phẫu;
• Di truyền;
• Viêm mũi xoang mãn tính có polyp mũi: Là một bệnh được đặc trưng bởi các triệu chứng viêm dai dẳng ở niêm mạc mũi và xoang cạnh mũi dẫn đến sự phát triển của polyp mũi.
• Dị ứng: Tình trạng viêm kéo dài do dị ứng có liên quan đến sự khởi phát của polyp mũi. Viêm mũi xoang do dị ứng nấm, thuốc aspirin và hen suyễn là những yếu tố liên quan đến sự phát triển của polyp mũi.
• Tổn thương biểu mô niêm mạc: Biểu mô đường thở là một phần của hệ thống miễn dịch bẩm sinh và có vai trò điều tiết nổi bật trong phản ứng miễn dịch với các tác nhân môi trường, hình thành các rào cản chống lại vi khuẩn và virus. Tuy nhiên, vi khuẩn và virus có thể phá vỡ hàng rào biểu mô, khiến mầm bệnh dễ dàng xâm nhập vào các mô hơn. Nhiễm virus Herpes simplex type 1, rhovirus được chứng minh làm tổn thương đáng kể biểu mô mũi và cho phép tụ cầu vàng bám vào niêm mạc, do đó tạo điều kiện cho sự xâm lấn của mũi dẫn đến tình trạng viêm dai dẳng và sự phát triển polyp mũi.
• Xơ nang: Khi mũi bị phù nề và viêm thì cơ thể hình thành một bức tường xơ như một cơ chế phòng thủ để đáp ứng với tình trạng viêm mãn tính. Việc tái cấu trúc niêm mạc mũi liên quan đến việc tăng cường lắng đọng các bó sợi collagen dày đặc ở niêm mạc bên dưới để ngăn ngừa sự lan rộng phù nề và viêm. Điều này vô tình là phát triển polyp mũi. Bệnh nhân bị xơ nang có xu hướng bị viêm do bạch cầu trung tính trong polyp của họ và thường có thể bị polyp mũi nặng mà không có nguyên nhân gây dị ứng rõ ràng.
• Hội chứng Churg-Strauss (CSS): Đây là một bệnh viêm mạch lan tỏa hiếm gặp, ảnh hưởng đến các mạch máu cỡ nhỏ đến trung bình và hầu như luôn đi kèm với bệnh hen suyễn nặng. Bệnh nhân bị CSS thường có các biểu hiện tai mũi họng như polyp mũi (giai đoạn đầu của hội chứng), viêm mũi dị ứng, viêm mũi xoang mãn tính không có polyp,...

Triệu chứng của polyp mũi

Mặc dù polyp mũi có thể không có triệu chứng ở một số bệnh nhân, nhưng chúng có thể gây ra nhiều vấn đề về mũi bao gồm nghẹt mũi, chảy nước mũi, giảm và/hoặc mất khứu giác. Khi polyp tiếp tục phát triển, tình trạng nghẹt mũi chuyển từ từng cơn sang dai dẳng và bệnh nhân phải thở bằng miệng, gây khô miệng, hôi miệng, khó xì mũi,... Polyp mũi có thể là một hoặc nhiều polyp, có thể sâu hoặc nông. Soi gương có thể phát hiện một số polyp mũi màu đỏ nhạt, một số có màu trắng xám, trong mờ, bề mặt nhẵn, thậm chí có thể dùng ngón tay chạm vào và không đau (vì polyp hầu như không có tế bào thần kinh) ở các trường hợp polyp nằm gần phía ngoài.

Polyp mũi chủ yếu liên quan đến viêm mũi xoang mãn tính có polyp mũi. Để phân biệt với viêm mũi xoang mãn tính không có polyp mũi thì bệnh nhân bị polyp mũi thường không phàn nàn về những triệu chứng đau đầu và đau mặt như bệnh nhân viêm mũi xoang mãn tính không có polyp mũi.

Nếu bạn bị polyp mũi không phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng như viêm tai giữa, viêm họng, viêm xoang, u ác tính ở mũi,… vô cùng nguy hiểm.

Polyp mũi có tự hết không?

Nhiều bệnh nhân mắc polyp mũi thắc mắc rằng "Liệu polyp mũi có tự hết không?". Câu trả lời là "Polyp mũi sẽ không biến mất một cách tự nhiên". Polyp nhỏ có thể được điều trị bằng thuốc xịt steroid. Đối với những trường hợp nặng hơn, có thể xem xét phẫu thuật nội soi,

Phương pháp dùng thuốc

Giai đoạn đầu là thời điểm điều trị bệnh tốt nhất, điều trị đúng nguyên nhân gây polyp mũi ở giai đoạn đầu có thể làm giảm phù nề niêm mạc mũi ở các mức độ khác nhau, cải thiện thông khí mũi và dẫn lưu xoang, giảm chóng mặt và cải thiện chức năng khứu giác.

Thuốc bôi mũi steroid là phương pháp điều trị được lựa chọn trong những trường hợp nhẹ. Chúng làm giảm đáng kể kích thước polyp, nghẹt mũi, chảy nước mũi và tăng luồng không khí trong mũi. Một số trường hợp có thể cần các đợt ngắn steroid đường uống để giảm kích thước polyp trước, sau đó điều trị duy trì bằng steroid dạng xịt mũi.

Phương pháp phẫu thuật

Phẫu thuật chỉ dành cho những trường hợp polyp gây tắc nghẽn nặng, viêm xoang tái phát và điều trị nội khoa thất bại. Phẫu thuật nội soi mang lại nhiều điều kiện ưu việt hơn so với phẫu thuật truyền thống trong việc loại bỏ polyp mũi một cách hoàn chỉnh nhất, tái tạo lại hệ thống dẫn lưu xoang và điều chỉnh các bất thường về giải phẫu của khoang mũi.

“Polyp mũi có tự hết không?” đã được giải đáp trong bài viết trên. Mặc dù không gây đau đớn nhưng những khối u lành tính này có thể gây ra các triệu chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của một người. Phẫu thuật nội soi xoang mũi đúng cách, theo dõi và chăm sóc sau phẫu thuật cẩn thận là chìa khóa để cải thiện tình trạng khỏi bệnh và giảm nhu cầu phẫu thuật. Đây là phương tiện quan trọng để ngăn ngừa tái phát.