Rau dền cơm là món ăn quen thuộc trong bữa cơm gia đình với nhiều cách chế biến như luộc, nấu canh, xào,... Với Đông y, rau dền cơm còn là một trong những vị thuốc có nhiều công dụng chữa trị bệnh.
Đặc điểm nhận dạng rau dền cơm
Có rất nhiều loại rau dền như dền cơm, dền đỏ, dền xanh, dền khoang,... Mỗi loại cây có đặc điểm nhận dạng ở phần lá khác nhau. Chẳng hạn như rau dền đỏ lá cây cây có màu đỏ đều, dền xanh lá tròn, đầu lá không nhọn, màu xanh mướt. Trong khi đó rau dền khoang phần lá chủ yếu là màu xanh, phần gần cuống có màu đỏ sọc. Còn với dền cơm hay còn gọi là dền gai cây khá nhỏ so với những loại dền khác. Cây có tên khoa học là Amaranthus spinosus, thường tự mọc ở những nơi đất bỏ hoang.
Rau dền cơm có thân thảo, thân cây không có lông, nhiều nhánh, có gai ở nách lá. Loại rau này thường có hoa ở ngọn. Phiến lá tròn, dài, có hình bầu dục to khoảng 4 - 10cm, mặt dưới xanh lợt.
Phần lớn phần ngọn non, lá non đều có thể sử dụng để ăn được. Ngoài ra, phần rễ, củ, thân cây được dùng để làm thuốc.
Rau dền cơm
Dược tính của rau dền cơm
Toàn bộ phần rễ, thân, lá và hạt rau dền đều được dùng làm thuốc chữa bệnh.
Theo Đông y cho rằng lá dền gai có vị ngọt nhạt, tính hơi lạnh, có tác dụng thanh nhiệt. Ngoài ra, còn có tính long đờm dùng để trị ho và các bệnh liên quan đến đường hô hấp. Phần thân cây có thể dùng chữa bỏng, đắp tiêu viêm mụn nhọt. Hạt dùng để đắp, băng bó chấn thương,...
Cây dền cơm có chu kỳ phát triển tương đối ngắn. Từ khi nảy mầm khoảng 25 - 30 ngày là có thể thu hoạch. Nếu muốn lấy hạt thì phải chờ thời gian lâu hơn, khoảng 2 tháng.
Rau dền cơm dùng để chữa bệnh
Một số bài thuốc chữa bệnh từ rau dền cơm
Bài thuốc trị gai cột sống và thoái hóa cột sống
Theo kinh nghiệm dân gian thì nhiều người từng bị gai cột sống trong thời gian dài đã sử dụng bài thuốc này và cảm thấy hiệu quả. Bạn hãy chuẩn bị:
- 50g cây chìa vôi
- 30g cây dền gai
- 30g lá lốt
- 30g cỏ xước
- 30g tầm gửi.
Đun cỏ xước, tầm gửi và chìa vôi với 2 lít nước cho đến khi sôi thì cho lá dền gai vào. Đun thêm 3 - 5 phút rồi tắt bếp để nguội. Dùng nước này uống thay nước lọc hằng ngày tình trạng đau do gai cột sống sẽ giảm.
Rau dền cơm trị thoái hoá cột sống
Bài thuốc trị đau rát họng hay đau toàn thân
Hái phần thân, lá cây rau dền cơm với với một lượng vừa đủ, rửa sạch thêm một ít muối hạt và vài lát gừng tươi. Giã tất cả lấy nước uống 1 - 2 lần một ngày cho đến khi đỡ đau họng.
Bài thuốc trị mụn nhọt chưa vỡ
Dùng rễ rau dền cơm đã rửa sạch, giã nát rồi đắp lên mụn nhọt. Rễ có tác dụng gom cồi làm mụn vỡ nhanh hơn.
Bài thuốc trị bỏng nhẹ
Hái thân, lá cây rau dền gai rửa sạch. Đem tất cả giã nát rồi đắp lên vết bỏng. Tính lạnh của cây dền gai sẽ xoa dịu vết bỏng, hỗ trợ giảm đau giúp vết thương mau lành hơn.
Bài thuốc giúp nhuận tràng
Dùng 1 nắm rau dền nhặt rồi rửa sạch và để ráo nước. Luộc sôi trong 3 phút với dầu vừng hoặc bột vừng đen. Dùng hỗn hợp này ăn cùng cơm sẽ giúp nhuận tràng. Hãy ăn mỗi ngày để giảm tình trạng táo bón.
Rau dền cơm giúp nhuận tràng, giảm tình trạng táo bón
Bài thuốc cải thiện tình trạng cao huyết áp
Dùng khoảng 20 gam rau mỗi loại bao gồm: Rau dền cơm, mã đề non, lá dâu bánh tẻ. Rửa sạch toàn bộ và cho vào nồi nấu canh. Món canh này sẽ điều chỉnh huyết áp của bạn về mức an toàn.
Bài thuốc trị ho có đờm
Dùng khoảng 50 - 100g thân, lá cây rau dền gai giã nát, vắt lấy nước uống. Đây là bài thuốc đơn giản nhất để trị ho có đờm.
Hoặc dùng khoảng 50g thân, lá cây rau dền gai, 20g lá bồng bồng, 20g kim ngân hoa, 20g cam thảo đất. Đem tất cả sắc, chia ra uống khoảng 2 - 3 lần trong một ngày. Sau khi đã đỡ ho, bên nên duy trì uống liên tục thêm 1 tháng để chấm dứt tình trạng ho có đờm.
Rau dền cơm trị ho có đờm
Nếu như những nguyên liệu bên trên quá khó tìm. Bạn có thể áp dụng bài thuốc sau với những nguyên liệu đơn giản hơn. Dùng 50g lá rau dền cơm, 15g lá húng chanh, 16g vỏ rễ dâu tằm, 16g cam thảo đất. Đem tất cả sắc uống chia 2 - 3 lần dùng khoảng 5 - 7 ngày sẽ khỏi.
Rau dền cơm thân thuộc không chỉ là món ăn ngon cho bữa cơm hằng ngày còn là bài thuốc trị bệnh an toàn. Hy vọng những thông tin bên trên sẽ hữu ích cho bạn, có thể áp dụng giải quyết ngay tình trạng bệnh của bạn. Lưu ý với những ai có cơ địa nhạy cảm cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Hoàng Vi
Nguồn tham khảo: Sức Khỏe và Đời Sống