Rau mồng tơi có tác dụng gì và lưu ý khi ăn

Mồng tơi là loại rau thường có mặt trong bữa ăn gia đình, nhất là vào những ngày hè nóng bức. Tuy phổ biến là vậy nhưng ít ai biết rau mồng tơi đem lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Cùng Nhà Thuốc Long Châu tìm hiểu trong bài viết dưới đây để biết rau mồng tơi có tác dụng gì và ăn rau mồng tơi có tốt không.

Mô tả cây mồng tơi

Mồng tơi, còn được biết đến với tên gọi khác là mùng tơi, thuộc vào họ Mồng tơi (Basellaceae), và có tên khoa học là Basella rubra L. (được gọi là mồng tơi tía, mồng tơi tím hoặc mồng tơi đỏ với thân và gân lá có màu tía, tím hoặc đỏ) hoặc Basella alba L. (được gọi là mồng tơi xanh với thân xanh). Cây mồng tơi có thân dạng leo, dài khoảng 1,5 - 2m và thường tồn tại từ 1 - 2 năm. Lá mồng tơi mọc đơn lẻ, có cuống, có hình dáng mẫu mực, phiến lá hình trứng với đỉnh lá nhọn, phần gần cuống thuôn hẹp hoặc có một ít co lại, chiều dài từ 3 - 12cm và chiều rộng từ 2 - 6cm. Cụm hoa mồng tơi hình bông nở ở kẽ lá, có kích thước nhỏ, màu trắng hoặc hồng nhạt.

Thành phần hóa học trong rau mồng tơi

Trước khi tìm hiểu rau mồng tơi có tác dụng gì, hãy cùng xem thành phần hóa học có trong rau. Mồng tơi chứa nhiều loại dưỡng chất quan trọng như vitamin A, vitamin B9 (acid folic), vitamin C, canxi, magie, sắt, cùng với một số hợp chất chống oxy hóa, chất saponin và các axit amin thiết yếu như arginin, isoleucine, leucine, lysine, tryptophan. Lượng vitamin C có trong lá mồng tơi cao hơn gấp 3 lần so với rau cải, và lượng vitamin A cũng cao hơn gấp 1,5 lần so với rau xoăn (kale). Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng rau mồng tơi có khả năng kháng ung thư, chống oxy hóa và chống viêm, một phần nhờ có chất beta sitosterol.

Rau mồng tơi có tác dụng gì?

Rau mồng tơi được coi là một loại rau mát mẻ và trong những thời kì nóng nực của mùa hè, nó thường được xem như một loại rau vô cùng quý giá. Trong lĩnh vực Đông y, rau mồng tơi được xem có tính hàn, vị chua, không độc, và tác động đến 5 kinh tâm: Thận, tỳ, can, đại trường, tá tràng. Các tính chất này của rau mồng tơi giúp hỗ trợ việc lợi tiểu, làm mát cơ thể, giải độc, làm đẹp da, và cả trong việc điều trị các vấn đề như rôm sảy và mụn nhọt. Trong những tài liệu cổ xưa, được ghi chép rằng rau mồng tơi có vị chua, tính hàn, tính hoạt, không độc, và thường được sử dụng để giải nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa, và làm lợi đại tiểu trường.

Ở Việt Nam, rau mồng tơi thường được sử dụng để nấu canh để tạo cảm giác mát mẻ cho bữa ăn và ít được sử dụng như một thành phần trong thuốc.

Ở Indonesia rau mồng tơi có tác dụng gì? Tại đây người dân thường sử dụng rau mồng tơi để giúp trẻ em bị táo bón và cũng được sử dụng trong quá trình chăm sóc phụ nữ sau khi sinh. Nhiều người còn sử dụng rau mồng tơi để nhuộm màu đỏ cho mứt. Khi thêm chanh vào, màu sắc của mứt sẽ trở nên đậm hơn, tuy nhiên không nên sử dụng quá nhiều.

Ở Ấn Độ và Bangladesh, rau mồng tơi thường được sử dụng để điều trị các vấn đề liên quan đến thiếu máu do chứa nhiều sắt. Nó cũng được biết đến với khả năng chống viêm, tác động lợi tiểu và hỗ trợ cho hệ tiêu hóa. Nhờ vào màu sắc tím đen của quả, nước từ quả rau mồng tơi có thể được sử dụng để nhuộm màu thực phẩm hoặc để làm màu cho môi và má.

Những đối tượng nên ăn rau mồng tơi

Rau mồng tơi có tác dụng gì đã được giải đáp ở phía trên. Vậy với những công dụng đó, mồng tơi phù hợp với những đối tượng nào?

• Người bị táo bón: Theo quan niệm Đông y, rau mồng tơi có tính lạnh, tính hoạt, không độc; hỗ trợ tiêu hóa, tạo lợi đại tiểu trường. Điều trị thường được áp dụng cho trường hợp táo bón, khó tiêu, đặc biệt là ở trẻ em và phụ nữ mang thai gặp vấn đề về tiêu hóa.
• Hỗ trợ cho mẹ bầu: Rau mồng tơi mang lại lợi ích cho các bà bầu và thai nhi thông qua chứa axit folic, một loại vitamin B giúp ngăn ngừa các khuyết tật ống thần kinh bẩm sinh như tật nứt đốt sống. Sắt cũng là một thành phần quan trọng trong rau mồng tơi, có lợi cho phụ nữ mang thai bằng cách tham gia vào việc tạo tế bào mới, củng cố sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa ung thư.
• Hỗ trợ đối với thừa cân và mỡ máu: Chất nhầy pectin trong rau mồng tơi có khả năng hấp thụ cholesterol có hại, hạn chế việc hấp thu này qua thành ruột. Nhờ vào tính chất này, cholesterol không bị hấp thu vào máu mà được đưa ra ngoài qua đường tiêu hóa, giúp giảm cân. Tính năng này của rau mồng tơi không chỉ làm dịu tiêu hóa, giảm nhiệt mà còn giúp kiểm soát cân nặng, ngăn chặn tình trạng thừa cân, béo phì. Do đó, rau mồng tơi đặc biệt thích hợp cho những người có vấn đề về mỡ máu, đường huyết cao và mong muốn giảm cân.
• Khả năng lành vết thương: Dịch cốt của rau mồng tơi có khả năng giúp lành các vết thương, đặc biệt là những vết bỏng. Điều này chủ yếu xuất phát từ khả năng của chất nhầy trong rau mồng tơi, giúp tăng tốc quá trình lành vết thương.
• Khối sỏi thận: Rau mồng tơi chứa axit oxalic và purin có thể khiến việc tiêu thụ lớn gây ra việc chuyển hóa thành axit uric. Điều này có thể làm tăng nồng độ canxi oxalate trong nước tiểu, tạo điều kiện cho sự hình thành của sỏi thận và gây nguy cơ cho sức khỏe. Mức acid uric cao có thể làm gia tăng rủi ro về sỏi thận và làm tăng lượng canxi oxalate trong nước tiểu, dẫn đến tình trạng sỏi thận ngày càng nặng nề.
• Tiêu chảy: Người đang phải đối mặt với tiêu chảy cũng nên tránh tiêu thụ rau mồng tơi. Rau mồng tơi thường được sử dụng để làm món ăn mát mẻ và thêm vào tăng dịch, giúp ngăn khô hạn và tạo điều kiện chống táo bón nhờ vào tính chất lạnh của nó. Tuy nhiên, do cùng tính chất này, người đang phải đối mặt với tiêu chảy hoặc tiêu chảy lỏng không nên ăn rau mồng tơi. Đối với những trường hợp này, việc tiêu thụ rau mồng tơi có thể gây hại, làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Nếu bạn lo ngại về sự an toàn của rau mồng tơi mua từ chợ, bạn có thể trồng rau mồng tơi tại sân thượng hoặc vườn nhà để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

Trên đây là những thông tin giải đáp rau mồng tơi có tác dụng gì. Tuy đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng bạn cũng nên ăn mồng tơi với lượng vừa phải.

Xem thêm:

• Bật mí những lợi ích của rau mồng tơi với bệnh tiểu đường
• Rau mồng tơi kỵ gì? Tìm hiểu những thực phẩm cần hạn chế khi kết hợp