tTG là gì? Ý nghĩa của tTG trong xét nghiệm bệnh Coeliac

Trong lĩnh vực y học, tTG là một enzyme chủ yếu được tìm thấy trong cơ thể con người và đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sinh học. Tuy nhiên, tTG cũng là một kháng nguyên quan trọng trong việc chẩn đoán một số bệnh lý như bệnh Coeliac. Hãy cùng khám phá sâu hơn về tTG là gì và vai trò của nó trong y học qua bài viết dưới đây.

Tìm hiểu tTG là gì?

Khái niệm tTG là viết tắt của Tissue transglutaminase, đây là một enzyme có mặt tự nhiên trong cơ thể con người, thường được tìm thấy trong nhiều loại tế bào và mô khác nhau. Chức năng chính của tTG là gì? TTG thực hiện quá trình gắn kết các phân tử protein bằng cách tạo ra liên kết chéo giữa các axit amin khác nhau. Quá trình này góp phần vào sự cơ địa và cấu trúc của các protein, ảnh hưởng đến nhiều quá trình sinh học, bao gồm cả quá trình tổng hợp protein và quá trình biểu hiện gen.

Trong lĩnh vực y học, tTG cũng được sử dụng trong quá trình chẩn đoán và theo dõi một số bệnh lý. Đặc biệt, tTG đã trở thành một chỉ báo quan trọng trong việc chẩn đoán bệnh Coeliac. Trong bệnh Coeliac, tTG thường tương tác với gliadin - một thành phần của gluten trong thực phẩm, góp phần vào phản ứng miễn dịch và gây tổn thương niêm mạc ruột non. Do đó, việc đo lượng kháng thể chống lại tTG trong huyết thanh có thể giúp xác định mức độ phản ứng miễn dịch và đưa ra chẩn đoán bệnh Coeliac.

Phạm vi ứng dụng của xét nghiệm tTG & GAF-3X (IgA, IgG)?

Ở phần trên, chúng ta đã nắm được tTG là gì? Phạm vi ứng dụng của xét nghiệm tTG & GAF-3X (IgA, IgG) bao gồm việc phân tích mẫu huyết thanh hoặc huyết tương để xác định sự hiện diện của các kháng thể đặc hiệu đối với hai loại kháng nguyên cụ thể là transglutaminase mô (tTG) và gliadin (GAF-3X). Mục đích của việc này là để đặt ra chẩn đoán cho các bệnh như không dung nạp gluten (còn gọi là bệnh Coeliac) và bệnh da bọng nước Duhring. Trong trường hợp có sự giảm sút hoặc không có sự hiện diện của immunoglobulin A (IgA), việc xác định các kháng thể nhóm G (IgG) trở nên quan trọng hơn.

Xét nghiệm huyết thanh này cũng có khả năng xác định các kháng thể đặc hiệu như kháng màng sợi cơ (endomysium) và gliadin (IgA và IgG), hai chỉ số mà các bác sĩ thường sử dụng để chẩn đoán bệnh không dung nạp gluten (bệnh Coeliac hay còn gọi là bệnh tiêu chảy mỡ Sprue). Ngoài ra, thông qua việc theo dõi các mẫu xét nghiệm theo thời gian, xét nghiệm này cũng có thể đánh giá sự tiến triển của bệnh và hiệu quả của liệu pháp điều trị, từ đó giúp bệnh nhân hiểu được tTG là gì, biết cải thiện quản lý và điều trị cho bệnh nhân.

Tìm hiểu về dịch tễ học của bệnh Coeliac

Bên cạnh thắc mắc tTG là gì thì những thông tin về bệnh Coeliac cũng được nhiều người quan tâm. Bệnh Coeliac là một căn bệnh tự miễn có nguồn gốc di truyền, nơi hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng với việc tiêu thụ gluten, một loại protein được tìm thấy trong lúa mì, lúa mạch, yến mạch. Gliadin, một thành phần của gluten, được xem là chính yếu tố gây ra phản ứng miễn dịch trong bệnh Coeliac.

Triệu chứng của bệnh có thể bao gồm tiêu chảy, đầy hơi, đau bụng và mệt mỏi. Bên cạnh đó, suy giảm hấp thụ chất dinh dưỡng có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, sụt cân và thiếu máu. Ngoài ra, một số bệnh nhân bị bệnh Coeliac cũng có thể phát triển các vấn đề về da như da bọng nước Duhring, cùng với các biến chứng khác như loãng xương.

Các nhà nghiên cứu cũng quan tâm đến các yếu tố di truyền và môi trường ảnh hưởng đến sự phát triển của bệnh Coeliac. Nghiên cứu dịch tễ học giúp hiểu rõ hơn về phạm vi của bệnh, tần suất xuất hiện và tìm ra các yếu tố nguy cơ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của bệnh, từ đó giúp cải thiện việc chẩn đoán và điều trị.

Tìm hiểu cơ chế của bệnh Coeliac

Cơ chế bệnh sinh của Coeliac là một quá trình phức tạp, phụ thuộc vào sự tương tác giữa yếu tố di truyền và các yếu tố môi trường. Khi gliadin, một thành phần của protein gluten trong thực phẩm, không được tiêu hóa hoàn toàn ở ruột, các peptide gliadin còn lại có thể xâm nhập qua lớp biểu mô của niêm mạc ruột non và đi vào lớp mô liên kết phía dưới. Ở đây, enzyme tissue transglutaminase (tTG) thường sẽ thực hiện việc loại bỏ các mảnh protein này, đồng thời chuyển đổi amino acid glutamine thành glutamic acid.

Trong trường hợp có yếu tố di truyền như human leukocyte antigens (HLA)-DQ2 hoặc DQ8, các peptide gliadin này sẽ tương tác với tế bào trình diện kháng nguyên, kích thích hệ thống miễn dịch. Kết quả, các cytokine tiền viêm được phát hành, kháng thể đặc hiệu chống lại gliadin và các enzyme tTG tự thân được sản xuất. TTG là gì thì ở phần trên chúng tôi đã chia sẻ cụ thể. Phản ứng miễn dịch này gây ra viêm và hủy hoại niêm mạc ruột, dẫn đến các biến đổi mô học như sự xuất hiện của các dạng teo nhung mao và sự tăng sản của các nang trên bề mặt ruột.

Bệnh Coeliac được chia thành ba loại dựa trên mức độ nghiêm trọng của biến đổi mô học trên niêm mạc ruột:

• Marsh loại I: Có sự tăng số lượng lymphocytes nội mô (> 40 IEL/100 tế bào biểu mô) nhưng cấu trúc niêm mạc vẫn bình thường.
• Marsh loại II: Có sự tăng sản của các nang nhưng cấu trúc biểu mô vẫn bình thường.
• Marsh loại III: Có sự tăng số lượng lymphocytes nội mô, sự tăng sản của các nang, hủy hoại tế bào biểu mô và teo biểu mô. Loại III có thể được chia thành Marsh IIIA (teo một phần biểu mô), Marsh IIIB (teo phần lớn biểu mô) và Marsh IIIC (teo hoàn toàn biểu mô).

Ý nghĩa của xét nghiệm IgA và IgG kháng tTG & GAF-3X

Ý nghĩa của việc phân tích profile Coeliac IgA và IgG kháng tTG & GAF-3X là không thể phủ nhận trong quá trình chẩn đoán và theo dõi bệnh Coeliac. Phương pháp này không chỉ kinh tế mà còn không gây tổn thương cho bệnh nhân. Trong trường hợp mà mức độ kháng thể anti-tTG IgA cao, có thể chẩn đoán bệnh mà không cần thiết phải thực hiện sinh thiết ruột non, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bệnh nhân.

Các kháng thể IgA chống lại tTG hoặc endomysium được coi là đặc biệt nhạy và đặc hiệu trong việc chẩn đoán bệnh Coeliac. Sử dụng phương pháp ELISA để phát hiện kháng thể chống lại gliadin (GAF-3X) cung cấp một cách tiếp cận đáng tin cậy, đặc biệt là khi kết hợp với các phương pháp xét nghiệm khác như IIFT trên BIOCHIP hay trong các kit xét nghiệm bệnh.

Đánh giá HLA đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán bệnh Coeliac, đặc biệt là trong các trường hợp mà các kết quả xét nghiệm không rõ ràng hoặc khi bệnh nhân không có triệu chứng nhưng có nguy cơ cao. Việc loại trừ khả năng mắc bệnh Coeliac với kết quả âm tính cho các yếu tố HLA-DQ2 và DQ8 tới 98% là một phần quan trọng trong quá trình chẩn đoán.

Các phản ứng antigen-kháng thể cung cấp thông tin quan trọng để theo dõi hiệu quả của chế độ ăn kiêng gluten. Sự giảm đáng kể trong mức độ kháng thể thường đi kèm với việc điều trị hiệu quả và thường được kết hợp với sự cải thiện của các triệu chứng lâm sàng.

Profile Coeliac IgA và IgG cung cấp một cái nhìn toàn diện và chính xác hơn về tình trạng bệnh, đặc biệt là khi kết hợp sử dụng cả hai loại kháng thể chống lại tTG và GAF-3X. Việc thực hiện xét nghiệm IgG cũng quan trọng đặc biệt trong trường hợp bệnh nhân thiếu hụt IgA. Sử dụng kháng nguyên GAF-3X cũng đem lại độ nhạy cao hơn trong việc chẩn đoán, đặc biệt là ở trẻ em dưới 2 tuổi.

Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ thông tin chi tiết về kháng thể tTG là gì và ý nghĩa của tTG trong việc chẩn đoán bệnh Coeliac. Hy vọng rằng kiến thức này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò quan trọng của tTG, đồng thời nâng cao nhận thức về sức khỏe và phòng tránh bệnh tật hiệu quả.