Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.
Khánh Vy
21/10/2025
Mặc định
Lớn hơn
Việc đặt điện thoại bên cạnh giường ngủ rồi tắt sóng điện thoại khi ngủ đang được nhiều người quan tâm như một cách để bảo vệ giấc ngủ. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu ngay từ đầu việc này có cần thiết không, nên hay không nên, và cách thực hiện đúng nếu bạn chọn làm như vậy.
Giấc ngủ là nền tảng của sức khỏe - khi chúng ta ngủ không ngon, nhiều hệ lụy có thể phát sinh. Với mức độ sử dụng điện thoại di động ngày càng cao, nhiều người đặt ra câu hỏi: Việc tắt sóng điện thoại khi ngủ có giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ? Có thật sự an toàn hay chỉ là thói quen?
“Tắt sóng điện thoại khi ngủ” là việc bạn đặt điện thoại ở chế độ máy bay (Airplane Mode) hoặc tắt hoàn toàn kết nối dữ liệu/sóng di động (GSM/4G/5G) vào ban đêm, với mục đích giảm bớt tác động từ sóng điện thoại và hạn chế các tín hiệu điện từ xung quanh cơ thể khi ngủ.
Khác với việc tắt nguồn điện thoại hoàn toàn, chế độ này vẫn cho phép bạn sử dụng đồng hồ, nghe nhạc hoặc báo thức nhưng không nhận cuộc gọi, tin nhắn hay thông báo mạng xã hội.
Đây là một hành động nhỏ nhưng ngày càng được nhiều người quan tâm vì mang lại cảm giác an tâm hơn khi ngủ, nhất là trong bối cảnh điện thoại di động gần như luôn ở bên cạnh chúng ta 24/7.
Nhiều người lo ngại rằng sóng vô tuyến (radio-frequency electromagnetic fields - RF-EMF) từ điện thoại có thể ảnh hưởng tới giấc ngủ hoặc sức khỏe thần kinh. Một số nghiên cứu đăng trên Frontiers in Public Health từng đề cập rằng RF-EMF có khả năng tác động đến hoạt động điện não, đặc biệt trong giai đoạn ngủ sâu (Non-REM).
Bên cạnh đó, nhiều người có thói quen kiểm tra điện thoại ngay trước khi ngủ hoặc đặt điện thoại gần đầu, khiến việc tiếp xúc với ánh sáng xanh và thông báo liên tục có thể làm giảm khả năng đi vào giấc ngủ nhanh.
Một nhóm khác đơn giản chỉ muốn tạo ra “môi trường ngủ sạch” - ít ánh sáng, ít kích thích và không bị gián đoạn bởi âm thanh hay rung báo tin nhắn. Việc tắt sóng điện thoại khi ngủ vì thế trở thành một thói quen giúp họ cảm thấy yên tâm và ngủ sâu hơn.
Mặc dù Việt Nam chưa có thống kê cụ thể về tỷ lệ người tắt sóng khi ngủ, nhưng có thể thấy xu hướng sử dụng điện thoại trước giờ ngủ rất phổ biến, đặc biệt trong nhóm thanh niên và người làm việc văn phòng. Điều đó khiến vấn đề “tắt sóng điện thoại khi ngủ” trở nên đáng để quan tâm cả về mặt thói quen và sức khỏe cộng đồng.
Bằng chứng khoa học về việc sóng điện thoại và giấc ngủ được thể hiện thông qua một số nghiên cứu:
Một nghiên cứu dọc trên 955 người trưởng thành (30 - 60 tuổi) tại Thụy Sĩ, theo dõi suốt 1 năm, cho thấy không có mối liên hệ rõ ràng giữa việc sử dụng điện thoại/máy không dây với chất lượng giấc ngủ hoặc tình trạng buồn ngủ ban ngày (PLoS One, 2012).
Ngược lại, một thử nghiệm ngẫu nhiên nhỏ (12 người) kéo dài 4 tuần cho thấy: Khi bị chiếu RF-EMF 2.45 GHz từ thiết bị tương tự “baby-monitor”, chất lượng ngủ chủ quan giảm và có thay đổi nhẹ trong sóng điện não EEG ở giai đoạn Non-REM (Frontiers in Public Health, 2024).
Một nghiên cứu khác trên trẻ em độ tuổi 9 ‑ 12 tại Hà Lan và Tây Ban Nha cho thấy: Tổng liều RF‑EMF trong cả ngày không liên quan tới các chỉ số về giấc ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ. Tuy nhiên, ở nhóm có liều RF‑EMF từ cuộc gọi điện thoại cao vào buổi tối, thời gian ngủ tổng thể giảm (khoảng ~12 phút) so với nhóm không có liều này và nghiên cứu nhấn mạnh chưa thể khẳng định mối quan hệ nhân quả (Environ Res, 2022).
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), “Không có bằng chứng thuyết phục rằng các triệu chứng như rối loạn giấc ngủ hay đau đầu là hậu quả trực tiếp của việc tiếp xúc với RF-EMF ở mức độ môi trường thông thường.”
Ngoài ra, các tổng quan khoa học được công bố trên PMC cho thấy rằng dù có một số thay đổi nhẹ trong điện não đồ (EEG) trong điều kiện thử nghiệm, nhưng chưa có bằng chứng lâm sàng khẳng định ảnh hưởng tiêu cực đáng kể đến sức khỏe tổng thể.
Nhìn chung, dữ liệu hiện có chưa đủ mạnh để khẳng định rằng sóng điện thoại gây rối loạn giấc ngủ trong điều kiện sử dụng bình thường. Tuy nhiên, các yếu tố khác như ánh sáng xanh từ màn hình, thói quen kiểm tra điện thoại trước khi ngủ, hay âm thanh thông báo liên tục lại có ảnh hưởng rõ rệt hơn đến giấc ngủ của con người.
Vì vậy, việc tắt sóng điện thoại khi ngủ có thể không phải vì sợ “sóng gây hại”, mà nên được xem là một phần của chiến lược vệ sinh giấc ngủ (sleep hygiene) - tức là xây dựng môi trường và thói quen lành mạnh để giúp bạn dễ ngủ và ngủ sâu hơn.
Tắt sóng điện thoại khi ngủ có cả lợi ích và hạn chế:
Lợi ích:
Hạn chế/cần lưu ý:
Như vậy, tắt sóng điện thoại khi ngủ không phải là “phương thuốc chữa mất ngủ”, mà là một thói quen hỗ trợ giúp giảm kích thích từ công nghệ, tạo điều kiện cho giấc ngủ chất lượng hơn.
Bước chuẩn bị trước khi ngủ:
Nếu bạn lo bỏ lỡ cuộc gọi quan trọng, có thể:
Kiểm tra và theo dõi hiệu quả:
Việc tắt sóng điện thoại khi ngủ là một hành động nhỏ nhưng có thể mang lại nhiều lợi ích trong việc tạo môi trường ngủ lành mạnh. Dù chưa có bằng chứng khoa học khẳng định sóng điện thoại gây mất ngủ, nhưng rõ ràng việc giảm bớt kích thích từ màn hình, thông báo và sóng điện từ giúp cơ thể dễ dàng thư giãn hơn.
Bạn có thể xem việc này như một phần của thói quen “vệ sinh giấc ngủ” - giống như việc tắt đèn, đóng cửa và chuẩn bị tâm lý nghỉ ngơi. Hãy thử áp dụng, quan sát hiệu quả và duy trì nếu thấy phù hợp. Một giấc ngủ trọn vẹn không chỉ đến từ việc tắt sóng điện thoại khi ngủ, mà còn từ sự cân bằng giữa lối sống, tinh thần và thói quen sinh hoạt hàng ngày.
Dược sĩ Đại học Nguyễn Tuấn Trịnh
Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.