Ánh sáng xanh là gì? Ánh sáng xanh tác động đến cơ thể chúng ta như thế nào?

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ánh sáng xanh, từ nguồn gốc, tính chất của nó đến những nguy cơ tiềm tàng đối với cơ thể và các biện pháp để bảo vệ bản thân khỏi những tác động không mong muốn của ánh sáng xanh. Hãy cùng khám phá để có cái nhìn toàn diện về một loại ánh sáng đang ngày càng trở nên phổ biến trong cuộc sống của chúng ta bạn nhé!

Ánh sáng xanh là gì?

Tổng quan về ánh sáng xanh

Ánh sáng xanh là một loại ánh sáng có thể nhìn thấy, với bước sóng ngắn nằm trong khoảng từ 380 đến 495 nanomet (nm). Nó phát ra từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm các thiết bị điện tử như máy tính, máy tính bảng, điện thoại di động, tivi, cũng như từ đèn LED và đèn huỳnh quang. 

Ánh sáng xanh được chia thành hai loại chính: Ánh sáng xanh tím với bước sóng từ 380nm đến 450nm và ánh sáng xanh lam với bước sóng từ 450nm đến 495nm.

Ánh sáng xanh có năng lượng photon cao hơn so với các màu sắc khác trong quang phổ nhìn thấy như màu xanh lục hoặc đỏ. Do đó, khi tiếp xúc với mức độ ánh sáng xanh cao, có nguy cơ gây tổn thương cho các tế bào trong cơ thể. Khi mắt liên tục tiếp xúc với ánh sáng xanh có cường độ cao, có thể xảy ra tổn thương đối với các tế bào biểu mô sắc tố trong võng mạc, gây rối loạn điều tiết mắt, giảm thị lực và tăng nguy cơ mắc các vấn đề về thị lực như mù lòa.

Nguồn gốc của ánh sáng xanh

Nguồn gốc của ánh sáng xanh từ tự nhiên và nhân tạo. Dù lượng ánh sáng xanh từ các thiết bị nhân tạo ít hơn so với ánh sáng phát ra từ mặt trời, nhưng do thời gian tiếp xúc lâu dài và khoảng cách gần, nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Nguồn ánh sáng xanh tự nhiên chủ yếu đến từ mặt trời, ánh sáng xanh từ mặt trời giúp tăng cường sự tập trung và duy trì sự tỉnh táo cho cơ thể.

Ngược lại, ánh sáng xanh nhân tạo phát ra từ các thiết bị trong gia đình như đèn LED, đèn huỳnh quang, tivi màn hình phẳng, máy tính, điện thoại thông minh và máy tính bảng. Mặc dù các thiết bị này phát ra ánh sáng xanh với cường độ khác nhau, nhưng nếu tiếp xúc thường xuyên, nguy cơ gây hại cho mắt là rất cao:

• Đèn huỳnh quang: Phát ra khoảng 25% ánh sáng xanh có hại. Dù tỷ lệ này thấp hơn so với ánh sáng từ mặt trời, nhưng do khoảng cách gần và thời gian tiếp xúc kéo dài, nó vẫn có thể gây hại đáng kể cho mắt.
• Các thiết bị điện tử (đèn LED): Sử dụng trong màn hình máy tính, máy tính bảng, điện thoại thông minh và tivi, phát ra khoảng 35% ánh sáng xanh có hại. Do tiếp xúc trực tiếp, gần với mắt, nguy cơ có thể cao hơn.
• Mỗi thiết bị điện tử có bước sóng ánh sáng xanh khác nhau, ví dụ: Điện thoại là 455nm, tivi là 450nm, máy tính, laptop là 450nm, đèn bàn là 435nm. Tất cả đều nằm trong quang phổ ánh sáng xanh có hại cho mắt. Do đó, việc duy trì khoảng cách hợp lý và cẩn trọng khi sử dụng các thiết bị này là rất quan trọng, theo khuyến cáo của các chuyên gia nhãn khoa.

Ánh sáng xanh tác động đến cơ thể chúng ta như thế nào?

Ánh sáng xanh đem lại lợi ích gì?

Trong một số trường hợp, việc tiếp xúc hợp lý với ánh sáng xanh có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe. Các nghiên cứu cho thấy ánh sáng xanh có khả năng điều chỉnh chu kỳ sinh học, cải thiện sự tỉnh táo, nâng cao trí nhớ cũng như chức năng nhận thức. Hiệu ứng này chủ yếu là do ánh sáng xanh kích thích sản xuất melatonin trong tuyến tùng, ảnh hưởng đến mức cortisol trong suốt cả ngày và điều chỉnh nhịp sinh học của cơ thể.

Tuy nhiên, những lợi ích này chỉ xảy ra khi chúng ta tiếp xúc với ánh sáng xanh tự nhiên vào ban ngày. Ngược lại, rối loạn giấc ngủ có thể xảy ra nếu sử dụng thiết bị điện tử phát ra ánh sáng xanh vào ban đêm.

Ánh sáng xanh còn được áp dụng trong điều trị một số vấn đề tâm lý như rối loạn cảm xúc và chứng trầm cảm theo mùa (SAD). Tuy nhiên, với sự gia tăng sử dụng thiết bị điện tử hiện nay, ánh sáng xanh không kiểm soát đang gây ra nhiều vấn đề sức khỏe hơn là mang lại lợi ích.

Ánh sáng xanh gây ra tác động có hại gì?

Mặc dù ánh sáng xanh mang lại một số lợi ích, việc tiếp xúc quá nhiều, đặc biệt là với nguồn ánh sáng nhân tạo, có thể gây hại cho thị lực. Cụ thể, các tác động tiêu cực của ánh sáng xanh đối với mắt bao gồm:

• Mỏi mắt và khô mắt: Anh sáng xanh phát ra từ các thiết bị kỹ thuật số như máy tính, điện thoại, tivi có thể làm giảm độ tương phản hình ảnh, từ đó gia tăng áp lực lên mắt và gây ra hiện tượng mỏi mắt. Đồng thời, làm giảm tần suất chớp mắt, dẫn đến tình trạng khô mắt do ảnh hưởng đến lớp phim nước mắt.
• Tăng nguy cơ thoái hóa điểm vàng: Tiếp xúc thường xuyên với ánh sáng xanh từ các màn hình thiết bị điện tử có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa điểm vàng. Loại ánh sáng này có thể làm tổn thương các tế bào nhạy cảm trong võng mạc, và đây là một tình trạng có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.
• Gây hội chứng thị giác màn hình: Hội chứng thị giác màn hình là một tình trạng phổ biến khi người dùng tiếp xúc liên tục với thiết bị phát ánh sáng xanh. Triệu chứng có thể bao gồm mờ mắt, khó tập trung, khô hoặc nhức mỏi mắt, song thị, đau đầu và đau cổ. Những tình trạng này có thể dẫn đến lão hóa mắt sớm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
• Có thể gây đục thủy tinh thể: Thủy tinh thể của mắt hấp thụ ánh sáng xanh để bảo vệ võng mạc. Tuy nhiên, sự hấp thụ này có thể góp phần vào sự lão hóa và dẫn đến đục thủy tinh thể.
• Ảnh hưởng đến khúc xạ và thị lực ở trẻ em: Trẻ em tiếp xúc thường xuyên với ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử có nguy cơ phát triển thị lực kém và cận thị.
• Ánh sáng xanh còn ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone melatonin, hormone được cơ thể tiết ra vào ban đêm để tạo cảm giác buồn ngủ và giúp bạn cảm thấy mệt mỏi. Bạn có thể gặp khó khăn trong việc ngủ dẫn đến tình trạng trằn trọc và giấc ngủ không sâu, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

Giải pháp giúp giảm tác động có hại của ánh sáng xanh

Hiểu ánh sáng xanh là gì, bao gồm các lợi ích và tác động có hại của nó đối với mắt, là điều quan trọng để bảo vệ sức khỏe thị lực của bạn. Dưới đây là một số biện pháp bạn có thể áp dụng để giảm thiểu tác động tiêu cực của ánh sáng xanh:

• Thường xuyên nghỉ ngơi và nhìn vào các vật thể xa để giúp mắt điều tiết và thư giãn.
• Giảm tiếp xúc liên tục với các thiết bị điện tử, dành thời gian cho các hoạt động ngoài trời.
• Giữ một khoảng cách thích hợp giữa mắt và các màn hình để giảm căng thẳng cho mắt.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng kính lọc ánh sáng xanh khi làm việc với máy tính và các thiết bị điện tử.
• Sử dụng thuốc nhỏ mắt để ngăn ngừa tình trạng khô, kích ứng mắt.
• Cài đặt bộ lọc ánh sáng xanh trên điện thoại thông minh, máy tính bảng, máy tính để giảm độ chói và lượng ánh sáng xanh.
• Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất tốt cho mắt, chẳng hạn như vitamin A, E, C, B6, B12, và B9.
• Thực hiện kiểm tra mắt ít nhất hai lần mỗi năm để theo dõi sức khỏe mắt và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn.

Ánh sáng xanh, từ cả nguồn tự nhiên và nhân tạo, đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hiện đại. Hiểu rõ ánh sáng xanh là gì và tác động của nó giúp bảo vệ sức khỏe hiệu quả. Hy vọng bài viết đã đem đến cho bạn đọc nhiều kiến thức bổ ích.