Teo dây thần kinh thị giác là gì? Đối tượng nguy cơ cao mắc bệnh

Teo dây thần kinh thị giác có thể ảnh hưởng đến mọi nhóm tuổi và giới tính, tuy nhiên, người lớn tuổi thường là đối tượng gặp phải nhiều hơn. Bên cạnh đó, việc nhận biết và chẩn đoán teo dây thần kinh thị giác có thể khó khăn do các triệu chứng không đặc trưng và có thể bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Do đó, tăng cường nhận thức và sự hiểu biết về teo dây thần kinh thị giác là rất quan trọng để cải thiện khả năng chẩn đoán và điều trị kịp thời cho bệnh nhân.

Teo dây thần kinh thị giác là gì?

Teo dây thần kinh thị giác là tình trạng dây thần kinh chịu tổn thương hoặc bị phá hủy, làm gián đoạn quá trình truyền tải thông tin từ mắt đến hệ thần kinh não. Nguyên nhân gây ra có thể là do tăng áp lực nội nhãn, viêm nhiễm, chấn thương hoặc các bệnh lý tự miễn dịch. Triệu chứng thường gặp nhất là suy giảm thị lực, mất khả năng nhận biết màu sắc, đau mắt. Nếu không được chẩn đoán, điều trị kịp thời, teo dây thần kinh thị giác có thể gây mất thị giác, thậm chí mù lòa.

Việc sử dụng thuật ngữ "optic neuropathy" thay vì "teo dây thần kinh thị giác" được khuyến khích trong lĩnh vực y học để tránh hiểu lầm và tăng sự nhận biết về bệnh lý này.

Nguyên nhân gây bệnh teo dây thần kinh thị giác

Bệnh teo dây thần kinh thị giác do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp:

• Thiếu máu nuôi thần kinh thị: Thiếu máu nuôi dây thần kinh thị giác thường thấy ở các bệnh tắc động mạch tĩnh mạch trung tâm, tắc động mạch cảnh, viêm động mạch sọ não. Điều này có thể là kết quả của một loạt các bệnh lý toàn thân như tăng huyết áp, tiểu đường, xơ vữa động mạch, đặc biệt phổ biến ở người lớn tuổi.
• Viêm dây thần kinh thị: Là nguyên nhân phổ biến nhất gây teo thần kinh thị giác và mất thị giác đột ngột ở người trẻ từ 20 - 50 tuổi, đặc biệt là ở phụ nữ. Tình trạng này thường đi kèm với sự thoái hóa myelin ở chất trắng của não.
• Teo do chèn ép: Khối u, nhiễm trùng, quá trình viêm nhiễm có thể gây tổn thương bên trong hốc mắt làm chèn ép dây thần kinh thị, phù nề đĩa thị, mất thị giác tiến triển. 

• Thâm nhiễm thần kinh thị: Dây thần kinh thị có thể bị thâm nhiễm bởi các nguyên nhân như u thần kinh thị giác, u mao mạch, hay u mạch máu hang, cũng như các loại ung thư biểu mô di căn và ung thư hầu họng. Bệnh sarcoidosis cũng là một trong những nguyên nhân thâm nhiễm phổ biến nhất.
• Chấn thương dây thần kinh thị: Chấn thương trực tiếp hoặc gián tiếp có thể phá vỡ cấu trúc giải phẫu và chức năng sinh lý của dây thần kinh thị như trong tai nạn đạn, dao hoặc xe hơi. Vị trí tổn thương phổ biến nhất là đoạn dây thần kinh thị nằm trong sọ.
• Teo dây thần kinh thị di truyền: Có thể là kết quả của các đột biến gen lặn hoặc gen trội, như teo dây thần kinh thị giác kiểu Behr, kiểu Leber.
• Nguyên nhân khác: Thiếu hụt dinh dưỡng, chất độc hại từ thuốc lá và các chất hóa học như methyl alcohol, ethylene glycol, xyanua, chì, carbon mono oxide cũng có thể gây tổn thương dây thần kinh thị giác.

Ai có nguy cơ mắc teo dây thần kinh thị giác cao?

Các đối tượng có nguy cơ mắc bệnh teo dây thần kinh thị giác bao gồm những người mắc các bệnh lý hoặc chứng bệnh, cũng như những yếu tố thuận lợi cho sự phát triển của bệnh. Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là tăng áp lực nội nhãn, khi áp lực này cao hơn áp lực nhãn cầu, dẫn đến sự suy giảm lưu lượng máu và dưỡng chất đến dây thần kinh thị giác. Bên cạnh đó, các khối u hoặc nhiễm trùng trong vùng mắt có thể chèn ép mạch máu và gây tổn thương cho dây thần kinh thị giác, dẫn đến tình trạng teo dây thần kinh thị giác.

Viêm nhiễm cũng là một yếu tố quan trọng, vì nó có thể làm mất tế bào sợi trục và teo bao myelin, gây ra các vấn đề về truyền tải thông tin từ mắt đến não. Các bệnh lý như viêm nhiễm, u mắt, hoặc các bệnh lý tự miễn dịch có thể gây viêm nhiễm và dẫn đến teo dây thần kinh thị giác. Đặc biệt, những người có tiền sử gia đình về các vấn đề về thị giác cũng nên được chú ý, vì teo dây thần kinh thị giác cũng có thể được di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Do đó, những ai có các yếu tố này nên được theo dõi chặt chẽ, điều trị kịp thời để giảm nguy cơ mắc bệnh teo dây thần kinh thị giác, bảo vệ sức khỏe của mắt, thị giác.

Hy vọng thông qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn tổng quan về bệnh teo dây thần kinh thị giác. Đừng chủ quan khi gặp bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến thị giác như giảm thị lực, đau mắt, hoặc khó khăn trong nhận biết màu sắc. Hãy luôn tự quan tâm đến sức khỏe của mắt, đừng ngần ngại đi khám bác sĩ khi cần thiết để nhận được sự tư vấn và điều trị phù hợp.

Xem thêm: Chất độc thần kinh: Mối đe dọa đến nhân loại