Thắc mắc: Suy tuyến thượng thận có chữa được không?

Suy tuyến thượng thận là tình trạng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe toàn diện, gây mệt mỏi, suy nhược và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống. Nhưng liệu suy tuyến thượng thận có chữa được không? Đâu là cách điều trị an toàn và hiệu quả nhất?

Suy tuyến thượng thận là bệnh gì?

Suy tuyến thượng thận là tình trạng tuyến thượng thận không sản xuất đủ lượng hormone cần thiết, chủ yếu là hormone cortisol và aldosterone, gây rối loạn quá trình chuyển hóa và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Tuyến thượng thận là tuyến nhỏ nằm trên đỉnh hai quả thận, có cấu tạo phần vỏ và tủy, tiết nhiều hormone quan trọng để điều hòa huyết áp, chuyển hóa, phản ứng với stress, cân bằng điện giải và sinh dục.

Suy tuyến thượng thận gồm ba loại chính:

• Suy tuyến thượng thận nguyên phát (bệnh Addison): Tuyến thượng thận bị tổn thương trực tiếp không sản xuất đủ hormone. Nguyên nhân thường là do bệnh tự miễn, nhiễm trùng, xuất huyết hoặc tổn thương khác của tuyến.
• Suy tuyến thượng thận thứ phát: Do tuyến yên không sản xuất đủ hormone ACTH chi phối tiết cortisol của thượng thận, thường liên quan đến u tuyến yên, phẫu thuật, xạ trị hoặc dùng thuốc steroid kéo dài.
• Suy tuyến thượng thận thứ ba (do vùng dưới đồi): Do thiếu hormone CRH kích thích tuyến yên tiết ACTH gây thiếu cortisol.

Triệu chứng suy tuyến thượng thận rất đa dạng như mệt mỏi, chóng mặt, da sạm màu, buồn nôn, giảm huyết áp, hạ đường huyết, đau bụng, rối loạn kinh nguyệt và các biểu hiện khác. Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến suy thượng thận cấp nguy hiểm đến tính mạng.

Giải đáp suy tuyến thượng thận có chữa được không?

Nhiều người thắc mắc suy tuyến thượng thận có chữa được không? Bệnh này có thể điều trị được nhưng trong đa số trường hợp, bệnh nhân cần bù hormone suốt đời để kiểm soát tình trạng thiếu hụt hormone mà tuyến thượng thận không sản xuất đủ.

Chẩn đoán suy tuyến thượng thận dựa trên triệu chứng lâm sàng kết hợp với các xét nghiệm như đo nồng độ cortisol và ACTH trong máu, xét nghiệm điện giải, nghiệm pháp kích thích Synacthen để đánh giá khả năng tiết hormone của tuyến và xét nghiệm kháng thể để phát hiện nguyên nhân tự miễn.

Hình ảnh học như siêu âm, CT hoặc MRI tuyến thượng thận, tuyến yên cũng giúp xác định nguyên nhân bệnh. Qua đó, bác sĩ sẽ phân loại suy tuyến thượng thận (nguyên phát, thứ phát hoặc thứ ba) để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Các phương pháp điều trị chính bao gồm:

• Thay thế hormone: Đây là phương pháp chủ yếu, sử dụng các loại thuốc hormone để bổ sung lượng hormone mà tuyến thượng thận không thể tự sản xuất. Liều lượng thuốc sẽ được điều chỉnh tùy thuộc vào độ tuổi, mức độ thiếu hụt hormone và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân .
• Điều chỉnh liều thuốc: Bệnh nhân cần uống thuốc đều đặn và biết cách điều chỉnh liều lượng trong các tình huống căng thẳng như ốm đau, tiêu chảy, hoặc nhiễm trùng theo hướng dẫn của bác sĩ. Trong trường hợp suy thượng thận cấp hoặc chấn thương nặng, liều corticosteroid cần được tăng lên, thường là tiêm tĩnh mạch .
• Điều trị nguyên nhân (nếu có thể): Đối với suy tuyến thượng thận thứ phát hoặc thứ ba do các nguyên nhân như u tuyến yên hoặc sử dụng corticosteroid kéo dài, việc điều trị nguyên nhân có thể giúp cải thiện tình trạng bệnh.
• Theo dõi định kỳ: Bệnh nhân cần tái khám định kỳ để bác sĩ điều chỉnh liều lượng thuốc và sàng lọc các biến chứng liên quan đến tác dụng phụ của corticosteroid.

Suy tuyến thượng thận có chữa được không? Nhìn chung, phác đồ điều trị sẽ được bác sĩ đưa ra tùy theo từng trường hợp cụ thể, nhưng mục tiêu chính là duy trì lượng hormone ổn định trong cơ thể để bệnh nhân có thể sống bình thường, tránh các triệu chứng như mệt mỏi, sụt cân, hoặc sạm da.

Suy tuyến thượng thận nguy hiểm ra sao?

Suy tuyến thượng thận là một bệnh lý tiềm ẩn nhiều nguy cơ đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất chính là cơn suy tuyến thượng thận cấp. Đây là một tình trạng y tế khẩn cấp có thể dẫn đến tử vong nếu không can thiệp kịp thời.

Cơn suy tuyến thượng thận xảy ra khi cơ thể thiếu hụt cortisol nghiêm trọng, đặc biệt trong những thời điểm căng thẳng mạnh như bệnh tật, chấn thương hoặc phẫu thuật. Cortisol là hormone quan trọng giúp cơ thể điều hòa huyết áp, đường huyết và cân bằng điện giải. Khi thiếu cortisol, người bệnh có thể gặp các biến chứng nghiêm trọng bao gồm huyết áp thấp, đường huyết thấp, natri máu giảm, và kali máu tăng quá mức, tất cả đều là những tác nhân đe dọa tính mạng.

Mặc dù suy tuyến thượng thận là một bệnh lý hiếm gặp, với tỷ lệ mắc bệnh addison chỉ khoảng 100 - 140 người trên một triệu người ở các nước phát triển, nhưng suy tuyến thượng thận thứ phát lại phổ biến hơn, ảnh hưởng đến 150 đến 280 người trên một triệu người. Phụ nữ và người trong độ tuổi từ 30 đến 50 có nguy cơ mắc bệnh cao hơn, tuy nhiên bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, bao gồm cả trẻ em.

Suy tuyến thượng thận không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn có thể gây mệt mỏi mãn tính, suy giảm năng lượng và suy nhược tâm lý. Điều đáng chú ý là một số trường hợp suy tuyến thượng thận thứ phát và đệ tam cấp có liên quan đến việc sử dụng kéo dài và ngưng đột ngột thuốc glucocorticoid như prednisone hay dexamethasone.

Điều tích cực là nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, hầu hết người bệnh có thể sống một cách khỏe mạnh và năng động như bình thường. Tuy nhiên, điều đó đòi hỏi người bệnh cần hiểu rõ nguy cơ, tuân thủ việc điều trị và chú ý đến các triệu chứng cảnh báo sớm để bảo vệ sức khỏe của mình.

Trên đây là giải đáp suy tuyến thượng thận có chữa được không? Tuy đây là một bệnh lý phức tạp nhưng vẫn có thể kiểm soát được nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Chăm sóc sức khỏe đúng cách, tuân thủ liệu trình điều trị và duy trì lối sống lành mạnh chính là chìa khóa để cải thiện chất lượng cuộc sống khi mắc phải căn bệnh này.