Thiếu men G6PD là bệnh gì? Trẻ thiếu men G6PD không nên ăn gì?

Khi thiếu hụt men G6PD, trẻ em cần phải tránh những loại thực phẩm có chứa các tác nhân gây oxy hóa để ngăn chặn tình trạng xấu đi của bệnh và giúp trẻ phát triển tốt hơn. Vậy trẻ thiếu men G6PD không nên ăn gì? Nếu bạn đọc quan tâm đến vấn đề này, hãy theo dõi bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu để có lời giải đáp cụ thể nhé!

Bệnh thiếu men G6PD là gì?

Thiếu men G6PD (G6PD là từ viết tắt của Glucose-6-phosphate Dehydrogenase) được xác nhận là một căn bệnh di truyền lặn trên nhiễm sắc thể X, trẻ mắc bệnh này do nhận được gen lặn bất thường trên nhiễm sắc thể giới tính từ cha và mẹ. Do đó, nam giới sẽ có nguy cơ mắc bệnh thiếu men G6PD cao hơn nữ giới.

Sự thiếu hụt men G6PD được các chuyên gia xác định là do có sự đột biến gen G6PD tại vị trí Xq28 trên ADN và tại đây có hơn 140 loại đột biến dẫn đến tình trạng thiếu hụt men G6PD. Sự thay đổi cấu trúc này sẽ làm phá vỡ cấu trúc bình thường của men, từ đó làm giảm hàm lượng men G6PD và gây ra các rối loạn chuyển hoá cơ thể.

Khi cơ thể thiếu men G6PD, các tế bào hồng cầu có nguy cơ cao bị phá vỡ bởi các tác nhân oxy hóa và dẫn đến tình trạng thiếu máu. Ngoài ra, một lượng lớn bilirubin sẽ được giải phóng khi các tế bào hồng cầu bị phá vỡ. Nếu hoạt chất này không được đào thải kịp thời sẽ dẫn đến tình trạng vàng mắt, vàng da và nặng hơn là có thể ảnh hưởng đến sự phát triển trí não của trẻ.

Thiếu men G6PD là một bệnh lý di truyền gen lặn

Dấu hiệu trẻ bị bệnh thiếu men G6PD

Như đã biết, thiếu men G6PD là một bệnh lý di truyền và thường gặp ở trẻ nhỏ. Khi trẻ bị thiếu men G6P sẽ khiến một số tế bào hồng cầu trở nên nhạy cảm, dễ bị vỡ khi cơ thể trẻ tiếp xúc với các tác nhân oxy hóa thông qua việc bú mẹ, ăn uống hoặc khi mắc một số bệnh nhiễm trùng. 

Khi trẻ bị thiếu hụt men G6PD sẽ xuất hiện các dấu hiệu như:

• Bỏ bú, chán ăn.
• Nước tiểu màu vàng sậm.
• Vàng da, vàng mắt.

Ngoài ra, có một số dấu hiệu cũng cho thấy một người bị thiếu hụt men G6PD như:

• Nhiệt độ của cơ thể tăng đột ngột.
• Cơ thể mệt mỏi, xanh xao, sức khỏe suy giảm.
• Nhịp tim nhanh.
• Mạch nhanh, yếu.
• Khó thở.
• Sốt, chóng mặt…

Trẻ mắc bệnh lý thiếu G6PD hầu hết không thấy xuất hiện triệu chứng cho đến khi xuất hiện các đợt tán huyết khi cơ thể tiếp xúc với một số tác nhân oxy hóa, khi đó sẽ xuất hiện một số biểu hiện như: Vàng mắt, vàng da, da tái, niêm mạc nhợt, đau bụng, lách to, nước tiểu vàng sậm và đau nhức đầu do thiếu máu.

Nước tiểu vàng sậm là một dấu hiệu của bệnh thiếu hụt men G6PD

Đối với những triệu chứng nhẹ thì người bệnh không cần điều trị y tế. Chỉ cần cơ thể sản sinh ra các tế bào hồng cầu mới thì tình trạng thiếu máu cơ thể sẽ được cải thiện. Nếu các dấu hiệu trở nên nghiêm trọng hơn, người bệnh cần phải đến cơ sở ý tế sớm để được thăm khám và điều trị kịp thời. Bên cạnh đó, chế độ ăn của người bị thiếu men G6PD cũng cần được xem xét cẩn thận để tránh tình trạng bệnh tiến triển xấu đi. Vậy trẻ thiếu men G6PD không nên ăn gì?

Trẻ thiếu men G6PD không nên ăn gì?

Trên thực tế, các bậc cha mẹ có xu hướng lo lắng quá mức về việc trẻ bị thiếu men G6PD có nguy hiểm không và không cho trẻ ăn bất cứ loại thực phẩm nào có chứa chất oxy hóa. Tuy nhiên, tùy vào thể trạng và tình trạng thiếu hụt men G6PD của trẻ cha mẹ có thể hạn chế sử dụng một số loại thực phẩm cho con thay vì tránh hoàn toàn. Một chế độ dinh dưỡng khoa học và lành mạnh sẽ giúp cho trẻ tránh được các tác nhân gây oxy hóa, đồng thời đảm bảo cho sự phát triển toàn diện của trẻ.

Dưới đây là danh sách về một số thực phẩm được các chuyên gia và bác sĩ khuyến cáo nên hạn chế hoặc tránh tuyệt đối khi trẻ mắc bệnh thiếu men G6PD, cụ thể như sau:

• Đậu dâu tằm: Bệnh thiếu hụt men G6PD còn được gọi với cái tên là bệnh đậu tằm. Đây là tác nhân chính có thể khiến cho bệnh thiếu hụt men G6PD chuyển hóa trở nên nghiêm trọng. Việc tiêu thụ đậu dâu tằm sẽ khiến cho tình trạng tan máu ở trẻ bị thiếu men G6PD nặng hơn. Vì thế, đậu dâu tằm là loại thực phẩm mà người bệnh cần kiêng tuyệt đối.
• Các loại đậu: Đối với các loại thực phẩm thuộc họ đậu như đậu đỏ, đậu xanh, đậu phộng, đậu đen… thì trẻ thiếu men G6PD có cần phải kiêng ăn không? Theo một số ý kiến cho rằng, trẻ mắc bệnh thiếu hụt men G6PD nên kiêng tuyệt đối các thực phẩm này, tuy nhiên, hiện nay thông tin này vẫn chưa được kiểm chứng. Mặc dù thế, cha mẹ vẫn nên hạn chế cho các bé thiếu men G6PD sử dụng các thực phẩm thuộc họ đậu.
• Các loại thực phẩm chứa chất oxy hóa cao: Bên cạnh các loại đậu, trẻ mắc bệnh thiếu men G6PD cũng cần hạn chế sử dụng những thực phẩm có chứa chất oxy hóa cao như việt quất, mướp đắng, khoai tây chiên, sốt cà chua đóng sẵn, rau diếp cá, nước tonic, bạc hà, hành tây. Cha mẹ cần phải giúp trẻ kiểm soát tiêu thụ các thực phẩm trên để tránh tình trạng tan máu diễn biến nặng thêm.

Trẻ thiếu men G6PD không nên ăn gì là thắc mắc của nhiều phụ huynh

Trẻ bị thiếu men G6PD nên ăn gì?

Ngoài thắc mắc trẻ thiếu men G6PD không nên ăn gì, nhiều phụ huynh còn quan tâm đến vấn đề trẻ bị thiếu men G6PD nên ăn gì? Bởi bệnh lý này cần phải có một chế độ ăn phù hợp để hạn chế tình trạng tan máu và giúp trẻ phát triển tốt hơn. Dưới đây là những thực phẩm được khuyên dùng cho trẻ bị thiếu hụt men G6PD:

• Nếu trẻ đang trong độ tuổi từ 0 - 6 tháng tuổi thì sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính của bé. Do đó, trẻ bị thiếu hụt men G6PD thì mẹ vẫn cần duy trì cho trẻ bú sữa đều đặn. Đồng thời, mẹ cũng cần tránh hoặc hạn chế tiêu thụ các thực phẩm chứa chất oxy hóa mạnh như kể ở trên để đảm bảo sức khỏe cho con.

• Các loại sữa có nguồn gốc từ các loại hạt như hạt điều, óc chó, hạnh nhân…
• Các loại thực phẩm tươi và không đóng sẵn nhằm hạn chế chất bảo quản.
• Các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như cà chua, rau bina, nho và các loại quả thuộc họ cam quýt…
• Lựu là một loại trái có tác dụng vô cùng lớn trong việc hỗ trợ ngăn ngừa thiếu máu.
• Các loại thực phẩm giàu các vitamin nhóm B như B5, B8, B12 có tác dụng hỗ trợ tăng cường quá trình trao đổi chất và giúp tế bào hoạt động hiệu quả hơn.

Nên bổ sung các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa trong chế độ ăn của người mắc bệnh thiếu men G6PD

Tóm lại, bệnh thiếu hụt men G6PD là một bệnh lý di truyền và có thể gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người bệnh nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Bệnh thường xảy ra ở các đối tượng là trẻ sơ sinh và trẻ em. Do đó, trẻ thiếu men G6PD không nên ăn gì luôn là điều trăn trở đối với các mẹ có con không may mắc bệnh này. Nếu trẻ có bất kỳ biểu hiện nào của việc tan máu G6PD xảy ra do thực phẩm, cha mẹ cần nhanh chóng đưa con tới các cơ sở y tế để được thăm khám và xử trí kịp thời.

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Vinmec.com