Thoát vị rốn thai nhi là gì? Nguyên nhân, chẩn đoán và cách điều trị

Thoát vị rốn thai nhi có thể được phát hiện ngay từ khi còn trong bụng mẹ hoặc sau khi trẻ chào đời. Nếu bạn đang băn khoăn về dị tật này, hãy tìm hiểu thêm thông tin chi tiết để có những hiểu biết đầy đủ.

Thoát vị rốn thai nhi là gì?

Thoát vị rốn thai nhi, hay còn gọi là omphalocele, là một bất thường bẩm sinh ở thành bụng của thai nhi. Khi mắc phải dị tật này, một phần hoặc toàn bộ các cơ quan trong ổ bụng của bé sẽ bị đẩy ra qua một lỗ hở ở rốn, được bao bọc bởi một lớp màng mỏng.

Kích thước của khối thoát vị rốn có thể thay đổi rất nhiều, từ rất nhỏ chỉ chứa một phần ruột đến rất lớn khi hầu hết các cơ quan trong bụng đều bị đẩy ra ngoài. Điều đáng lưu ý là, trẻ sơ sinh bị thoát vị rốn thường đi kèm với các dị tật ở các cơ quan khác như tim, thận, cột sống,...

Sự hình thành thoát vị rốn thai nhi

Quá trình hình thành thoát vị rốn bắt đầu từ giai đoạn sớm của thai kỳ. Thông thường, ruột của thai nhi sẽ rút trở lại ổ bụng vào khoảng tuần thứ 11. Tuy nhiên, do một số nguyên nhân chưa rõ ràng, ruột có thể không rút vào được, dẫn đến hình thành một lỗ hở ở thành bụng và một phần ruột bị đẩy ra ngoài, tạo thành khối thoát vị.

Nguyên nhân gây ra dị tật thoát vị rốn thai nhi

Nguyên nhân gây ra thoát vị rốn ở thai nhi hiện vẫn chưa được làm rõ hoàn toàn. Các nhà khoa học nghi ngờ rằng đây là kết quả của sự kết hợp phức tạp giữa các yếu tố di truyền và môi trường. Những thay đổi trong gen hoặc nhiễm sắc thể của bé, cùng với các yếu tố như chế độ ăn uống, môi trường sống và các loại thuốc mà mẹ sử dụng trong thai kỳ có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành dị tật này.

Các nghiên cứu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ đã chỉ ra rằng một số thói quen và điều kiện sức khỏe của người mẹ có thể làm tăng nguy cơ trẻ bị thoát vị rốn. Cụ thể, việc sử dụng rượu, thuốc lá và một số loại thuốc như các loại thuốc chống/điều trị trầm cảm SSRI trong thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ này. Ngoài ra, tình trạng béo phì trước khi mang thai cũng được xem là một yếu tố nguy cơ đáng kể.

Phương pháp chẩn đoán thoát vị rốn thai nhi

Thoát vị rốn thường được phát hiện qua siêu âm trong quá trình theo dõi thai kỳ. Bác sĩ thường thực hiện siêu âm vào cuối tam cá nguyệt thứ nhất hoặc trong tam cá nguyệt thứ hai để đánh giá tình hình phát triển của thai nhi và phát hiện sớm các bất thường như thoát vị rốn.

Trong một số trường hợp, thoát vị rốn có thể không được chẩn đoán trước sinh mà chỉ được phát hiện khi trẻ sơ sinh được khám lâm sàng. Việc chẩn đoán muộn có thể làm phức tạp quá trình điều trị, tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học, trẻ sơ sinh vẫn có thể được điều trị hiệu quả.

Điều trị dị tật thoát vị rốn thai nhi

Việc điều trị thoát vị rốn ở trẻ sơ sinh được quyết định dựa trên nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm kích thước của khối thoát vị, tình trạng sức khỏe tổng thể của bé và tuổi thai khi phát hiện dị tật. Mỗi trường hợp sẽ được các bác sĩ đánh giá kỹ lưỡng để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất.

Nếu khối thoát vị nhỏ, phẫu thuật sẽ được thực hiện ngay sau sinh để đưa ruột trở về vị trí bình thường và khép kín lỗ rốn. Tuy nhiên, đối với những trường hợp khối thoát vị lớn, các bác sĩ thường chia nhỏ quá trình điều trị thành nhiều giai đoạn để giảm thiểu rủi ro cho trẻ.

Ca phẫu thuật đối với bé vô cùng phức tạp. Do khoang bụng của trẻ còn quá nhỏ, các bác sĩ buộc phải tiến hành một thủ thuật đặc biệt.

• Ban đầu, một tấm bảo vệ vô trùng được đặt lên bụng bé để bảo vệ vùng mổ.
• Sau đó, từng cơ quan bị thoát vị sẽ được đưa từ từ trở lại vị trí ban đầu trong nhiều ngày hoặc thậm chí nhiều tuần.
• Cuối cùng, khi tất cả các cơ quan đã an toàn bên trong, các bác sĩ sẽ khâu kín thành bụng.

Tình trạng sưng tấy sau phẫu thuật, kết hợp với kích thước khoang bụng còn nhỏ của trẻ sơ sinh, đã gây áp lực lên các cơ quan nội tạng, khiến bé gặp khó khăn trong việc hô hấp. Do đó, bé cần được hỗ trợ thở máy để đảm bảo lượng oxy cung cấp đủ cho cơ thể, cho đến khi tình trạng sưng giảm và khoang bụng phát triển hơn.

Biến chứng có thể gặp sau phẫu thuật là gì?

Tình trạng thoát vị có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi lớp màng bao bọc các cơ quan bị vỡ, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây nhiễm trùng. Ngoài ra, nếu cơ quan bị thoát vị bị xoắn hoặc bị chèn ép, máu không thể lưu thông đến, gây hoại tử và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bé.

Mặc dù đã được phẫu thuật, những trẻ từng bị thoát vị rốn vẫn có thể đối mặt với các vấn đề sức khỏe lâu dài. Các cơ quan trong ổ bụng có thể bị tổn thương, gây ra các rối loạn tiêu hóa, đi tiêu và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của trẻ trong thời gian dài.

Kích thước của khối thoát vị và tình trạng thiếu máu cục bộ của các cơ quan bị thoát vị là hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến khả năng hồi phục và các biến chứng sau phẫu thuật ở trẻ bị thoát vị rốn. Những trẻ có khối thoát vị lớn hoặc các cơ quan bị tổn thương nghiêm trọng có nguy cơ gặp phải các vấn đề về tiêu hóa và nhiễm trùng cao hơn.

Đối với những trẻ chỉ bị thoát vị một đoạn ruột ngắn, kết quả phẫu thuật thường rất khả quan. Ngược lại, trẻ bị thoát vị nhiều cơ quan hoặc mắc thêm các bệnh lý khác cần được chăm sóc đặc biệt sau phẫu thuật. Việc theo dõi và điều trị kịp thời sẽ giúp giảm thiểu các biến chứng và đảm bảo sức khỏe cho bé.

Mặc dù không có cách nào để ngăn ngừa hoàn toàn thoát vị rốn thai nhi, nhưng việc duy trì một thai kỳ khỏe mạnh là vô cùng quan trọng. Các bà mẹ nên tránh xa các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, đồng thời kiểm soát cân nặng hợp lý. Việc khám thai định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm các bất thường và can thiệp kịp thời, nâng cao khả năng hồi phục cho bé. Hy vọng những thông tin trong bài viết trên hữu ích với bạn đọc. Hẹn gặp lại trong những bài viết sức khỏe khác của Nhà thuốc Long Châu.