Giải đáp thắc mắc: Tiêm uốn ván muộn có sao không?

Uốn ván là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có tỷ lệ tử vong cao, nhất là đối với trẻ em tỷ lệ tử vong lên đến 95%. Tiêm phòng uốn ván là phương pháp tốt nhất để ngăn ngừa uốn ván, tuy nhiên tình trạng tiêm uốn ván muộn vẫn thường xảy ra vì nhiều lý do khác nhau. Vậy tiêm uốn ván muộn có sao không?

Bệnh uốn ván là gì?

Bệnh uốn ván với tên gọi khoa học là Tetanus là bệnh cấp tính do ngoại độc tố của vi khuẩn uốn ván (Clostridium tetani) phát triển tại vết thương trên cơ thể trong điều kiện yếm khí. Khi vào trong cơ thể, độc tố sinh ra từ vi khuẩn này gây ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, gây tổn thương hệ thần kinh trung ương và não dẫn đến co cứng cơ và có thể gây tử vong nhanh.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh uốn ván

Nguyên nhân chủ yếu gây bệnh uốn ván là do sự xâm nhập của trực khuẩn uốn ván vào cơ thể thông qua vết thương, vết trầy xước,... Trực khuẩn Clostridium tetani thường có trong đất cát, phân gia súc, gia cầm, các loại dụng cụ phẫu thuật không được khử trùng kỹ lưỡng. Ngoài ra, trường hợp hoại tử bị nhiễm khuẩn cũng có thể dẫn đến bệnh uốn ván.

Đối với trẻ em sơ sinh, nguyên nhân dẫn đến trẻ bị nhiễm bệnh là do quy trình cắt dây rốn và chăm sóc rốn không đảm bảo vệ sinh. Trường hợp này thường gặp ở các nơi như vùng núi, vùng sâu vùng xa, đẻ rơi, đẻ rớt không kịp đến bệnh viện hoặc chăm sóc trẻ sơ sinh không đảm bảo.

Đối tượng nào cũng có nguy cơ mắc bệnh uốn ván nhưng những người làm vườn, làm việc trong các trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm, công nhân xây dựng, người dọn vệ sinh hoặc bộ đội, thanh niên xung phong là những đối tượng dễ mắc bệnh uốn ván hơn vì thường xuyên tiếp xúc với môi trường chứa trực khuẩn uốn ván.

Một số biểu hiện điển hình của bệnh uốn ván

Ở những giai đoạn khác nhau của bệnh uốn ván sẽ có những biểu hiện điển hình khác nhau, cụ thể:

Tại giai đoạn ủ bệnh

Từ khi có vết thương đến khi có những triệu chứng đầu tiên của bệnh uốn ván, biểu hiện của người bệnh thường là cứng hàm. Giai đoạn ủ bệnh khoảng từ 3 - 21 ngày. Khoảng 15% bệnh sẽ khởi phát trong vòng 3 ngày sau khi bị thương, 10% phát bệnh sau 10 ngày, thời gian phát bệnh là 7 ngày. Giai đoạn ủ bệnh càng ngắn thì bệnh càng nặng.

Giai đoạn khởi phát

Giai đoạn khởi phát tính từ thời điểm cứng hàm đến khi người bệnh xuất hiện cơn co giật hoặc cơn co thắt hầu họng - thanh quản đầu tiên, thường xuất hiện từ ngày 1 đến ngày 7.

Biểu hiện của bệnh trong giai đoạn này lúc đầu mỏi hàm, nói khó, khó nhai, nuốt bị vướng, khó khăn trong việc há miệng tăng dần và liên tục. Khi dùng lưỡi để ấn hàm xuống thì hàm càng cắn chặt hơn, dấu hiệu này gặp ở tất cả người bệnh. Ngoài ra, người bệnh còn bị co cứng các cơ khác gồm cơ mặt, cơ gáy, cơ bụng, cơ ngực, cơ lưng, cơ liên sườn, cơ chi trên và cơ chi dưới. Khi có kích thích, tình trạng co cứng cơ tăng lên khiến người bệnh rất đau. Mặt khác, người bệnh có thể có các biểu hiện như bồn chồn, vã mồ hôi, sốt cao, tim đập nhanh.

Giai đoạn toàn phát

Giai đoạn này tính từ thời điểm có cơn co giật toàn thân hay cơn co thắt hầu họng hoặc thanh quản đầu tiên tới khi bệnh bắt đầu thuyên giảm dần. Giai đoạn này thường kéo dài từ 1 - 3 tuần với các biểu hiện cụ thể như:

• Co cứng cơ toàn thân liên tục, co cứng điển hình làm cho người bệnh ưỡn cong, người bệnh rất đau.
• Co thắt thanh quản khiến người bệnh khó thở, tím tái, ngạt khí dẫn đến suy hô hấp, ngừng tim.
• Co thắt hầu họng gây tình trạng khó nuốt, nuốt vướng, bị ứ đọng đờm và dễ bị sặc.
• Co thắt cơ vòng gây bí tiểu, bí đại tiện.
• Cơn co giật toàn thân xuất hiện tự nhiên, người bệnh vẫn tỉnh, nắm chặt tay, uốn cong lưng và tay, chân duỗi. Thông thường, bệnh nhân có thể ngừng thở trong tư thế này. Cơn co giật kéo dài vài giây, vài phút hoặc có thể dài hơn. Trong cơn co giật, bệnh nhân có thể ngừng thở và tử vong.
• Rối loạn thần kinh thực vật với biểu hiện da xanh tái, tăng tiết đờm, vã mồ hôi, sốt cao, huyết áp dao động, tim loạn nhịp và thậm chí có thể ngừng tim.

Giai đoạn lui bệnh

Các cơn co giật cũng như các triệu chứng khác bắt đầu giảm dần, nhẹ hơn. Người bệnh đã có thể lấy lại khả năng mở rộng miệng và phản xạ nuốt cũng được cải thiện. Giai đoạn này có thể dao động trong vài tuần hoặc vài tháng tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Tiêm uốn ván muộn có sao không?

Thực tế có thể thấy, nhiều trường hợp vì lý do nào đó đã bỏ lỡ thời điểm vàng để tiêm phòng uốn ván. Mọi người thường tự đặt câu hỏi rằng tiêm uốn ván muộn có sao không?

• Đối với phụ nữ mang thai: Mẹ bầu trong trường hợp này cũng không cần quá lo lắng mà hãy liên hệ với bác sĩ chuyên khoa uy tín để thực hiện xét nghiệm kháng thể. Cùng với đó, mẹ sẽ được bác sĩ tư vấn có nhất thiết tiêm phòng uốn ván tiếp không. Có khá nhiều trường hợp mẹ bầu quên tiêm mũi uốn ván thứ 2 nhưng khi sinh nở cả mẹ lẫn bé đều an toàn. Thai phụ nên lưu ý rằng không nên tiêm phòng uốn ván khi gần đến ngày sinh vì thành phần có trong vacxin có thể ảnh hưởng đến thai nhi. Ngoài ra, việc tiêm phòng uốn ván quá muộn sẽ không đủ thời gian để vacxin phát huy tác dụng bảo vệ mẹ và thai nhi trong quá trình sinh nở.
• Đối với người có vết thương hở nhưng chưa từng thực hiện tiêm phòng uốn ván: Trường hợp này bạn không nên quá lo lắng, hãy chủ động liên hệ với cơ sở y tế để thực hiện tiêm phòng càng sớm càng tốt nhé. Theo phân tích ở trên, thời gian ủ bệnh đến khi xuất hiện các triệu chứng là từ 3 - 21 ngày, như vậy nếu tiêm uốn ván muộn thì hiệu quả phòng bệnh sẽ không tốt bằng việc tiêm phòng vào thời điểm vàng.

Ắt hẳn bạn đã có câu trả lời cho mình về tiêm uốn ván muộn có sao không. Mặc dù không có ảnh hưởng lớn nhưng bạn cũng nên tranh thủ thời gian, chủ động sắp xếp để thực hiện tiêm chủng đúng lịch để tăng cường hiệu quả vacxin, bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.

Trên đây là toàn bộ thông tin về tiêm uốn ván muộn có sao không. Hy vọng bài viết giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh uốn ván, những biểu hiện cụ thể của bệnh trong từng giai đoạn. Tiêm phòng uốn ván là việc vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe, ngăn ngừa bệnh uốn ván vì vậy hãy chủ động thực hiện tiêm phòng theo đúng lịch các bạn nhé.

Xem thêm: Chích ngừa uốn ván có tác dụng phụ không?