Tìm hiểu nguyên nhân chảy nước mũi​ và cách xử lý

Chảy nước mũi là một hiện tượng khá phổ biến mà ai cũng từng gặp phải ít nhất một lần trong đời. Tuy không phải là một căn bệnh nghiêm trọng, nhưng tình trạng này có thể khiến người mắc phải cảm thấy khó chịu và phiền toái. Nguyên nhân chảy nước mũi có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, từ những tác nhân đơn giản như cảm lạnh, viêm mũi dị ứng đến các vấn đề về sức khỏe nghiêm trọng hơn. Việc hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp chúng ta có cách xử lý và phòng ngừa hiệu quả tình trạng này.

Những phiền toái và bất tiện khi bị chảy nước mũi​

Chảy nước mũi là vấn đề tưởng chừng đơn giản, nhưng lại có thể gây ra nhiều phiền phức trong cuộc sống hàng ngày, từ cảm giác bất tiện cho đến ảnh hưởng công việc và các hoạt động thường nhật.

• Khó khăn khi thở: Khi chảy nước mũi, tình trạng nghẹt mũi khiến việc thở qua mũi trở nên khó khăn. Điều này buộc người bệnh phải thở qua miệng, dẫn đến cảm giác khô miệng và khó chịu, đặc biệt là khi ngủ.
• Gián đoạn giấc ngủ: Chảy nước mũi thường khiến người bệnh khó ngủ ngon, do phải liên tục lau mũi hoặc thở qua miệng.
• Mất tự tin và khó giao tiếp: Chảy nước mũi có thể khiến người bệnh cảm thấy xấu hổ hoặc tự ti khi giao tiếp, vì họ phải liên tục lau mũi hoặc phải thở khò khè. Điều này đặc biệt khó chịu khi cần nói chuyện lâu hoặc tham gia các hoạt động xã hội.
• Tăng nguy cơ lây nhiễm: Chảy nước mũi thường là dấu hiệu của các bệnh lý truyền nhiễm như cảm lạnh, cúm hoặc viêm mũi dị ứng. Người mắc phải có thể dễ dàng lây bệnh cho người khác thông qua các giọt nước mũi khi ho hoặc hắt hơi.
• Cảm giác mệt mỏi và suy yếu cơ thể: Tình trạng chảy nước mũi kéo dài khiến cơ thể cảm thấy mệt mỏi, vì hệ miễn dịch đang phải hoạt động liên tục để chống lại vi khuẩn hoặc virus.

Nguyên nhân chảy nước mũi​ là gì?

Chảy nước mũi có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các vấn đề thông thường đến các bệnh lý nghiêm trọng. Dưới đây là một số nguyên nhân chảy nước mũi​ phổ biến:

• Cảm lạnh hoặc nhiễm virus: Các virus như cảm lạnh thông thường (rhinovirus) hoặc cúm có thể là nguyên nhân chảy nước mũi​ khiến niêm mạc mũi bị viêm, dẫn đến sản xuất dịch nhầy.

• Viêm mũi dị ứng: Khi cơ thể phản ứng với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, bụi, lông thú, hoặc mùi hóa chất, hệ thống miễn dịch sẽ kích thích niêm mạc mũi, gây viêm và sản xuất nước mũi nhiều hơn.
• Viêm xoang (Sinusitis): Viêm xoang là tình trạng viêm nhiễm ở các xoang mũi, gây nghẹt mũi và chảy nước mũi. Nước mũi có thể có màu vàng hoặc xanh nếu nhiễm trùng nặng, kèm theo đau đầu hoặc đau ở khu vực mặt.
• Thay đổi thời tiết: Khi có sự thay đổi đột ngột trong thời tiết, đặc biệt là khi từ môi trường lạnh chuyển sang ấm hoặc độ ẩm cao, mũi có thể phản ứng bằng cách tiết nước mũi để làm dịu và bảo vệ niêm mạc mũi khỏi khô hoặc kích ứng.
• Môi trường khô hoặc ô nhiễm: Không khí khô hoặc ô nhiễm có thể làm cho niêm mạc mũi bị kích ứng, dẫn đến việc cơ thể sản xuất nhiều dịch nhầy để bảo vệ mũi khỏi khô hoặc vi khuẩn, gây ra tình trạng chảy nước mũi.
• Sử dụng thuốc xịt mũi quá nhiều: Sử dụng thuốc xịt mũi chứa thuốc co mạch quá nhiều hoặc lâu dài có thể khiến niêm mạc mũi bị kích ứng và dẫn đến tình trạng chảy nước mũi khi ngừng sử dụng thuốc.

Làm thế nào để chấm dứt tình trạng chảy nước mũi?

Để ngừng chảy nước mũi, bạn có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản và hiệu quả dưới đây, tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này.

• Sử dụng thuốc xịt mũi hoặc thuốc nhỏ mũi: Thuốc xịt mũi chứa oxymetazoline hoặc phenylephrine có tác dụng co mạch, làm giảm tình trạng nghẹt mũi và giảm lượng nước mũi tiết ra. Tuy nhiên, bạn chỉ nên sử dụng thuốc xịt mũi trong thời gian ngắn (3 - 5 ngày) để tránh tình trạng phụ thuộc thuốc.
• Xịt nước muối sinh lý: Xịt nước muối sinh lý vào mũi giúp làm sạch dịch nhầy, làm dịu niêm mạc mũi và giảm chảy nước mũi. Đây là biện pháp an toàn và có thể áp dụng thường xuyên, đặc biệt khi mũi bị khô hoặc bị kích ứng.
• Uống nhiều nước: Uống đủ nước giúp duy trì độ ẩm cho niêm mạc mũi và làm loãng dịch nhầy, từ đó dễ dàng loại bỏ nước mũi. Bên cạnh đó, nước ấm hoặc trà thảo mộc như trà gừng, trà cam thảo có tác dụng làm dịu cổ họng và giảm viêm ở mũi.
• Nghỉ ngơi và thư giãn: Khi bị cảm lạnh hoặc viêm mũi dị ứng, cơ thể cần thời gian để hồi phục. Hãy chắc chắn nghỉ ngơi đầy đủ và thư giãn, điều này giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn, từ đó làm giảm tình trạng chảy nước mũi.

• Tránh các tác nhân gây dị ứng: Sử dụng khẩu trang khi ra ngoài hoặc khi tiếp xúc với các tác nhân dị ứng để bảo vệ mũi.
• Xông hơi với tinh dầu: Xông hơi với các loại tinh dầu như tinh dầu khuynh diệp, tinh dầu tràm, hoặc tinh dầu bạc hà giúp thông mũi và làm dịu tình trạng nghẹt mũi, đồng thời giảm chảy nước mũi.
• Sử dụng thuốc kháng histamine: Nếu chảy nước mũi do dị ứng, thuốc kháng histamine có thể giúp ngừng sản xuất histamine và giảm các triệu chứng như chảy nước mũi, ngứa mũi, hắt hơi.
• Điều trị viêm xoang: Nếu chảy nước mũi do viêm xoang, điều trị viêm xoang bằng thuốc kháng sinh (nếu có nhiễm trùng), thuốc giảm viêm hoặc thuốc xịt mũi chứa corticoid có thể giúp giảm triệu chứng và ngừng chảy nước mũi.

Tóm lại, nguyên nhân chảy nước mũi có thể rất đa dạng, từ các bệnh lý thông thường như cảm lạnh, đến những tình trạng dị ứng hoặc viêm nhiễm nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, bất kể nguyên nhân nào, điều quan trọng là phải xác định đúng nguyên nhân gây ra để có phương pháp điều trị phù hợp. Việc chăm sóc sức khỏe mũi họng đúng cách, kết hợp với việc duy trì một lối sống lành mạnh, có thể giúp giảm thiểu và ngừng tình trạng chảy nước mũi.