Tinh dầu chanh có tác dụng gì? 17 công dụng đáng kinh ngạc

Vậy tinh dầu chanh có tác dụng gì? Hãy cùng khám phá 17 công dụng đáng kinh ngạc của loại tinh dầu này trong bài viết dưới đây nhé! Theo đó, bạn sẽ hiểu rõ hơn và tận dụng tối đa hiệu quả của nguồn nguyên liệu tự nhiên đầy tiềm năng này.

Tinh dầu chanh​ có tác dụng gì?

Tinh dầu chanh được chiết xuất từ vỏ quả chanh tươi, thường là chanh vàng (Citrus limon), bằng phương pháp ép lạnh để giữ trọn những hợp chất dễ bay hơi quý giá. Thành phần chủ yếu là d-limonene, chiếm hơn 70% thể tích, ngoài ra còn chứa các hợp chất như beta-pinene, gamma-terpinene và citral, có khả năng kháng khuẩn, chống oxy hóa và chống viêm mạnh.

Tinh dầu chanh có mùi hương tươi mát, dễ chịu, rất thích hợp trong liệu pháp mùi hương (aromatherapy) và thường được dùng trong các sản phẩm chăm sóc da, tẩy rửa tự nhiên, hỗ trợ tiêu hóa và cải thiện tinh thần.

Dưới đây là 17 công dụng nổi bật của tinh dầu chanh, đã được nghiên cứu và áp dụng trong thực tế:

Cải thiện tâm trạng, giảm lo âu và căng thẳng

Tinh dầu chanh ảnh hưởng tích cực đến hệ thần kinh trung ương, giúp điều chỉnh cảm xúc, giảm lo âu và stress. Một nghiên cứu năm 2006 trên chuột cho thấy tinh dầu chanh có hiệu quả làm dịu thần kinh tốt hơn cả hoa oải hương và hoa hồng.

Ngoài ra, một nghiên cứu lâm sàng năm 2016 cũng ghi nhận rằng sử dụng tinh dầu chanh trước và sau phẫu thuật giúp bệnh nhân cảm thấy thư giãn và bớt căng thẳng.

Giảm các triệu chứng ốm nghén

Buồn nôn là triệu chứng phổ biến khi mang thai. Liệu pháp mùi hương bằng tinh dầu chanh giúp cải thiện đáng kể tình trạng này.

Nghiên cứu năm 2014 trên 100 phụ nữ mang thai cho thấy nhóm sử dụng tinh dầu chanh có mức độ buồn nôn thấp hơn hẳn nhóm đối chứng chỉ sau 4 ngày áp dụng.

Làm đẹp da, hỗ trợ điều trị viêm da

Nhờ tính kháng khuẩn, chống viêm và chống oxy hóa, tinh dầu chanh giúp:

• Làm sạch lỗ chân lông;
• Hỗ trợ điều trị mụn trứng cá, viêm da;
• Làm sáng da, đều màu, mờ thâm mụn.

Tuy nhiên, do có tính quang hóa, cần tránh tiếp xúc ánh nắng trong vòng 12 giờ sau khi bôi tinh dầu chanh lên da.

Giảm đau tự nhiên

Trong liệu pháp mùi hương, tinh dầu chanh được dùng để làm dịu cơn đau nhức cơ bắp, đau đầu hoặc đau do viêm.

Một nghiên cứu trên động vật cho thấy: Tinh dầu chanh ảnh hưởng đến vùng vỏ não liên quan đến cảm nhận đau, giúp giảm cường độ phản ứng đau hiệu quả.

Hỗ trợ thông mũi, làm dịu cổ họng

Khi bị cảm cúm, ho hoặc đau họng, bạn có thể khuếch tán tinh dầu chanh để làm thông thoáng đường thở và giảm cảm giác đau rát cổ họng.

Vitamin C và các chất chống oxy hóa có trong chanh cũng giúp tăng cường sức đề kháng của hệ hô hấp.

Tăng sự tỉnh táo, cải thiện khả năng tập trung

Một nghiên cứu năm 2004 tại Nhật Bản cho thấy học sinh tiểu học được học trong phòng có khuếch tán tinh dầu chanh có hiệu quả làm bài cao hơn đáng kể.

Tinh dầu chanh giúp kích thích não bộ tỉnh táo, cải thiện trí nhớ và khả năng tập trung.

Hỗ trợ điều trị mụn trứng cá

Tinh dầu chanh khi pha loãng đúng cách có thể:

• Tiêu diệt vi khuẩn gây mụn;
• Làm dịu vùng da sưng viêm;
• Làm sáng da và mờ thâm mụn.

Nhờ đặc tính chống viêm và tái tạo tế bào, tinh dầu chanh còn hỗ trợ giảm hình thành sẹo sau mụn.

Thúc đẩy làm lành vết thương

Tinh dầu chanh chứa các hợp chất có khả năng kháng khuẩn và chống nấm, giúp vết thương nhỏ lành nhanh hơn, ngăn ngừa nhiễm trùng.

Nghiên cứu thực nghiệm trên động vật cũng cho thấy tinh dầu chanh làm tăng tốc độ tái tạo mô da sau chấn thương.

Chống nấm

Tinh dầu chanh đã được chứng minh có hiệu quả với:

• Nấm da chân;
• Nấm miệng (Candida albicans);
• Nhiễm nấm men trên da ẩm.

Tác dụng chống nấm mạnh mẽ của tinh dầu chanh đến từ citral và limonene, giúp kiểm soát sự phát triển của nấm trên da và niêm mạc.

Ngăn ngừa ung thư (tiềm năng trong điều trị)

Thành phần d-limonene trong tinh dầu chanh có hoạt tính chống oxy hóa mạnh và đã được nghiên cứu về khả năng:

• Ức chế tế bào ung thư vú;
• Giảm nguy cơ khối u ác tính;
• Bảo vệ tế bào khỏi đột biến di truyền.

Mặc dù các nghiên cứu này còn ở giai đoạn tiền lâm sàng, nhưng kết quả ban đầu rất hứa hẹn.

Cải thiện tiêu hóa

Tinh dầu chanh được dùng để:

• Kích thích enzym tiêu hóa;
• Giảm cảm giác đầy bụng, khó tiêu;
• Hỗ trợ nhu động ruột, giảm táo bón.

Một nghiên cứu kết hợp tinh dầu chanh, bạc hà và hương thảo cho thấy cải thiện rõ rệt tình trạng táo bón ở người cao tuổi sau 10 ngày sử dụng.

Giảm buồn nôn

Ngoài tác dụng với ốm nghén, tinh dầu chanh cũng giúp giảm buồn nôn trong các trường hợp:

• Say tàu xe;
• Mệt mỏi do hóa trị;
• Căng thẳng thần kinh.

Cách dùng: Hít trực tiếp từ chai hoặc nhỏ vài giọt vào khăn giấy và đưa gần mũi.

Hỗ trợ giảm cân

Tinh dầu chanh giúp:

• Tăng cường chuyển hóa chất béo;
• Làm sạch hệ bạch huyết;
• Ổn định đường huyết.

Thí nghiệm trên chuột chỉ ra rằng polyphenol từ vỏ chanh làm giảm tích tụ mỡ và cải thiện chỉ số cholesterol.

Giải độc gan và thanh lọc cơ thể

Tinh dầu chanh hỗ trợ chức năng gan, kích thích cơ thể:

• Loại bỏ độc tố;
• Giảm stress oxy hóa;
• Bảo vệ gan và thận.

Nghiên cứu năm 2016 trên chuột cho thấy: tinh dầu chanh giúp phục hồi tổn thương gan do dùng aspirin kéo dài.

Cải thiện sức khỏe răng miệng

Tác dụng:

• Ngăn ngừa sâu răng, giảm vi khuẩn trong khoang miệng;
• Làm trắng răng nhẹ nhàng;
• Giảm hôi miệng, trị tưa miệng.

Có thể nhỏ vài giọt tinh dầu chanh vào kem đánh răng hoặc súc miệng cùng nước loãng.

Giảm ho và viêm họng

Tinh dầu chanh giúp:

• Làm loãng đờm;
• Giảm sưng viêm họng;
• Tăng cường miễn dịch vùng niêm mạc.

Thích hợp để khuếch tán hoặc massage vùng cổ - ngực bằng hỗn hợp tinh dầu pha loãng.

Kháng khuẩn mạnh mẽ

Tinh dầu chanh là chất tẩy rửa tự nhiên, có khả năng diệt:

• Vi khuẩn bám trên bề mặt;
• Vi sinh vật trong không khí;
• Vi khuẩn thực phẩm (Ví dụ: Thịt sống, rau củ chưa rửa sạch).

Dùng để làm nước lau bếp, rửa tay, làm sạch thớt hoặc xịt khử khuẩn.

Cách sử dụng tinh dầu chanh an toàn

Tinh dầu chanh có thể mang lại nhiều lợi ích cho con người nếu được sử dụng đúng cách. Bạn có thể dùng theo hai hình thức phổ biến là khuếch tán và bôi ngoài da.

• Khuếch tán tinh dầu: Nhỏ 3 - 4 giọt tinh dầu chanh vào máy khuếch tán và đặt trong không gian thông thoáng. Mỗi lần sử dụng không nên kéo dài quá 30 phút để tránh gây kích ứng hệ hô hấp hoặc quá tải mùi hương.
• Bôi ngoài da: Pha loãng tinh dầu chanh với dầu nền như dầu olive, dầu dừa hoặc tinh dầu jojoba. Trước khi sử dụng, hãy thử nghiệm hỗn hợp trên vùng da nhỏ như mặt trong cẳng tay. Nếu sau 24 giờ không xuất hiện kích ứng, bạn có thể yên tâm sử dụng trên vùng da rộng hơn. Đặc biệt lưu ý tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời sau khi bôi, vì tinh dầu chanh có thể làm da nhạy cảm với tia UV.

Cách sử dụng cụ thể trong đời sống:

• Làm sạch, khử trùng tự nhiên: Trộn 40 giọt tinh dầu chanh và 20 giọt tinh dầu tràm trà vào bình xịt 0.5 lít chứa nước tinh khiết và giấm trắng. Dung dịch này có thể dùng lau bàn bếp, vòi nước, gạch men để diệt vi khuẩn và khử mùi.
• Khử mùi và làm thơm quần áo: Thêm vài giọt tinh dầu chanh vào máy sấy giúp làm thơm quần áo và loại bỏ mùi hôi do để lâu.
• Tẩy rửa đồ dùng: Dùng vải thấm 10 giọt tinh dầu chanh để đánh bóng trang sức bạc, làm sạch đồ gỗ hoặc chén đĩa xỉn màu.
• Tẩy sơn móng tay an toàn: Hòa tinh dầu chanh cùng tinh dầu bưởi và cam ngọt để thay thế nước tẩy sơn chứa acetone độc hại.
• Trắng răng tự nhiên: Trộn tinh dầu chanh với baking soda và dầu dừa, chà nhẹ lên răng trong 2 phút rồi súc miệng. Dùng 2 - 3 lần/tuần để làm trắng và sạch mảng bám.
• Sữa rửa mặt dịu nhẹ: Kết hợp tinh dầu chanh với mật ong, baking soda hoặc trầm hương để tạo sữa rửa mặt tự nhiên giúp làm sáng da, sạch nhờn và se khít lỗ chân lông.
• Massage giảm béo: Thêm 2 giọt tinh dầu chanh vào nước uống mỗi ngày 2 - 3 lần hoặc dùng để massage vùng bụng nhằm hỗ trợ quá trình trao đổi chất và đào thải mỡ thừa.
• Nâng cao tinh thần: Khuếch tán 5 giọt tinh dầu chanh tại nhà hoặc nơi làm việc để giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng và tinh thần tỉnh táo.
• Tăng cường miễn dịch: Trộn 2 - 3 giọt tinh dầu chanh với nửa thìa cà phê dầu dừa, xoa nhẹ vùng cổ để hỗ trợ hệ bạch huyết và tăng đề kháng.
• Hỗ trợ giảm ho: Khuếch tán 5 giọt hoặc massage cổ với hỗn hợp tinh dầu chanh pha dầu nền. Cũng có thể thêm vài giọt vào nước ấm cùng mật ong để uống giảm ho.
• Làm loãng đờm: Hít trực tiếp tinh dầu từ chai hoặc bôi hỗn hợp lên ngực và mũi để hỗ trợ làm loãng chất nhầy, giảm nghẹt mũi.
• Dị ứng theo mùa: Khuếch tán tinh dầu chanh hoặc pha với nước để xịt lên thảm, rèm, ga giường nhằm giảm kích ứng do bụi, phấn hoa.
• Giảm buồn nôn: Hít trực tiếp hoặc khuếch tán tinh dầu chanh để làm dịu cơn buồn nôn do say tàu xe, thai nghén hoặc lo lắng.
• Cải thiện tiêu hóa: Thêm 1 - 2 giọt tinh dầu chanh vào nước ấm hoặc trà mật ong, uống 2 lần mỗi ngày để giảm đầy bụng, táo bón và hỗ trợ nhu động ruột.
• Thanh lọc, giải độc cơ thể: Dùng 1 - 2 giọt tinh dầu chanh nguyên chất (có ghi rõ dùng đường uống) pha trong nước, uống vào buổi sáng để hỗ trợ thải độc gan, thận và hệ bạch huyết.

Tinh dầu chanh có an toàn không?

Tinh dầu chanh nhìn chung được xem là an toàn khi sử dụng ngoài da hoặc trong liệu pháp hương thơm, tương tự như các loại tinh dầu thuộc họ cam quýt khác. Một số báo cáo còn cho thấy tinh dầu chanh có thể sử dụng cho phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh từ 3 tháng tuổi trở lên, nếu dùng đúng cách và đúng liều lượng.

Tuy nhiên, có một lưu ý quan trọng là tinh dầu chanh có thể khiến da trở nên nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời. Trường hợp này được gọi là nhiễm độc quang học, thường gây ra cảm giác rát da, ửng đỏ giống như cháy nắng tạm thời, đặc biệt nếu bạn vừa thoa tinh dầu và tiếp xúc trực tiếp với tia UV trong vòng 12 giờ sau đó.

Ngoài ra, tinh dầu chanh không được xem là an toàn cho thú cưng, đặc biệt là mèo và chó. Một số loài vật có thể gặp phản ứng độc hại khi ngửi hoặc nuốt phải tinh dầu, do đó cần cẩn trọng khi dùng tinh dầu chanh trong môi trường có thú nuôi.

Cần lưu ý gì khi dùng tinh dầu chanh?

Mặc dù tinh dầu chanh mang lại nhiều lợi ích, nhưng để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:

• Pha loãng trước khi sử dụng trên da: Tinh dầu chanh có thể gây kích ứng da ở một số người. Bạn nên thử trước ở vùng da nhỏ như mặt trong cẳng tay. Cách pha khuyến nghị: 12 giọt tinh dầu chanh pha với 30ml dầu nền như dầu dừa, dầu hạnh nhân, dầu jojoba hoặc dầu olive.
• Tránh tiếp xúc ánh nắng sau khi sử dụng: Sau khi thoa tinh dầu chanh lên da, đặc biệt là mặt hoặc cổ, cần tránh ánh nắng trực tiếp ít nhất 12 giờ để giảm nguy cơ kích ứng da do nhạy cảm ánh sáng.
• Không thay thế thuốc điều trị: Tinh dầu chanh không thể thay thế cho thuốc kê đơn từ bác sĩ, nhưng có thể dùng như liệu pháp hỗ trợ trong các thói quen chăm sóc sức khỏe hàng ngày.
• Chọn tinh dầu chất lượng cao: Hãy ưu tiên chọn tinh dầu nguyên chất 100%, chiết xuất bằng phương pháp ép lạnh, có chứng nhận hữu cơ từ những thương hiệu uy tín. Kiểm tra kỹ nhãn mác, thành phần và nơi sản xuất trước khi mua.
• Hạn chế uống trực tiếp: Trừ khi sản phẩm ghi rõ là tinh dầu đạt chuẩn thực phẩm (food grade), bạn không nên uống tinh dầu chanh, kể cả với liều lượng nhỏ.

Tinh dầu chanh là món quà từ thiên nhiên với hàng loạt lợi ích cho sức khoẻ và cuộc sống con người. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa hiệu quả mà vẫn an toàn, hãy lựa chọn tinh dầu nguyên chất, từ thương hiệu uy tín và sử dụng đúng cách. Nếu bạn đang tìm một giải pháp tự nhiên, đơn giản nhưng hiệu quả cho sức khỏe và sắc đẹp - thì tinh dầu chanh chính là lựa chọn tuyệt vời.