Tổng quan phác đồ điều trị viêm tai giữa mạn tính và cấp tính

Viêm tai giữa là vấn đề sức khỏe khá quen thuộc hiện nay, tình trạng này thường xảy ra ở trẻ nhỏ. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ảnh hưởng xấu đến thính lực và dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng.

Điều trị cho người bệnh viêm tai giữa mạn tính theo phác đồ nào?

Nguyên tắc điều trị

• Kiểm soát tình trạng nhiễm trùng.
• Loại bỏ dịch tiết ( nhầy, mủ…) ứ đọng trong tai giữa.
• Phẫu thuật giúp phục hồi thính lực.
• Không nên tự ý dùng kháng sinh vì có thể sẽ làm mất triệu chứng, gây khó khăn khi chẩn đoán bệnh. Đồng thời, sử dụng thuốc kháng sinh không đúng cũng có thể làm bệnh kéo dài, chuyển thể từ cấp tính sang mãn tính và gây nhiều biến chứng.

Kiểm soát tình trạng nhiễm trùng rất quan trọng trong điều trị viêm tai giữa

Điều trị nội khoa

Các bước điều trị nội khoa viêm tai giữa gồm:

• Nhỏ nước muối sinh lý hoặc nước rửa tai giữa chuyên dụng để hút rửa và vệ sinh vùng bị viêm. Sau đó lau khô để loại bỏ các dịch tiết nhiễm trùng bên trong tai.
• Nhỏ tai 2-4 lần/ngày bằng dung dịch kháng sinh như: Chloromycetin, Polymyxin, Neomycin hoặc Gentamycin. Có thể phối hợp với steroids nhằm tăng tác dụng kháng viêm.
• Kháng sinh đường toàn thân: Được chỉ định trong điều trị các đợt cấp của viêm tai giữa mạn tính. Tuy nhiên phương pháp này làm tăng nguy cơ kháng kháng sinh nên cần hạn chế áp dụng.
• Điều trị những bệnh lý đi kèm ở mũi, họng...
• Tránh để nước vào tai khi bơi lội, gội đầu... trong thời gian điều trị bệnh.

Điều trị ngoại khoa

Làm sạch bệnh tích và phục hồi sức nghe là nguyên tắc cơ bản của phẫu thuật viêm tai giữa mạn tính. Phương pháp này được chỉ định trong các trường hợp: Lỗ thủng và chảy tai kéo dài hơn 6 tuần dù được điều trị nội khoa đầy đủ, có cholesteatoma, có dấu hiệu viêm xương chũm mạn tính.

Các phương pháp phẫu thuật viêm tai giữa phổ biến gồm: Phẫu thuật vá màng nhĩ, vá màng nhĩ kết hợp chỉnh sửa xương con, phẫu thuật xương chũm.

Với bệnh nhân có Polyp hòm nhĩ thò ra ở ống tai hoặc mô hạt, phẫu thuật cắt bỏ polyp sẽ có hiệu quả hơn việc sử dụng thuốc. Tuy nhiên nếu những khối polyp này mọc ra từ dây thần kinh số VII, ống bán khuyên ngang hoặc niêm mạc xương bàn đạp có thể dẫn tới tai biến liệt mặt, viêm mê nhĩ sau mổ.

Tùy vào tình trạng bệnh mà sẽ áp dụng điều trị ngoại khoa hay nội khoa

Bệnh nhân viêm tai giữa cấp có phác đồ điều trị thế nào?

Điều trị kháng sinh

• Trong mọi trường hợp viêm tai giữa cấp, để điều trị sốt và đau các bác sĩ thường kê đơn paracetamol PO. Nếu không thể quan sát đầy đủ màng nhĩ hoặc thủng màng nhĩ, liệu pháp nhỏ dịch vào tai sẽ không được chỉ định.
• Trẻ dưới 2 tuổi: Chỉ định thuốc kháng sinh khi thấy nhiễm trùng nặng, nôn mửa, đau sốt trên 39 độ C và trẻ suy dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch, tai dị tật.
• Với trẻ em trên 2 tuổi: Trì hoãn kê toa kháng sinh cho trẻ có thể là một lợi thế. Thuốc kháng sinh được chỉ định nếu tình trạng không có cải thiện hay các triệu chứng xấu đi sau 48 - 72 giờ.

Điều trị theo giai đoạn bệnh

Viêm tai giữa cấp gồm 3 giai đoạn bệnh:

Giai đoạn sung huyết:

Là giai đoạn đầu của viêm tai giữa cấp, khi trong tai giữa chưa bị ứ đọng mủ nhầy. Điều trị giai đoạn này chủ yếu là chữa trị các bệnh viêm mũi họng vì khi các bệnh này được chữa dứt điểm thì viêm tai giữa cũng tự khỏi.

Giai đoạn ứ mủ:

Đây là giai đoạn kế tiếp giai đoạn sung huyết. Lúc này màng nhĩ căng phồng gây đau đớn và sốt cao do mủ ứ đọng trong tai giữa. Nguyên tắc điều trị viêm tai giữa ứ mủ là:

• Tháo mủ bằng cách trích rạch màng nhĩ.
• Rửa viêm tai giữa hàng ngày.
• Tùy tình trạng nhiễm khuẩn mà dùng thuốc kháng sinh thích hợp.
• Sử dụng thuốc giảm đau, hạ sốt điều trị triệu chứng.
• Giải quyết các bệnh mũi họng kèm theo.

Giai đoạn chảy mủ:

Viêm tai giữa giai đoạn ứ mủ nếu không được điều trị sẽ làm rách màng nhĩ, mủ chảy ra ngoài. Khi đó, triệu chứng đau, sốt thuyên giảm khiến bạn lầm tưởng bệnh đã khỏi. Nguyên tắc điều trị viêm tai giữa giai đoạn này là:

• Dùng thuốc chuyên dụng rửa viêm tai giữa hàng ngày.
• Theo dõi đến lúc màng nhĩ liền lại.
• Dùng thuốc kháng sinh phù hợp.
• Điều trị các bệnh mũi họng khác (nếu có).

Viêm tai giữa cấp hiện nay có 3 giai đoạn bệnh

Sai lầm hay gặp trong điều trị viêm tai giữa

Một số sai lầm mắc phải trong điều trị viêm tai giữa:

Viêm tai giữa phải dùng kháng sinh

Không phải bệnh nhân nào bị viêm nhiễm trùng tai giữa cũng phải dùng kháng sinh. Tùy giai đoạn cũng như từng thể bệnh, các bác sĩ sẽ tư vấn viêm tai giữa nên uống thuốc gì, có cần dùng kháng sinh hay không.

Sử dụng kháng sinh bừa bãi có thể gây tình trạng kháng thuốc kháng sinh, khiến cơ thể phải chịu những tác dụng phụ như: Dị ứng thuốc, tiêu chảy, ảnh hưởng chức năng gan - thận… Vì vậy, không nên tự ý dùng thuốc khi bị viêm tai giữa để tránh gây ra các hậu quả đáng tiếc.

Dùng oxy già rửa tai

Oxy già là chất có tính sát khuẩn mạnh nên có thể gây tổn thương niêm mạc tai. Mặt khác, dùng oxy già nhỏ vào tai lâu ngày sẽ gây xơ hẹp ống tai, làm giảm thính lực. Khi bị viêm tai giữa, nên đến các cơ sở y tế để rửa tai bằng nước muối sinh lý hoặc thuốc rửa tai giữa chuyên dụng.

Rắc thuốc, các loại lá vào tai theo kinh nghiệm

Nhiều người nghiền viên thuốc kháng sinh thành bột, rồi rắc vào tai hoặc cho các loại lá cây vào tai để chữa viêm tai giữa. Tuy nhiên, bột thuốc không tan và lá cây mang theo vi khuẩn sẽ khiến tình trạng viêm nặng thêm, bít màng nhĩ làm mủ không thoát ra được khiến bệnh nghiêm trọng hơn. Lâu dần dễ gây viêm tai giữa mạn tính và tổn thương xương.

Cần tránh những sai lầm khi điều trị viêm tai giữa để tránh bệnh thêm nặng

Viêm tai giữa có nhiều dạng, mỗi thể bệnh lại có cách chữa khác nhau. Nếu được điều trị đúng, bệnh có thể khỏi hoàn toàn và không để lại di chứng. Khi bị viêm tai giữa, hãy đến cơ sở y tế để được tham khảo ý kiến bác sĩ về các loại thuốc được dùng và cách điều trị thích hợp. Đừng tự làm theo các phương pháp truyền miệng kẻo tiền mất tật mang, khiến tình trạng bệnh không khỏi mà còn gây biến chứng điếc, viêm xương, viêm não, viêm màng não…

Xem thêm: Viêm tai giữa uống thuốc gì để nhanh khỏi bệnh?