Tổng quan về ngộ độc Arsenic

Arsenic hay thạch tín là một trong những chất được chẩn đoán là có khả năng gây ung thư lớn nhất hiện nay. Tuy nhiên chúng lại được ứng dụng rất nhiều trong cuộc sống hằng ngày. Dẫn đến tình trạng ngộ độc Arsenic ngày càng tăng cao. Vậy hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về loại chất này trong bài viết dưới đây nhé!

Vài nét về Arsenic hay thạch tín

Arsenic là gì?

Arsenic hay Asen (As) thường được gọi là thạch tín. Đây vốn là từ được dùng để chỉ asen trioxide (As2O3) của nó, một á kim có khả năng gây ngộ độc. Asen tồn tại dưới rất nhiều dạng thù hình. Bên ngoài chúng có màu xám, màu đen và màu vàng và hợp chất Asenua và Asenat.

Công dụng của Arsenic 

Asen và các hợp chất của nó được sử dụng phổ biến làm thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu, chất bán dẫn hoặc là dùng trong một số sản phẩm công nghiệp. Việc sử dụng Asen làm chất bảo quản gỗ chiếm tới 2/3 lượng sử dụng Asen.

Tuy nhiên đến năm 2003, việc sử dụng Arsenic này trong dân dụng như làm sàn nhà, hàng rào hoặc là khu vực vui chơi đã bị cấm hoàn toàn. 

Ngoài ra thạch tín cũng được đường dùng trong các thuốc trừ sâu diệt cỏ nhưng đã bị cấm do mang đến quá nhiều tác hại. Asen trioxit còn được sử dụng như một loại thuốc điều trị ung thư, thuốc dân gian hoặc là thuốc bổ.

Ngộ độc Arsenic là gì? 

Ngộ độc Arsenic xảy ra khi một người hấp thu lượng asen ở mức độ nguy hiểm. Loại ngộ độc này có thể gây ra rất nhiều các biến chứng sức khỏe nghiêm trọng, thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Nguyên nhân gây ra ngộ độc Arsenic

Nguyên nhân chính của ngộ độc Asen là do hấp thụ một lượng asen độc hại qua hít thở, tiêu hóa (uống nước từ mạch nước ngầm ngộ độc) hay hấp thụ qua da. Hấp thụ lượng Asen lớn có thể dẫn đến tử vong đột ngột trong thời gian ngắn, còn việc hấp thụ dần dần một lượng nhỏ hơn trong thời gian dài thì lại có thể gây ra nhiều bệnh nghiêm trọng cho cơ thể.

Đa số các trường hợp ngộ độc Asen đều xuất phát từ điều kiện nghề nghiệp khi phải tiếp xúc với số lượng lớn bụi, hơi khói, sương mù trong quá trình sản xuất và xử lý quặng hay các hợp chất của Asen. Hoặc sử dụng Asen trong công nghệ da, thủy tinh màu, điện tử… trong các khu công nghiệp và luyện kim (đặc biệt là luyện kim màu do lượng asen có trong quặng thiếc, vàng, mangan…).

Ngoài ra việc sử dụng quá liều một vài loại thuốc cũng có thể dẫn đến ngộ độc Arsenic. 

Triệu chứng của ngộ độc Arsenic

Ngộ độc Arsenic cấp tính

Đây là tình trạng này thường xảy ra khi bệnh nhân hấp thụ một lượng lớn asen qua đường hô hấp hoặc tiêu hóa. Các triệu chứng thường sẽ xuất hiện sau nửa giờ hoặc nhiều giờ từ khi asen đi vào cơ thể. Cụ thể là:

• Khô miệng, kèm theo tình trạng khó nuốt.
• Buồn nôn, đau bụng dữ dội, tiêu chảy. Phân có nhiều hạt giống như gạo lẫn với máu tương tự trong bệnh tả.
• Bệnh nhân có tình trạng mất nước, đái ít thậm chí là vô niệu. Thân nhiệt và huyết áp giảm và thường có viêm ống thận cấp kèm theo.
• Chuột rút, co giật.
• Khả năng tử vong có thể xuất hiện sau 24 giờ, tuy nhiên hầu hết tình trạng bệnh nhân sẽ xấu đi dần trong từ 3 - 7 ngày. Nếu như sống sót, sự phục hồi rất chậm sau nhiều tuần hoặc nhiều tháng. Thậm chí khi đã khỏi, vẫn có một vài dấu hiệu như móng tay có vân khía ngang, trong nước tiểu có hồng cầu hay protein do thận chưa hồi phục.

​

Ngộ độc mạn tính Arsenic

• Những dấu hiệu đầu tiên: Đau bụng, các cơn ngứa khắp người, đau các khớp, mệt mỏi, suy nhược.
• Tiếp theo bệnh nhân sẽ có tình trạng: Tiêu chảy hoặc táo bón, phát ban đỏ ngoài da, phù mi mắt dưới, mặt gầy hốc hác, niêm mạc gặp phải các tổn thương như viêm họng, viêm lợi, viêm xoang, viêm niêm mạc đường hô hấp trên (dẫn đến chảy nước mũi, ho, khàn giọng), viêm màng tiếp hợp (đỏ mắt). Loạn sừng lòng bàn tay, bàn chân, dẫn đến sạm da, rụng lông tóc.
• Các triệu chứng thần kinh như: Cảm giác bỏng da, tê cóng, kiến bò hoặc là ngứa kèm theo run, teo cơ, co giật cơ, liệt chi, viêm dây thần kinh gây liệt hoặc là rối loạn cảm giác.
• Khác với viêm cấp, viêm mạn còn có nguy cơ dẫn đến một vài bệnh nghiêm trọng như sau: Suy gan, viêm suy thận, gan thoái hoá mỡ, có protein niệu. Bạch cầu giảm hay thiếu máu bất sản tủy. Đặc biệt là nguy cơ gây ra các bệnh ung thư như: Da, phổi, xương, mụn cơm ác tính.

Phương pháp điều trị ngộ độc Arsenic

Việc điều trị ngộ độc thạch tín còn phụ thuộc vào loại nhiễm và giai đoạn nhiễm. Tuy nhiên tính đến hiện nay chưa có phương pháp điều trị triệt nào mà chỉ có thể làm giảm thiểu những tác hại từ chúng sau khi đã phát hiện.

Những phương pháp đó là:

• Loại bỏ trang phục có thể đã bị nhiễm Asen;
• Tắm rửa kỹ và cọ sạch vùng da tiếp xúc hoặc bị ảnh hưởng bởi thạch tín;
• Truyền máu;
• Sử dụng thuốc trợ tim trong trường hợp tim bắt đầu có dấu hiệu suy yếu;
• Bổ sung các loại khoáng chất cần thiết nhằm làm giảm nguy cơ mắc các vấn đề về nhịp tim;
• Theo dõi sát sao các chức năng của thận;
• Tưới rửa ruột nhằm loại bỏ lượng Asen, ngăn không cho chúng hấp thụ thêm.

Cách phòng ngừa ngộ độc Arsenic

Để phòng ngừa ngộ độc Arsenic cần nắm vững những cách sau đây: 

• Xây dựng hệ thống thông hút gió, hút bụi.
• Xây tường nhẵn, nền của phân xưởng và lối đi chung phải làm bằng chất liệu không thấm nước, cọ rửa hàng ngày.
• Công nhân thường xuyên làm việc trong môi trường tiếp xúc với Asen cần phải khám định kỳ đầy đủ để phát hiện được những biểu hiện sớm của ngộ độc Asen mạn tính.
• Tại hộ gia đình dùng nước giếng khoan, cần đề phòng ngộ độc asen bằng cách dùng các thiết bị lọc Asen. 
• Kiểm tra định kỳ để phát hiện Asen nếu có.
• Giếng càng sâu, nước càng ít chứa Asen do đó nên khoan giếng sâu.
• Tuân thủ việc sử dụng thuốc theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ.

Ngộ độc Arsenic là một trong những nguy cơ hàng đầu gây ra ung thư hiện nay. Mong rằng trong những chia sẻ mà chúng tôi đã cung cấp trong bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phòng tránh được tình trạng nguy hiểm này.

Thảo My 

Nguồn tham khảo: Tổng hợp