Triệu chứng HIV giai đoạn cuối là gì? Bệnh nhân cần làm gì trong giai đoạn cuối của bệnh

HIV là căn bệnh nguy hiểm lây lan trong cộng đồng. Bên cạnh đó, nếu người bệnh không điều trị hoặc điều trị không đạt hiệu quả, HIV có thể tiến triển sang giai đoạn cuối làm tỷ lệ tử vong tăng lên rất nhiều. Vậy triệu chứng HIV giai đoạn cuối là gì để giúp người bệnh nhận biết sớm và điều trị hiệu quả hơn?

Chẩn đoán giai đoạn cuối của bệnh HIV

HIV hay Human Immunodeficiency Virus là virus gây bệnh, khiến hệ miễn dịch của người nhiễm bị phá hủy nghiêm trọng. Từ đó, bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch, tạo điều kiện thuật lợi cho mầm bệnh từ môi trường xâm nhập và phát triển, lây lan.

Giai đoạn cuối của HIV hay còn được gọi là AIDS. AIDS là tên viết tắt của cụm từ Acquired Immunodeficiency Syndrome. Khi HIV đã tiến triển thành AIDS, triệu chứng bệnh sẽ thể hiện rõ, tỷ lệ tử vong cũng tăng lên.

Nếu không điều trị hoặc điều trị không đạt hiệu quả, người bệnh tiến triển thành AIDS chỉ sống được trung bình khoảng 3 năm. Trong trường hợp người bệnh bị nhiễm vi khuẩn cơ hội gây bệnh nguy hiểm khác, thời gian sống sẽ bị rút ngắn.

Vì vậy, khi người bệnh nghi ngờ bị mắc HIV hay bị phơi nhiễm bệnh cần tới bác sĩ chuyên khoa để làm các xét nghiệm cần thiết, chẩn đoán bệnh và điều trị bệnh sớm nếu có. Đồng thời, thường xuyên tái khám và cập nhật tình hình sức khỏe với bác sĩ chuyên khoa.

Triệu chứng HIV giai đoạn cuối

AIDS được chẩn đoán khi xét nghiệm cận lâm sàng thấy số lượng tế bào miễn dịch T-CD4 giảm nghiêm trọng xuống dưới 200 tế bào/μL. Khi đó, hệ thống miễn dịch trung gian tế bào gần như bị vô hiệu hoàn toàn, người bệnh rất dễ bị nhiễm mầm bệnh cơ hội.

Triệu chứng điển hình của giai đoạn cuối bệnh HIV bao gồm:

• Cơ thể suy kiệt, giảm cân trên 10% trọng lượng cơ thể chỉ trong vài tuần hoặc vài tháng.
• Rối loạn tiêu hóa, ỉa chảy, táo bón kéo dài trên một tháng.
• Sốt và ho kéo dài trên một tháng.
• Nhiễm khuẩn ở vùng da, niêm mạc như nhiễm nấm ở vùng hầu họng, nổi mụn rộp, ban đỏ trên da ở vị trí bất kỳ.
• Ngứa ngáy khắp người.
• Mệt mỏi, chán ăn.
• Tinh thần suy sụp, lơ mơ.
• Khó tập trung làm việc, dễ mất ngủ về đêm.

Triệu chứng HIV giai đoạn cuối thường đa dạng

Nguy cơ nhiễm bệnh

Khi bệnh nhân tiến triển tới giai đoạn cuối AIDS, sức đề kháng vô cùng yếu để chống lại vi sinh vật cơ hội gây bệnh cho người. Ở người khỏe mạnh, vi sinh vật cơ hội rất khó sinh sôi, lây lan. Ngược lại, với trường hợp người bị suy giảm miễn dịch là điều kiện thuận lợi cho chúng phát triển và gây bệnh.

Chính vì vậy, bệnh nhân dễ bị nhiễm trùng ngoài da và nhiễm trùng tại các cơ quan, gây suy giảm chức năng cơ thể nghiêm trọng.

Bệnh nhiễm trùng thường gặp

Một số bệnh nhiễm trùng rất dễ gặp phải ở bệnh nhân bị AIDS, bao gồm:

• Lao: Đây là vi khuẩn cơ hội phổ biến, đặc biệt ở Việt Nam. Bệnh lao phổi còn là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới tử vong ở bệnh nhân bị HIV giai đoạn cuối.
• Nhiễm nấm candida: Nấm candida là nhiễm trùng cơ hội phổ biến ở bệnh nhân AIDS. Bệnh thường phát triển ở vùng hầu họng, khoang miệng, lưỡi hay âm đạo.
• Nhiễm virus Cytomegalovirus: Virus Cytomegalovirus hay còn gọi là virus herpes được lây truyền qua dịch tiết như máu, nước bọt hay nước tiểu, thậm chí cả sữa mẹ hay tinh dịch. Từ đó, bệnh gây thương tổn cho mắt, đường ruột và các cơ quan khác.
• Nhiễm Cryptosporidiosis: Ký sinh trùng Cryptosporidiosis được lây qua con đường ăn uống. Từ đó, ký sinh trùng sẽ phát triển trong lòng ruột, đường mật gây tiêu chảy nặng.

Lao là nguyên nhân nhiễm trùng gây tử vong hàng đầu ở bệnh nhân nhiễm HIV

Ung thư

Ở bệnh nhân tiến triển AIDS sẽ tăng nguy cơ hình thành một số loại ung thư sau:

• Ung thư Kaposi (Sarcoma Kaposi): Đây là khối u hình thành và phát triển ở thành mạch máu nuôi dưỡng cơ thể. Loại ung thư này hiếm gặp ở người thường, tuy nhiên lại rất phổ biến ở đối tượng tiến triển HIV giai đoạn cuối. Ung thư Kaposi có thể di căn và gây suy giảm, phá hủy các cơ quan nội tạng trong cơ thể.
• Ung thư hạch: Ung thư này phát triển từ chính các tế bào bạch cầu thuộc hệ miễn dịch của cơ thể. Dấu hiệu nhận biết điển hình của bệnh đó là hạch bị sưng, ấn không đau. Hạch sưng thường xuất hiện ở vùng kẽ da như cổ, háng hay vùng nách.

Ung thư Kaposi là loại ung thư thường gặp ở bệnh nhân AIDS

Bệnh lý khác

Hệ miễn dịch suy giảm nghiêm trọng khiến bệnh nhân dễ mắc bệnh và phát triển các biến chứng như:

• Suy kiệt nặng: Người bệnh tiến triển HIV giai đoạn cuối dễ bị sụt cân nhanh chóng kèm theo sức khỏe suy kiệt, suy nhược chức năng các cơ quan và sốt dai dẳng.
• Tổn thương thần kinh: Người bệnh có thể có các triệu chứng tổn thương hệ thần kinh như lơ mơ, lú lẫn, khó tập trung, hay quên hay trầm cảm, buồn rầu. Phổ biến là hiện tượng mất trí nhớ, thay đổi hành vi.

Làm gì khi bệnh nhân ở giai đoạn cuối HIV

Nếu người bệnh không điều trị bệnh hoặc không điều trị tốt, HIV sẽ tiến triển tới giai đoạn cuối là AIDS. Vì vậy, khi người bệnh phát hiện ra bệnh HIV cần được điều trị càng sớm càng tốt.

Đồng thời, bệnh nhân cần được phối hợp theo dõi tiến triển bệnh và điều chỉnh liều thuốc bởi bác sĩ chuyên khoa. Phác đồ điều trị chính áp dụng với bệnh nhân HIV đó là thuốc kháng virus.

Thuốc kháng virus sẽ ức chế sự phát triển của virus HIV, ngăn bệnh tiến triển nặng. Ngoài ra, điều này sẽ giúp bảo vệ hệ miễn dịch của cơ thể hay cụ thể là tế bào miễn dịch T-CD4. Từ đó, hệ miễn dịch đủ mạnh để bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm khuẩn cơ hội.

Bên cạnh đó, người bệnh có thể áp dụng một số phương pháp sau hỗ trợ quá trình điều trị bệnh như:

• Xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng, cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.
• Hạn chế sử dụng đồ uống có cồn, chế phẩm của chứa chất kích thích như thuốc lá, cà phê…
• Có một chế độ sinh hoạt khoa học, hợp lý.
• Tập thể dục thể thao thường xuyên, giúp tăng cường sức khỏe.
• Kiểm soát căng thẳng, thư giãn và ổn định tinh thần.
• Tái khám định kỳ và trao đổi với bác sĩ khi cơ thể xuất hiện triệu chứng bất thường.
• Uống thuốc theo đúng chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
• Quan hệ tình dục an toàn với biện pháp bảo vệ.
• Trao đổi và chia sẻ thẳng thắn với người thân và gia đình.

Người bệnh cần bồi bổ sức khỏe với một chế độ ăn uống lành mạnh và đầy đủ dinh dưỡng

Trên đây là bài viết của Nhà thuốc Long Châu về câu hỏi triệu chứng HIV giai đoạn cuối là gì, cũng như nguy cơ bệnh nhiễm trùng mà người bệnh có thể gặp phải. Hy vọng với bài viết, bạn có thể biết được những thông tin cơ bản về chủ đề này. HIV/AIDS là căn bệnh nguy hiểm, cần được phát hiện và điều trị sớm. Nếu HIV tiến triển tới giai đoạn cuối là AIDS, người bệnh dễ gặp phải bệnh nhiễm trùng cơ hội, ung thư và các bệnh lý khác, khiến thời gian sống bị rút ngắn.

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Vinmec