Ứng dụng liệu pháp quang động trong điều trị một số bệnh lý

Liệu pháp quang động (PDT) là phương pháp điều trị tiên tiến, không xâm lấn, được ứng dụng hiệu quả trong điều trị nhiều bệnh lý như ung thư, bệnh da liễu và các rối loạn mạch máu. Tìm hiểu ngay về cơ chế và lợi ích của phương pháp này.

Liệu pháp quang động là gì?

Liệu pháp quang động (PDT) là một phương pháp sử dụng ánh sáng kết hợp với một chất hóa học nhạy sáng và oxy phân tử để tiêu diệt tế bào. PDT đã cho thấy hiệu quả trong việc tiêu diệt nhiều loại tế bào vi khuẩn, bao gồm vi khuẩn, nấm và virus. Liệu pháp quang động (PDT) tiêu diệt các tế bào có hại, bao gồm cả tế bào ung thư, thông qua việc sử dụng các chất nhạy sáng.

Trong quá trình điều trị, bác sĩ sẽ sử dụng các loại thuốc nhạy sáng theo nhiều cách khác nhau như viên uống, tiêm tĩnh mạch hoặc bôi trực tiếp lên da, tùy thuộc vào vị trí mục tiêu điều trị trên cơ thể. Những thuốc này sẽ tập trung vào các tế bào ung thư và tế bào không khỏe mạnh khác, giúp tăng cường độ nhạy cảm của chúng với ánh sáng.

Sau khi đã dùng chất nhạy sáng, bác sĩ sẽ chiếu một loại ánh sáng đặc biệt lên khu vực điều trị. Tùy vào loại chất nhạy sáng, bác sĩ có thể sử dụng ánh sáng laser đỏ công suất thấp, ánh sáng xanh hoặc ánh sáng mặt trời tự nhiên. Nếu vị trí điều trị nằm ở cổ họng, đường thở hoặc phổi, bác sĩ sẽ sử dụng ống nội soi để chiếu sáng vào bên trong cơ thể. Dưới tác động của ánh sáng, chất nhạy sáng sẽ phản ứng với oxy, tạo ra một phản ứng hóa học nhằm tiêu diệt các tế bào không khỏe mạnh.

Ứng dụng liệu pháp quang động trong điều trị ung thư

Bác sĩ có thể chỉ định phương pháp PDT cho bệnh nhân ung thư phổi trong một số trường hợp cụ thể. Ví dụ trong trường hợp ung thư đã lan rộng đến đường thở, gây ra các triệu chứng như chảy máu, khó thở hoặc ho kéo dài; ở giai đoạn đầu của ung thư phổi không tế bào nhỏ; hoặc khi ung thư tác động đến những khu vực riêng biệt của phổi mà công cụ thực hiện liệu pháp có thể tiếp cận dễ dàng.

Liệu pháp quang động được coi là lựa chọn lý tưởng trong điều trị ung thư phổi nhờ khả năng duy trì chức năng phổi của bệnh nhân. Hơn nữa, PDT có thể được thực hiện nhiều lần nếu cần thiết và có thể kết hợp với các phương pháp điều trị khác như hóa trị để nâng cao hiệu quả điều trị ung thư.

Các nghiên cứu gần đây đã khẳng định những lợi ích của liệu pháp quang động, cho thấy nó không chỉ mang lại kết quả khả quan trong việc tiêu diệt tế bào ung thư mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm thiểu các tác dụng phụ từ các phương pháp điều trị truyền thống. Bên cạnh ung thư phổi, liệu pháp này còn được áp dụng trong điều trị một số loại ung thư khác như ung thư da, ung thư thực quản, ung thư ống mật, ung thư não,…

Liệu pháp quang động (PDT) cũng được áp dụng để điều trị một số tình trạng không phải ung thư, bao gồm nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm xoang cấp tính, viêm dạ dày, nhiễm trùng giác mạc và các bệnh về nướu. Phương pháp này giúp tiêu diệt vi khuẩn hoặc các tế bào tổn thương bằng cách kết hợp chất nhạy sáng và ánh sáng mà không gây tổn hại đến mô lành. 

Ứng dụng liệu pháp quang động trong điều trị bệnh lý về da

Liệu pháp quang động không chỉ được ứng dụng trong điều trị ung thư mà còn mang lại hiệu quả tích cực trong việc điều trị các bệnh lý về da. PDT hoạt động bằng cách sử dụng một chất nhạy sáng bôi trực tiếp lên vùng da tổn thương, sau đó chiếu ánh sáng xanh hoặc đỏ để kích hoạt chất nhạy sáng. Quá trình này tạo ra phản ứng hóa học giúp phá hủy tế bào bất thường, tái tạo mô da khỏe mạnh và giảm triệu chứng bệnh mà không làm tổn thương các mô xung quanh.

Bệnh vẩy nến

PDT được sử dụng để điều trị bệnh vẩy nến, đặc biệt là trong những trường hợp tổn thương cục bộ hoặc vẩy nến mức độ nhẹ đến vừa. Phương pháp này giúp giảm viêm, làm sạch các mảng vảy sừng và cải thiện tình trạng ngứa da. PDT là một lựa chọn hiệu quả và an toàn đối với những bệnh nhân không đáp ứng tốt hoặc không phù hợp với các phương pháp điều trị thông thường như thuốc bôi steroid hoặc thuốc ức chế miễn dịch.

Bệnh dày sừng ánh sáng

Bệnh dày sừng ánh sáng là một dạng tổn thương tiền ung thư da do tổn thương từ tia UV lâu dài, thường xuất hiện trên các vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời. PDT được coi là một phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho bệnh lý này. Sau khi bôi chất nhạy sáng lên vùng da bị tổn thương và chiếu ánh sáng thích hợp, liệu pháp sẽ tiêu diệt các tế bào tiền ung thư, đồng thời kích thích tái tạo làn da mới và khỏe mạnh. PDT có ưu điểm không để lại sẹo và hạn chế các biến chứng so với phẫu thuật hoặc các phương pháp xâm lấn khác.

Bệnh bạch biến

PDT cũng được nghiên cứu và ứng dụng trong điều trị bệnh bạch biến, một bệnh lý tự miễn dẫn đến mất sắc tố da tại các khu vực cụ thể. Liệu pháp quang động được sử dụng để kích thích tái tạo melanin và cải thiện tình trạng da không đồng màu. Kết hợp PDT với các liệu pháp khác, như liệu pháp ánh sáng UV hoặc thuốc ức chế miễn dịch, có thể mang lại hiệu quả cao hơn trong phục hồi sắc tố da.

Sự phát triển của liệu pháp quang động đã mở ra những hướng đi mới trong điều trị y học, đặc biệt với các bệnh lý phức tạp như ung thư hoặc các rối loạn lành tính trên bề mặt da. Nhờ ưu điểm không xâm lấn, thời gian hồi phục nhanh và khả năng bảo vệ tối đa các mô lành, PDT đã trở thành phương pháp điều trị mang lại nhiều hy vọng cho bệnh nhân. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao và giảm thiểu rủi ro, việc điều trị cần được thực hiện tại các cơ sở y tế uy tín với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm.