Vắc xin BCG tiêm khi nào? Tác dụng của vắc xin BCG là gì?

Bệnh lao là một trong những căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất trên thế giới và có khả năng lây lan rất nhanh. Trong cuộc chiến chống lại bệnh lao, việc tiêm ngừa vắc xin phòng lao BCG cho trẻ đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa sự lây lan của bệnh này. Vậy vắc xin BCG tiêm khi nào? 

Tác dụng của vắc xin BCG là gì?

Vắc xin BCG (Bacille Calmette Guerin) đã được phát triển nhằm phòng ngừa bệnh lao (TB). Trong vắc xin BCG, chứa một dạng vi khuẩn lao. Tuy nhiên, vi khuẩn này đã được làm yếu đi để không còn khả năng gây bệnh mà nó có tác dụng kích hoạt hệ thống miễn dịch bảo vệ cơ thể.

Vắc xin BCG thường được khuyến cáo tiêm chủng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt hiệu quả trong việc ngăn ngừa các biến thể nguy hiểm của bệnh lao, bao gồm cả lao viêm màng não với mức độ bảo vệ lên tới 70%. 

Đối với người lớn chưa từng mắc bệnh lao và không được tiêm vắc xin BCG trong quá khứ, nhưng thường xuyên tiếp xúc với nguy cơ nhiễm bệnh, cũng nên tiêm vắc xin này. Tuy nhiên, vì vắc xin BCG chỉ tiêm 1 liều duy nhất nên người lớn cần đến các bệnh viện để được xét nghiệm đảm bảo chưa từng tiêm vắc xin trước đó.

Vắc xin BCG tiêm khi nào?

Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, vắc-xin BCG nên được tiêm cho trẻ sơ sinh càng sớm càng tốt, trong vòng 30 ngày sau khi sinh, áp dụng cho trẻ nặng trên 2kg và có thể lực tốt, ổn định.

Bệnh lao là một bệnh truyền nhiễm thường gặp do vi khuẩn Mycobacterium Tuberculosis gây ra. Bệnh này có thể lây trực tiếp qua không khí, qua giao tiếp và thông qua hệ hô hấp khi tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh.

Ngày nay, tỷ lệ mắc bệnh lao ngày càng gia tăng. Để ngăn chặn sự lan truyền của bệnh chương trình tiêm chủng vắc xin BCG phòng lao đã được triển khai trên toàn thế giới, đặc biệt là tại giai đoạn sơ sinh. Vắc xin phòng lao BCG là một loại vắc xin sống đã được làm yếu hóa, được sản xuất trực tiếp từ vi khuẩn lao Calmette Guerin.

Trong vắc xin phòng lao BCG, có chứa kháng nguyên BCG, và khi tiêm vào cơ thể, nó kích thích hoạt động của hệ thống miễn dịch, gọi là miễn dịch đặc hiệu chủ động, để sản xuất các kháng thể chống lại kháng nguyên này.

Tuy nhiên, giống như các loại vắc xin khác, tất cả các tác nhân gây bệnh trong vắc xin phòng lao đã được làm suy yếu hoặc bất hoạt, vì vậy chúng không thể gây ra bệnh lý cho cơ thể. Theo thống kê lâm sàng, chỉ có khoảng 1 trường hợp nhiễm BCG sau tiêm vắc xin phòng lao cho mỗi triệu trường hợp, và thường xảy ra ở những người nhiễm HIV hoặc có hệ miễn dịch suy giảm.

Vắc xin phòng lao BCG nên được tiêm cho trẻ sơ sinh ≥ 34 tuần tuổi (bao gồm sau hiệu chỉnh tuần tuổi) có cân nặng ≥ 2000 g. Đối với trẻ sơ sinh khỏe mạnh, không cần phải tuân theo các biện pháp chăm sóc đặc biệt, không cần lưu trong phòng cách ly hoặc lồng kính; việc tiêm vắc xin phòng lao có thể thực hiện ngay trong thời gian khuyến cáo.

Việc tiêm vắc xin phòng lao muộn có thể tăng nguy cơ mắc bệnh lao, thậm chí nhiễm bệnh trong những ngày đầu sau khi sinh, vì lúc này hệ thống miễn dịch của trẻ chưa phát triển hoàn chỉnh, không có khả năng tự bảo vệ trước tác nhân gây bệnh, đặc biệt là vi khuẩn lao và các loại vi khuẩn khác.

Đối với trẻ em không đủ điều kiện sức khỏe, việc tiêm vắc xin phòng lao sau này có thể thực hiện, nhưng nó chỉ hiệu quả khi trẻ chưa nhiễm khuẩn lao. Nếu trẻ đã được xác định mắc bệnh lao, việc tiêm vắc xin phòng lao tại thời điểm đó trở nên không cần thiết.

Ai nên tiêm vắc xin BCG?

Vắc xin BCG, vắc xin ngừa lao, chịu trách nhiệm trong việc ngăn ngừa và kiểm soát bệnh lao bằng cách khuyến khích hệ miễn dịch tạo ra miễn dịch chủ động chống lại bệnh lao. Vắc xin BCG được ứng dụng cho các nhóm sau:

• Trẻ sơ sinh ≥ 34 tuần tuổi (bao gồm sau hiệu chỉnh tuần tuổi) có cân nặng ≥ 2 kg. 
• Những người chưa từng được tiêm vắc xin ngừa lao trước đó (không có vết sẹo đặc trưng của vắc xin phòng lao) và chưa bị nhiễm khuẩn lao cho đến thời điểm tiêm chủng. 

Trước khi quyết định cho trẻ tiêm vắc xin BCG, quý phụ huynh nên đảm bảo rằng trẻ đã được khám sức khỏe đầy đủ và đã nghe tư vấn từ bác sĩ. Lựa chọn cơ sở y tế uy tín và chất lượng để thực hiện việc tiêm phòng, để tránh nguy cơ xảy ra các sự cố không mong muốn.

Đặc biệt, khi đưa trẻ đi tiêm vắc xin BCG, nên cho trẻ mặc quần áo rộng rãi và thoáng mát để tránh làm cho trẻ cảm thấy bí bách và khó thở sau khi tiêm.

Ngoài ra, quý phụ huynh nên đảm bảo rằng trẻ đã ăn đủ bữa trước khi tiêm vắc xin. Trẻ không nên bị no quá hoặc không nên đói quá, vì điều này có thể dẫn đến tình trạng trẻ nôn ói hoặc trạng thái hạ đường huyết sau khi tiêm vắc xin. Những lưu ý trên sẽ giúp ba mẹ tự tin, thoải mái và trẻ có buổi tiêm vắc xin BCG an toàn.

Tiêm đầy đủ và đúng lịch vắc xin giúp kích thích cơ thể tạo ra miễn dịch chủ động đặc hiệu, từ đó cung cấp sức đề kháng mạnh mẽ để ngăn ngừa các bệnh nguy hiểm cho bé. Trung tâm tiêm chủng Long Châu tự hào là một đơn vị tiên phong trong dịch vụ cung cấp vắc xin thế hệ mới nhất từ các nhà sản xuất hàng đầu trên toàn thế giới. Tất cả các loại vắc xin của Long Châu đều được nhập khẩu chính hãng từ các nhà sản xuất uy tín trên toàn cầu. Trung tâm tiêm chủng Long Châu cam kết mang đến dịch vụ tiêm chủng linh hoạt và đa dạng theo yêu cầu của quý khách hàng, bao gồm tiêm lẻ, tiêm theo yêu cầu, mua và đặt giữ vắc xin theo nhu cầu cá nhân của bạn.

Xem thêm: Tiêm lao cho trẻ sơ sinh và những những lưu ý sau khi tiêm