Vắc xin Sabin​: Tác dụng, ưu điểm, liều dùng và một số lưu ý cần biết

Vắc xin Sabin là một trong những loại vắc xin nổi tiếng trong việc phòng ngừa bệnh bại liệt. Đây là một loại vắc xin rất quan trọng trong chiến dịch đẩy lùi dịch bệnh bại liệt ra khỏi cộng đồng. Vậy ưu điểm của vắc xin Sabin là gì?

Vắc xin Sabin là gì?

Vắc xin Sabin là vắc xin uống được sử dụng để phòng ngừa bệnh bại liệt. Nó được phát triển bởi nhà khoa học Albert Sabin vào những năm 1950. Vắc xin Sabin là một loại vắc xin sống yếu, có nghĩa là nó chứa virus bại liệt đã được làm yếu, không thể gây bệnh nhưng vẫn đủ để kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể tạo ra kháng thể chống lại virus bại liệt.

Vắc xin Sabin được đánh giá rất cao vì tính hiệu quả và tiện dụng trong việc tiêm chủng. Một trong những ưu điểm lớn của vắc xin này là nó có thể được sử dụng cho trẻ em qua đường uống, giúp giảm bớt sự lo lắng khi phải tiêm kim cho trẻ nhỏ. Điều này đã góp phần làm cho chiến dịch tiêm chủng trở nên dễ dàng và rộng rãi hơn trên toàn thế giới.

Tác dụng của vắc xin Sabin như thế nào?

Bệnh bại liệt là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do poliovirus gây ra. Loại virus này tấn công hệ thần kinh và có thể gây ra tê liệt, thậm chí tử vong. Bệnh bại liệt thường ảnh hưởng đến trẻ em dưới 5 tuổi, tuy nhiên người lớn cũng có thể mắc bệnh. Mặc dù bệnh bại liệt đã được kiểm soát rất tốt ở nhiều quốc gia nhờ các chiến dịch tiêm chủng nhưng bệnh lý này vẫn tồn tại ở một số khu vực và có nguy cơ tái phát nếu không duy trì tỷ lệ tiêm chủng cao.

Vắc xin Sabin hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh bại liệt thông qua việc:

• Kích thích cơ thể tạo ra kháng thể chống lại virus bại liệt: Sau khi uống vắc xin, cơ thể sẽ tạo ra phản ứng miễn dịch và sản xuất kháng thể, giúp cơ thể phòng ngừa khi tiếp xúc với virus bại liệt trong tương lai.
• Giảm tỷ lệ mắc bệnh bại liệt: Các chiến dịch tiêm chủng rộng rãi đã giúp giảm đáng kể tỷ lệ mắc bệnh bại liệt trên toàn cầu. Vắc xin Sabin đã giúp loại bỏ bệnh bại liệt ở nhiều quốc gia và nếu duy trì tiêm chủng, bệnh bại liệt có thể được xóa sổ hoàn toàn.
• Ngừa các biến chứng nghiêm trọng của bại liệt: Nếu không được tiêm phòng, bệnh bại liệt có thể gây tê liệt các cơ quan quan trọng như các cơ hô hấp hoặc chân tay, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống và khả năng lao động của người bệnh.

Lịch trình uống vắc xin Sabin

Vắc xin Sabin thường được sử dụng trong chương trình tiêm chủng quốc gia tại các quốc gia có nguy cơ mắc bệnh bại liệt. Lịch trình uống vắc xin Sabin như sau:

• Liều 1: Sử dụng cho trẻ khi trẻ được 2 tháng tuổi.
• Liều 2: Sử dụng cho trẻ khi trẻ được 4 tháng tuổi.
• Liều 3: Sử dụng cho trẻ khi trẻ được 6 tháng tuổi.
• Liều 4: Sử dụng nhắc lại cho trẻ khi trẻ được 18 tháng tuổi.
• Liều 5: Sử dụng nhắc lại cho trẻ khi trẻ được 5 tuổi.

Ngoài ra, vắc xin Sabin cũng có thể được sử dụng cho các đối tượng khác như người lớn hoặc những người có nguy cơ cao mắc bệnh bại liệt, chẳng hạn như nhân viên y tế, người di cư và người sống ở những khu vực có nguy cơ cao.

Ưu điểm của vắc xin Sabin

Vắc xin Sabin có nhiều ưu điểm nổi bật khiến nó trở thành một phần quan trọng trong các chiến dịch tiêm chủng toàn cầu. Một số ưu điểm của vắc xin Sabin có thể kể đến như:

• Tiện lợi trong việc tiêm chủng: Vắc xin Sabin có thể được sử dụng theo đường uống, giúp việc tiêm chủng trở nên dễ dàng hơn, đặc biệt là đối với trẻ em. Điều này cũng giúp giảm bớt chi phí và tăng cường khả năng tiêm chủng ở những khu vực khó tiếp cận.
• Hiệu quả cao trong việc phòng ngừa bệnh bại liệt: Vắc xin Sabin có khả năng tạo ra một hệ miễn dịch mạnh mẽ chống lại virus bại liệt, từ đó giúp ngăn ngừa hiệu quả bệnh bại liệt và các biến chứng nghiêm trọng do bệnh gây ra.
• Chi phí thấp: Vắc xin Sabin có chi phí thấp, giúp các quốc gia đang phát triển dễ dàng triển khai các chiến dịch phòng ngừa bệnh bại liệt. Đây là một trong những yếu tố quan trọng giúp chiến dịch phòng ngừa bệnh bại liệt đạt được thành công lớn trên toàn cầu.
• Thực hiện chủng ngừa dễ dàng trên diện rộng: Vắc xin Sabin có thể được phân phối rộng rãi và dễ dàng, giúp triển khai chương trình uống vắc xin Sabin phòng ngừa bại liệt cho một số lượng lớn người dân mà không gặp phải khó khăn về cơ sở hạ tầng.

Những lưu ý cần biết khi sau khi uống vắc xin Sabin

Mặc dù vắc xin Sabin có nhiều ưu điểm và hiệu quả cao trong việc phòng ngừa bệnh bại liệt, nhưng cũng có một số điều cần lưu ý khi sử dụng loại vắc xin này:

• Phản ứng phụ: Mặc dù vắc xin Sabin là vắc xin sống yếu nhưng có thể gây ra một số phản ứng phụ nhẹ sau khi uống. Các phản ứng phụ phổ biến bao gồm sốt nhẹ, mệt mỏi hoặc tiêu chảy. Tuy nhiên, các phản ứng này thường sẽ tự khỏi sau một vài ngày.
• Không dùng cho những người có hệ miễn dịch yếu: Vắc xin Sabin không được khuyến cáo sử dụng cho những người có hệ miễn dịch yếu, bao gồm những người đang điều trị ung thư, người nhiễm HIV hoặc những người đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch. Đối với những người này, vắc xin IPV (vắc xin bại liệt bất hoạt) sẽ là lựa chọn thay thế.
• Không có hiệu quả ngay lập tức: Sau khi uống vắc xin Sabin, cơ thể cần thời gian để sản xuất kháng thể và xây dựng hệ miễn dịch chống lại virus. Do đó, vắc xin này không có hiệu quả ngay lập tức mà phải mất từ 1 - 2 tuần để có tác dụng phòng ngừa.
• Cần duy trì tỷ lệ tiêm chủng cao: Mặc dù vắc xin Sabin có hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh bại liệt, tuy nhiên để duy trì hiệu quả phòng ngừa thì tỷ lệ tiêm chủng trong cộng đồng phải duy trì ở mức cao. Nếu tỷ lệ tiêm chủng giảm, nguy cơ bệnh bại liệt tái phát là rất lớn.

Lịch sử phát triển vắc xin Sabin

Vắc xin Sabin được phát triển bởi nhà khoa học Albert Sabin vào những năm 1950. Trước đó, vắc xin bại liệt được sử dụng rộng rãi là vắc xin của Jonas Salk (vắc xin Salk), vắc xin này tuy hiệu quả nhưng lại cần phải tiêm qua kim, điều này tạo ra khó khăn trong việc triển khai tiêm chủng đại trà.

Albert Sabin đã nghiên cứu và phát triển vắc xin Sabin từ các chủng virus bại liệt yếu. Vắc xin này có thể được uống, giúp việc tiêm chủng trở nên đơn giản và nhanh chóng hơn. Năm 1961, vắc xin Sabin chính thức được giới thiệu và sử dụng rộng rãi.

Vắc xin Sabin là một phát minh quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh bại liệt, đặc biệt trong các chiến dịch tiêm chủng toàn cầu. Với tính hiệu quả cao, tiện lợi và chi phí thấp, vắc xin Sabin đã góp phần không nhỏ trong việc tiêu diệt bệnh bại liệt ở nhiều quốc gia. Tuy nhiên, việc duy trì tỷ lệ chủng ngừa cao trong cộng đồng là rất quan trọng để đảm bảo phòng bệnh bại liệt hiệu quả.