Suy thận thường tiến triển âm thầm, nếu không được phát hiện và điều trị sớm rất có thể nhanh chóng tiến triển thành bệnh thận giai đoạn cuối. Lúc này, bệnh nhân buộc phải chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận. Một điều đáng báo động là bệnh suy thận đang có xu hướng trẻ hóa. Tức là số người dưới 30 tuổi bị suy thận hoặc bệnh thận mãn tính ngày càng gia tăng và nó đã trở thành vấn đề sức khỏe toàn cầu.
Theo Hiệp hội Thận học Quốc tế (ISN), bệnh thận mãn tính ước tính ảnh hưởng đến hơn 850 triệu người trên toàn thế giới và nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời thì đây là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ tám trên toàn thế giới. Đáng chú ý hơn, ở Việt Nam có khoảng 10 triệu người mắc bệnh thận mãn tính và mỗi năm có khoảng 8.000 ca mắc mới. Tuy nhiên đối tượng mắc bệnh suy thận đang có xu hướng trẻ hóa, vậy nguyên nhân là do đâu?
Nguyên nhân khiến bệnh suy thận đang có xu hướng trẻ hóa
Mỗi năm Việt Nam có thêm 8.000 người mắc bệnh suy thận, trong đó có nhiều bệnh nhân dưới 30 tuổi. Hiện có khoảng 800.000 bệnh nhân cần chạy thận nhân tạo và hàng nghìn người đang chờ ghép thận. Những bệnh nhân suy thận cần lọc máu ba lần mỗi tuần, với thời gian lọc máu dao động từ 3,5 đến 4 giờ mỗi ca. Theo thống kê của Khoa Thận nhân tạo, từ đầu năm nay đến giữa tháng 3/2024, có khoảng 60 bệnh nhân dưới 35 tuổi, chiếm 15%, được chạy thận nhân tạo định kỳ tại Khoa Thận nhân tạo Bệnh viện Chợ Rẫy. Người ta dự đoán số người mắc bệnh suy thận mãn tính sẽ còn tăng cao hơn nữa trong thời gian tới. Điều đó cho thấy, bệnh suy thận đang có xu hướng trẻ hóa.
Có hai nhóm nguyên nhân chính gây xu hướng bệnh suy thận ngày càng trẻ hóa là: Trước đây, suy thận mắc phải thường do nhiễm trùng do vi khuẩn, chẳng hạn như viêm thận do liên cầu khuẩn. Với sự phát triển của kháng sinh, hiện nay viêm thận ít còn là nguyên nhân gây suy thận. Tuy nhiên, suy thận còn có một nguyên nhân rất nguy hiểm khác gây ra tình trạng này đó là lối sống ít vận động và chế độ ăn uống không lành mạnh.
Hiện nay có quá nhiều hóa chất độc hại được sử dụng để bảo quản nhiều loại thực phẩm. Các chất cung cấp cho cơ thể về cơ bản được chuyển hóa và bài tiết qua gan và thận. Vì vậy, những thực phẩm này bước đầu ảnh hưởng tới chức năng gan, thận. Thanh thiếu niên ngày nay không chỉ ít vận động, lười vận động mà còn tiếp xúc với môi trường làm việc độc hại, ăn thực phẩm không an toàn, lạm dụng rượu bia,... Chế độ ăn uống và sinh hoạt không khoa học sẽ dẫn đến cao huyết áp, tiểu đường, thậm chí là suy thận.
Hơn hết việc bỏ bê vấn đề kiểm tra sức khỏe định kỳ hàng năm cũng là nguyên nhân gây ra căn bệnh này. Bởi vì, suy thận tiến triển âm thầm và thường không có triệu chứng điển hình khi bệnh ở giai đoạn 1, 2 hoặc 3. Các triệu chứng không xuất hiện cho đến giai đoạn 4 nhưng vẫn rất mơ hồ. Nhiều người không nhận ra điều đó cho đến khi họ đạt đến giai đoạn cuối cùng. Nếu khám định kỳ thì đã nhanh chóng phát hiện ra bệnh. Ngoài ra, vẫn có tình trạng người phát hiện bệnh suy thận không tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ mà dùng các bài thuốc dân gian không rõ nguồn gốc dẫn đến bệnh nặng.
Các bệnh thường gặp ở thận và ảnh hưởng của nó đến sức khỏe
Sau đây là các bệnh thường gặp ở thận cũng như sức ảnh hưởng của nó đến sức khỏe:
Sỏi thận
Sỏi thận cũng là một bệnh thận phổ biến. Nó xảy ra khi các khoáng chất và các chất khác trong máu kết tinh ở thận, tạo thành các khối u rắn (sỏi). Sỏi thận thường được đào thải ra khỏi cơ thể qua đường tiểu tiện và gây ra đau đớn.
Suy thận
Suy thận là một bệnh thận phổ biến, biểu hiện sự suy giảm nghiêm trọng chức năng của hệ bài tiết, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người bệnh. Suy thận được chia thành hai giai đoạn khác nhau: Suy thận cấp và suy thận mãn tính. Bệnh nhân suy thận cấp có cơ hội phục hồi chức năng thận cao hơn nếu bệnh được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Viêm bể thận hay nhiễm trùng thận
Viêm bể thận hay nhiễm trùng thận, là một loại nhiễm trùng tiết niệu (UTI). Nhiễm trùng thận bắt đầu trong ống dẫn nước tiểu từ cơ thể (niệu đạo) hoặc trong bàng quang. Nhiễm trùng có thể lan đến một hoặc cả hai quả thận. Nếu không được điều trị đúng cách, nhiễm trùng có thể gây tổn thương lâu dài cho thận. Vi khuẩn có thể lây lan vào máu và gây nhiễm trùng nguy hiểm. Điều trị nhiễm trùng thận thường bao gồm thuốc kháng sinh trong bệnh viện.
Viêm cầu thận
Viêm cầu thận là một bệnh viêm của cầu thận. Tiểu cầu là những cấu trúc rất nhỏ lọc máu trong thận. Viêm cầu thận có thể do nhiễm trùng, thuốc hoặc rối loạn xảy ra trong hoặc ngay sau khi sinh.
Hội chứng thận hư
Hội chứng thận hư là một nhóm các triệu chứng cho thấy thận không hoạt động bình thường. Những triệu chứng này bao gồm một lượng lớn protein rò rỉ trong nước tiểu (protein niệu), hoặc ở mức độ thấp hơn là giảm albumin máu gây sưng tấy hoặc phù nề các bộ phận cơ thể. Hội chứng thận hư thường xảy ra khi các cầu thận bị viêm và lượng protein dư thừa rò rỉ từ máu vào nước tiểu.
Ung thư thận
Ung thư thận là sự phát triển bất thường của các tế bào trong mô thận. Theo thời gian, những tế bào này tạo thành một khối gọi là khối u. Ung thư xảy ra khi có điều gì đó gây ra những thay đổi trong tế bào khiến chúng phân chia không kiểm soát được. Các khối u ung thư nếu ác tính có thể lan sang các mô và cơ quan quan trọng khác.
Cách để phòng ngừa bệnh thận ở người trẻ
Sau đây là những cách phòng ngừa bệnh thận ở người trẻ:
Tập thể dục: Đây là một trong những hoạt động thể chất hàng ngày giúp cơ thể duy trì huyết áp ở mức bình thường và kiểm soát lượng đường trong máu. Tập thể dục làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và huyết áp cao, đồng thời giảm nguy cơ mắc bệnh suy thận.
Chế độ ăn uống cân bằng: Một chế độ ăn uống lành mạnh nhiều rau và trái cây tươi giúp giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh, trong đó có bệnh thận. Trong chế độ ăn uống, bạn cần giảm lượng tinh bột, đường, chất béo và thịt.
Không hút thuốc lá: Khói thuốc lá có thể gây xơ vữa động mạch, làm giảm lưu lượng máu đến thận và làm suy giảm chức năng thận. Một số nghiên cứu cho thấy hút thuốc khiến chức năng thận suy giảm nhanh hơn ở những người có bệnh lý tiềm ẩn.
Uống nhiều nước: Uống nhiều nước sẽ làm loãng nước tiểu, loại bỏ các chất có hại ra khỏi cơ thể và giúp ngăn ngừa sỏi thận.
Khám thận định kỳ: Vì bệnh thận tiến triển dần dần và thường chỉ biểu hiện triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn sau nên việc chẩn đoán và phòng ngừa sớm bệnh thận là rất quan trọng, đặc biệt ở những người có nguy cơ cao như tiểu đường, béo phì, cao huyết áp.
Suy thận thường có chi phí điều trị cao và thường chỉ có 5 đến 10% bệnh nhân suy thận may mắn được điều trị thay thế. Với những hậu quả nghiêm trọng này, việc ngăn ngừa suy thận là điều vô cùng cần thiết.
Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp đọc giả biết được nguyên nhân vì sao bệnh suy thận đang có xu hướng trẻ hóa. Để từ đó chủ động ngăn ngừa bệnh thận và chăm sóc cơ thể đúng cách. Tuy nhiên, để biết được tình trạng hiện tại của cơ thể và có biện pháp phòng ngừa bệnh thận thì chúng ta nên đi thăm khám để được chẩn đoán.
Có thể bạn quan tâm
Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm
Dược sĩ chuyên khoa Dược lý - Dược lâm sàng. Tốt nghiệp 2 trường đại học Mở và Y Dược TP. Hồ Chí Minh. Có kinh nghiệm nghiên cứu về lĩnh vực sức khỏe, đạt được nhiều giải thưởng khoa học. Hiện là Dược sĩ chuyên môn phụ trách xây dựng nội dung và triển khai dự án đào tạo - Hội đồng chuyên môn tại Nhà thuốc Long Châu.