Viêm đa cơ và viêm da cơ là gì?

Viêm da cơ và viêm đa cơ là các bệnh lý hiếm gặp, gây ra sự viêm nhiễm trong cơ bắp, suy giảm chức năng cơ bắp và tổn thương các mô xung quanh. Cùng Long Châu tìm hiểu về những bệnh trên nhé!

Viêm đa cơ và viêm da cơ là gì?

Viêm da cơ (Dermatomyositis - DM) và viêm đa cơ (Polymyositis - PM) là hai bệnh thuộc nhóm bệnh tự miễn, đặc trưng bởi tình trạng viêm mạn tính của các bó cơ kèm theo tổn thương da hoặc không.

Mặc dù viêm da cơ và viêm đa cơ thường được đề cập cùng nhau, tuy nhiên, về mặt lâm sàng và mô bệnh học, chúng vẫn có những điểm khác biệt. Tổn thương cơ bản của cả hai bệnh đều bao gồm viêm cơ, đặc trưng bởi sự yếu cơ ở vùng gốc chi, đối xứng hai bên; tuy nhiên, viêm da cơ đi kèm với tổn thương da, trong khi viêm đa cơ không gây ra tổn thương da.

Ngoài ra, cả hai bệnh thường xuất hiện tổn thương ở các cơ quản, phổi, khớp và có khả năng gây tổn thương tim, mặc dù tỷ lệ này thấp hơn ở viêm đa cơ.

Viêm da cơ và viêm đa cơ cũng có khả năng kết hợp với loại bệnh ung thư, đặc biệt là ở nhóm người cao tuổi. Đồng thời, một số loại ung thư có thể xuất hiện với các triệu chứng tương tự như viêm da cơ. Bệnh cũng có thể liên kết với các bệnh tự miễn khác như nhược cơ, viêm tuyến giáp.

Các triệu chứng của viêm da cơ và viêm đa cơ, khi kết hợp với các triệu chứng của các bệnh tự miễn khác như lupus ban đỏ dạng thấp, xơ cứng bì hệ thống, viêm khớp dạng thấp, tạo nên hình ảnh của bệnh mô liên kết hỗn hợp. Điều này nâng cao khả năng chẩn đoán và quản lý hiệu quả cho bệnh nhân.

Nguyên nhân gây bệnh viêm đa cơ và viêm da cơ

Đến thời điểm hiện tại, sinh lý bệnh học của viêm da cơ và viêm đa cơ vẫn là một lĩnh vực nghiên cứu đang trong quá trình phát triển. Một số nghiên cứu đều đưa ra giả định rằng nguyên nhân của hai loại bệnh này có thể bao gồm yếu tố di truyền, ảnh hưởng từ môi trường, tác nhân nhiễm trùng như virus và vi khuẩn, cũng như sự tác động của thuốc. Tất cả đều có thể đóng vai trò quan trọng trong việc gây bệnh và có thể liên quan đến sự khởi phát của các triệu chứng bệnh.

Các yếu tố di truyền, trong đó có các gen như HLA-DR3 và DRW52, được xem xét là có thể có liên quan đến viêm da cơ và viêm đa cơ. Tuy nhiên, việc hiểu rõ cụ thể về cách những yếu tố này tương tác và ảnh hưởng đến quá trình bùng phát bệnh vẫn còn nhiều điều chưa được xác minh.

Triệu chứng viêm da cơ và viêm đa cơ

Triệu chứng cơ

Các triệu chứng cơ có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân và làm giảm khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày như:

• Yếu cơ xuất hiện ở vùng gốc chi, thường đối xứng hai bên. Các khu vực thường bị ảnh hưởng nhiều nhất là vai, cánh tay, chậu và đùi.
• Mỏi cơ xảy ra khi thực hiện các hoạt động như leo cầu thang, đi lại, đứng dậy hoặc nâng tay. Đây là một triệu chứng thường gặp khi cơ bắp bị ảnh hưởng.
• Trong giai đoạn toàn phát, các cơ khác cũng có thể bị tổn thương. Điều này có thể gây yếu cơ vùng hầu họng, dẫn đến khó khăn trong việc nuốt và khàn tiếng. Yếu cơ liên sườn có thể dẫn đến khó thở.
• Đau cơ là một triệu chứng phổ biến, xuất hiện ở khoảng 50% bệnh nhân, thường gặp hơn trong trường hợp viêm da cơ.
• Đôi khi, bệnh nhân có thể cảm thấy căng cơ, co rút cơ, gây hạn chế vận động khớp. Đây là biểu hiện của sự tổn thương cơ bắp và mô liên quan.

Triệu chứng da

Các triệu chứng da thường xuất hiện sớm hơn so với các triệu chứng cơ trong khoảng vài tuần đến vài năm. Dưới đây là một số dấu hiệu và triệu chứng da đặc trưng của viêm da cơ và viêm đa cơ:

• Ban màu đỏ hoặc tím sẫm có thể xuất hiện ở vùng quanh hốc mắt, đôi khi đi kèm với phù mi mắt.
• Mảng màu tím sẫm, sừng hóa, có dạng vảy mỏng hoặc vảy nến dày. Thường xuất hiện ở đầu xương, đặc biệt ở khớp bàn tay, khớp ngón gần, khớp ngón xa, cũng có thể xuất hiện ở mặt trên của khuỷu, gối và bàn chân.
• Một vùng da hồng ban xuất hiện ở mặt duỗi của các khớp ngón tay và khuỷu tay, khớp gối, và khớp cổ chân.
• Da thô, nứt, đặc biệt ở đầu ngón tay, tạo thành hình ảnh giống như bàn tay thợ khí.
• Ban dạng chấm xuất huyết và giãn mao mạch quanh móng tay.

Điều trị viêm da cơ và viêm đa cơ

Để đối phó với tổn thương da và khôi phục chức năng cơ, điều trị cần sự kết hợp giữa sử dụng thuốc và vật lý trị liệu, nhằm ngăn chặn và ngăn ngừa sự xuất hiện của các biến chứng.

• Phương pháp điều trị chủ yếu bao gồm việc sử dụng thuốc, kết hợp giữa corticosteroid và các thuốc ức chế miễn dịch. Tuy nhiên, do một số loại thuốc có thể gây tác dụng phụ không mong muốn, việc sử dụng, điều chỉnh liều lượng hoặc ngừng sử dụng nên được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
• Trong trường hợp nặng, khi không có đáp ứng tốt với thuốc điều trị thông thường, có thể áp dụng thêm liệu pháp như truyền tĩnh mạch immunoglobulin (IVIG) hoặc lọc huyết tương (Plasmapheresis).
• Vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị, thông qua việc thực hiện các bài tập nhằm tăng cường cơ bắp và phục hồi chức năng. Thời điểm bắt đầu và phạm vi của chương trình tập luyện sẽ được điều chỉnh dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân.

Mặc dù viêm đa cơ và viêm da cơ không phải là những bệnh lý phổ biến, tuy nhiên, bệnh nhân không nên lơ là khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào. Do đó, việc đi khám sớm khi nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào là quan trọng để có đánh giá và chẩn đoán chính xác, từ đó bắt đầu kế hoạch điều trị phù hợp.

Xem thêm: Viêm cơ tự miễn có nguyên nhân do đâu và cách trị