Viêm niêm mạc miệng do điều trị ung thư ở trẻ em

Viêm niêm mạc miệng (loét miệng họng) là một tác dụng phụ phổ biến thường gặp của điều trị ung thư ở trẻ em. Viêm niêm mạc miệng là do các tế bào tăng trưởng nhanh chóng trong họng nhạy cảm với tác động của thuốc hóa trị và xạ trị. 

Viêm niêm mạc miệng là gì?

Miệng bao gồm khoang miệng và cổ họng. Viêm niêm mạc là hiện tượng sưng lớp màng nhầy, ẩm, lớp lót bên trong của một số cơ quan trong cơ thể. Viêm niêm mạc có thể xảy ra bất cứ nơi nào dọc theo đường tiêu hóa bao gồm miệng, dạ dày, ruột và hậu môn có thể gây loét làm đau đớn.

Hơn 50% trẻ bị ung thư có thể bị viêm niêm mạc. Hơn 75% bệnh nhân được ghép tế bào tạo máu (còn được gọi là ghép tủy xương hoặc ghép tế bào gốc) sẽ có thể có tác dụng phụ này. Nhiều bệnh nhân cho biết viêm niêm mạc là một trong những tác dụng phụ khó chịu nhất của điều trị ung thư.

Viêm niêm mạc miệng làm ảnh hưởng đến bệnh nhân:

• Gây đau và khó chịu.
• Gây khó khăn cho bệnh nhân khi ăn uống.
• Làm cho bệnh nhân có nhiều nguy cơ bị nhiễm trùng.
• Là nguyên nhân thay đổi liệu trình điều trị của bệnh nhân.

Tác dụng phụ này có thể điều trị được, nhưng nó không thể dự phòng hoàn toàn. Xử lý vết loét miệng họng có thể bao gồm:

• Phòng ngừa.
• Điều trị đau và khó chịu.
• Điều trị nhiễm trùng.
• Hỗ trợ dinh dưỡng.

Viêm niêm mạc miệng hay loét miệng họng

Nguyên nhân viêm niêm mạc miệng trong điều trị ung thư ở trẻ em

Các yếu tố khiến trẻ em dễ bị viêm niêm mạc miệng bao gồm:

• Hóa trị liệu liều cao.
• Ghép tế bào tạo máu (còn được gọi là ghép tủy xương hoặc ghép tế bào gốc), liên quan đến hóa trị liệu liều cao trước khi ghép.
• Xạ trị vùng đầu và cổ.
• Giảm bạch cầu trung tính.
• Sức khỏe răng miệng kém.

Dấu hiệu viêm niêm mạc miệng ở trẻ em điều trị ung thư

Bệnh nhân và gia đình nên thông báo cho bác sĩ khi có các dấu hiệu và triệu chứng sau:

• Đau nhức hoặc đau ở môi, miệng hoặc cổ họng.
• Khó nuốt.
• Tăng tiết dịch (chảy nước dãi) từ bên trong miệng hoặc cổ họng.
• Các mảng trắng hoặc vết loét trong miệng, cổ họng.
• Chảy máu từ nướu.
• Nhiệt độ cơ thể trên 38,0⁰C.

Sốt là dấu hiệu trẻ bị viêm niêm mạc miệng

Phòng ngừa viêm niêm mạc miệng

Viêm niêm mạc miệng (loét miệng họng) khó có các biện pháp phòng ngừa tuy nhiên bệnh nhân có thể làm giảm bớt mức độ nghiêm trọng của triệu chứng bằng các biện pháp sau đây:

• Khám răng: Nếu có thể, nên cho trẻ đi khám răng trước khi bắt đầu điều trị để được kiểm tra phát hiện các vấn đề nha khoa cần phải được điều trị hoặc theo dõi.
• Các dụng cụ niềng răng có thể cần phải được tháo bỏ trước khi bắt đầu điều trị.
• Chăm sóc miệng hàng ngày cho trẻ: Đánh răng nhẹ nhàng, cẩn thận bằng bàn chải đánh răng mềm. 
• Lụa chọn sử dụng loại nước súc miệng được đề nghị bởi nhân viên y tế. Nước xúc miệng kháng khuẩn như chlorhexidine có thể loại bỏ vi khuẩn khỏi miệng.
• Hạn chế dùng chỉ nha khoa nếu bệnh nhân bị lở miệng, nó có thể làm tổn thương mô mềm, gây chảy máu và nhiễm trùng.
• Xây dựng một chế độ ăn “mềm”  tránh thực phẩm thô cứng và thực phẩm có chứa nhiều gia vị hoặc chua khi bắt đầu hóa trị để ngăn ngừa vết xướt ở miệng. Thức ăn mềm cũng dễ nhai và nuốt hơn.
• Khuyến khích trẻ uống nước.
• Dưỡng ẩm môi.
• Liệu pháp áp lạnh: Ăn đá viên trước và trong thời gian hóa trị ngắn có thể làm chậm sự phát triển của viêm niêm mạc miệng. 
• Palifermin: Palifermin là một loại thuốc đôi khi được khuyên dùng như một liệu pháp phòng ngừa ở những bệnh nhân được ghép tế bào tạo máu tự thân.

Điều trị bằng ánh sáng (laser mức độ thấp) đang được nghiên cứu như một phương pháp phòng ngừa và điều trị. Nó sử dụng ánh sáng để thúc đẩy tái tạo mô, giảm viêm, sưng và giảm đau.

Xây dựng chế độ ăn mềm cho trẻ

Điều trị viêm niêm mạc miệng

Viêm niêm mạc miệng hay loét miệng họng được chẩn đoán dựa vào:

• Khám miệng và cổ họng: Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng da dưới môi, bên trong má phải và trái, đáy và hai bên lưỡi, sàn và vòm miệng, vòm khẩu cái mềm và cổ họng.
• Bệnh nhân có triệu chứng đau và khó chịu khi ăn uống.

Bác sĩ sẽ phân loại viêm niêm mạc từ độ 1 đến độ 4 dựa trên mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm niêm mạc. Các mức độ sẽ giúp xác định phương pháp điều trị. Mức độ 3 đến 4 được coi là nghiêm trọng, mức độ càng nghiêm trọng càng dễ có nhiều biến chứng.

Điều trị tập trung vào việc giảm đau, điều trị nhiễm trùng và đảm bảo bệnh nhân có được dinh dưỡng cần thiết.

Giảm đau

Điều trị giảm đau có thể là tại chỗ hoặc toàn thân và sẽ phụ thuộc vào các triệu chứng của bệnh nhân.

Phương pháp điều trị tại chỗ có thể bao gồm:

• Nước súc miệng để làm dịu cơn đau, chống nhiễm trùng và giảm sưng.
• Gel bôi ngoài da: Gel được nhân viên y tế khuyên dùng để tạm thời làm dịu sự khó chịu.

Điều trị nhiễm trùng

Các vết loét miệng họng cung cấp đường vào cho vi trùng (vi khuẩn, vi rút, nấm) xâm nhập vào cơ thể và có thể dẫn đến nhiễm trùng.

Điều trị nhiễm trùng có thể bao gồm kháng sinh, thuốc kháng vi rút hoặc thuốc kháng nấm. Bác sĩ điều trị có thể tham khảo ý kiến ​​chuyên gia về bệnh nhiễm trùng để đưa ra kế hoạch điều trị tốt nhất.

Hỗ trợ dinh dưỡng

Khi bệnh nhân gặp vấn đề về ăn uống, tình trạng này có thể dẫn đến mất nước hoặc suy dinh dưỡng.

Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể cần được cung cấp dinh dưỡng qua nuôi ăn bằng ống thông dạ dày hoặc dinh dưỡng hoàn toàn ngoài ruột (qua truyền tĩnh mạch).

Ly Nguyễn

Nguồn tham khảo: Yhoccongdong.com