Xét nghiệm CA 125 là gì và ý nghĩa của xét nghiệm CA 125?

Chỉ số CA 125 được biết đến là 1 trong những dấu ấn ung thư khá phổ biến, giúp chỉ điểm tương đối chính xác các khối u biểu mô không nhầy của buồng trứng. Nếu chỉ số CA 125 bất thường, có thể hỗ trợ sàng lọc phát hiện sớm căn bệnh ung thư buồng trứng chị em phụ nữ. Muốn tìm hiểu chi tiết hơn về ý nghĩa cũng như xét nghiệm CA 125 thì đừng bỏ qua bài viết dưới đây.

Xét nghiệm CA 125 là gì?

Xét nghiệm CA 125 là xét nghiệm để kiểm tra chỉ số CA 125 trong máu và khi xuất hiện các tế bào u, có nguy cơ bị ung thư buồng trứng thì nồng độ này sẽ tăng cao.

Ước tính có khoảng 50 - 70% bệnh nhân ung thư buồng trứng sở hữu nồng độ 125 trong máu tăng cao. Thế nhưng, vẫn có những trường hợp chỉ số CA 125 tăng cao nhưng bệnh nhân không bị ung thư buồng trứng. Và cũng có trường hợp, CA 125 bình thường mà vẫn bị ung thư. Cụ thể theo nhiều số liệu, có tới 30 - 50% bệnh nhân nồng độ CA 125 không cao nhưng vẫn mắc phải căn bệnh ung thư buồng trứng. Khi ấy, người bệnh cần làm thêm một số xét nghiệm như CA19-9, CEA hoặc HE4 để có kết quả chính xác, rõ ràng hơn. 

Xét nghiệm CA 125

Chỉ số của xét nghiệm CA 125

CA 125 là 1 loại protein xuất hiện trong máu và được coi là chất chỉ điểm ung thư. Lý do là bởi khi xuất hiện tế bào u hay ung thư buồng trứng, chỉ số CA 125 sẽ cao gấp rất nhiều lần. Tức là, người bình thường sẽ có chỉ số CA 125 ở mức 35 U/ml, còn đối với bệnh nhân ung thư, nồng độ CA 125 sẽ cao hơn mức này.

Bên cạnh ung thư buồng trứng, CA 125 tăng cao còn có thể do các ung thư khác nhưng kém đặc hiệu hơn như ung thư vú, ung thư đại trực tràng, ung thư phổi, lạc nội mạc tử cung…

Ý nghĩa của xét nghiệm CA 125

Để có thể sàng lọc, chẩn đoán rõ ràng và điều trị hiệu quả hơn căn bệnh ung thư buồng trứng thì xét nghiệm CA 125 có vai trò quan trọng như sau:

Giúp phát hiện căn bệnh ung thư buồng trứng sớm

Với độ nhạy của chỉ số CA 125 thì có khoảng 80% bệnh nhân ung thư buồng trứng sớm có nồng độ protein này trong huyết tương tăng thấy rõ. Đồng thời, tỷ lệ thuận với sự tiến triển của bệnh là nồng độ CA 125 cũng tăng. 

Nằm trong ngưỡng bình thường, nồng độ CA 125 sẽ dưới 35 U/ml. Người khỏe mạnh sẽ đạt độ đặc hiệu đến 99%, người bị khối u buồng trứng lành tính đạt 92% và người mắc bệnh viêm phần phụ đạt 83%.

Chính vì nhờ độ đặc hiệu cao như vậy nên xét nghiệm CA 125 đã được ứng dụng trong sàng lọc ung thư buồng trứng ở các đối tượng nguy cơ cao.

Đánh giá kích thước khối u

Trường hợp xét nghiệm mà tế bào u buồng trứng có kích thước nhỏ hơn 1cm, khi ấy nồng độ CA 125 có trong máu có thể vẫn ở mức bình thường. Khi khối u có kích thước trên 2cm, nồng độ CA 125 sẽ tăng cao và đạt trên mức 65 U/ml. Với đối tượng phụ nữ sau mãn kinh, nếu phát hiện có khu u phần phụ và có nồng độ CA 125 đạt trên 65 U/ml thì khả năng mắc ung thư buồng trứng là 95%.

Đánh giá xem việc điều trị ung thư buồng trứng có hiệu quả không

Bên cạnh ý nghĩa to lớn cho việc sàng lọc bệnh, xét nghiệm CA 125 còn được áp dụng trong việc đánh giá khả năng đáp ứng của người bệnh cũng như hiệu quả điều trị. Cụ thể, nếu điều trị bằng phương pháp nào đó hoặc phẫu thuật, sau khi khối u ung thư được loại bỏ hoàn toàn thì 2 - 3 tuần sau, chỉ số CA 125 sẽ trở về mức bình thường. Trường hợp CA 125 không giảm thì chứng tỏ người bệnh không đáp ứng điều trị, cần thay đổi phương pháp khác để mang lại hiệu quả tốt hơn.

Ý nghĩa của xét nghiệm CA 125

Theo dõi được ung thư buồng trứng nếu bị tái phát

Mặc dù đã được điều trị nhưng vẫn thấy chỉ số CA 125 tăng trở lại thì có nguy cơ người bệnh bị tái phát bệnh ung thư buồng trứng. Do đó, cần có những phương pháp điều trị khác, thay thế kịp thời. 

Tiên lượng ung thư buồng trứng

Cụ thể, việc tiên lương sẽ liên quan đến chỉ số CA 125 ban đầu lẫn chỉ số CA 125 sau khi điều trị. Cụ thể, nếu sau điều trị, chỉ số CA 125 vẫn cao, trên 65 U/ml thì đây là tiên lượng xấu. Còn trường hợp, sau 3 đợt hóa trị phẫu thuật, chỉ số CA 125 vẫn thấp (dưới 10 U/ml) thì khá tốt, tiên lượng có thể kéo dài tuổi thọ sống trung bình thêm khoảng 5 năm. 

Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp ung thư buồng trứng không sản xuất CA 125 dẫn đến không thể phát hiện hay làm xét nghiệm CA 125 được. Trường hợp này, bắt buộc bác sĩ, đội ngũ nhân viên y tế cần thực hiện xét nghiệm chất chỉ điểm hoặc phương pháp khác để theo dõi bệnh.

Phía trên là những thông tin chia sẻ chi tiết, giải đáp xét nghiệm CA 125 là gì và ý nghĩa của xét nghiệm này. Mong rằng, từ đó, các bạn sẽ có thêm nhiều kiến thức hữu ích, mới mẻ để bảo vệ cũng như chăm sóc sức khỏe cho bản thân mình và những người thân yêu trong gia đình một cách tốt nhất.

Xem thêm: 

• Xét nghiệm bilirubin là gì?
• Xét nghiệm afp là gì?

Phiến Trần

Nguồn tham khảo: Tổng hợp